Một trong những yếu tố quan trọng quyết định việc chọn trường, chọn ngành học của thí sinh chính là cơ hội việc làm sau ra trường. Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT), hiện công nghệ, kỹ thuật là nhóm ngành có tỷ lệ sinh viên ra trường có việc làm cao nhất trong 3 năm gần đây, tới 97,3%.
Hiện công nghệ, kỹ thuật là nhóm ngành có tỷ lệ sinh viên ra trường có việc làm cao nhất trong 3 năm gần đây.
Trên 80% sinh viên tốt nghiệp có việc làm
Trung tâm Hỗ trợ đào tạo và cung ứng nhân lực vừa báo cáo Bộ GDĐT kết quả khảo sát và công khai tình hình việc làm của sinh viên tốt nghiệp đại học (ĐH) các trường sư phạm năm 2018. Theo đó, tỷ lệ sinh viên có việc làm sau khi ra trường trong vòng 12 tháng của 183 trường ĐH (không bao gồm các trường khối an ninh, quốc phòng) là khá cao, đều trên 80%.
Cụ thể, trong tổng số 23 nhóm ngành nghề thì nhóm ngành công nghệ, kỹ thuật có tỷ lệ sinh viên có việc làm cao nhất lên tới 97,3%. Tiếp theo đó là kinh doanh và quản lý (94,9%); kiến trúc và xây dựng (94,6%); dịch vụ vận tải (94,4%); dịch vụ, khách sạn, thể thao và dịch vụ cá nhân (94,1%); máy tính và công nghệ thông tin (93,9%); nghệ thuật (93,5%); khoa học xã hội và hành vi, gồm: Kinh tế học, khoa học chính trị, tâm lý học, địa lý học, khu vực học (92,5%); sức khỏe (92,3%)...
Nhóm ngành thấp nhất là môi trường và bảo vệ môi trường 80,4%, nông lâm nghiệp thủy sản là 82,7%; dịch vụ xã hội 82,3%.
Bức tranh tỷ lệ việc làm phần nào phản ánh được nhu cầu nhân lực của thị trường lao động trong nước hiện nay. Sinh viên các khối ngành công nghệ kỹ thuật được nhiều doanh nghiệp “săn đón” tuyển dụng ngay từ những năm cuối ĐH, thậm chí được bố trí chỗ thực tập và hứa hẹn về cơ hội việc làm ngay khi ra trường. Đơn cử như tại Trường ĐH Bách khoa Hà Nội hay ĐH Thủy lợi, sinh viên tốt nghiệp ngành kỹ thuật - công nghệ cũng dễ dàng kiếm được việc làm sau khi ra trường. Thậm chí, theo PGS.TS Nguyễn Phong Điền -Trưởng phòng Đào tạo, Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, nếu người học sẵn sàng chấp nhận một mức lương nhất định ở địa phương nào đó thì Trường ĐH Bách khoa Hà Nội sẵn sàng ký cam kết về việc làm cho người học nếu họ không tìm được việc. Như vậy, việc đảm bảo có việc làm sau khi ra trường không phải là “cam kết suông” mà là thực tế, nhiều trường có thể tự tin về chất lượng của những cử nhân, kỹ sư được trường đào tạo.
Tuy nhiên, chính ông Điền cũng thừa nhận, đặc thù của sinh viên Bách khoa Hà Nội có đầu vào tốt và trải qua quá trình khổ luyện trong học tập, khi tốt nghiệp là những kỹ sư giỏi nên cơ hội việc làm mở rộng. Nhất là trong thời kỳ cách mạng công nghệ 4.0 đang dần đi vào cuộc sống, những chuyên gia về công nghệ luôn được thị trường lao động đón chào.
Vì vậy, mục tiêu của nhiều sinh viên không chỉ là có việc làm sau khi tốt nghiệp mà mức lương phải tương xứng để đảm bảo cuộc sống. Bên cạnh đó, họ cũng cần có điều kiện làm việc, đặc biệt là gần những trung tâm văn hóa chính trị để được học tiếp nâng cao trình độ cũng như phát triển sự nghiệp. Đây là lý do vì sao không phải 100% sinh viên Bách khoa Hà Nội tìm được việc làm đúng ngành- ông Điền lý giải.
Nghịch lý đào tạo
Mặc dù được săn đón nhiều như vậy, nhưng nhìn vào thực tế tuyển sinh ĐH những năm gần đây, khối ngành kỹ thuật - công nghệ không phải là “lựa chọn hot” được nhiều thí sinh đăng ký. Cụ thể, căn cứ ở 2 chỉ số là điểm tuyển sinh đầu vào không cao; tuyển không đủ chỉ tiêu.
Theo các chuyên gia, do đặc thù của ngành nên nhìn chung không nhiều học sinh nữ lựa chọn khối ngành kỹ thuật - công nghệ để theo học và làm việc sau này. Nguyên nhân thứ hai là do thị trường lao động cần rất nhiều nhân lực ngành này, nhiều trường tham gia đào tạo trong khi số lượng thí sinh đăng ký không vượt trội so với các ngành khác dẫn đến điểm chuẩn xét tuyển mặt bằng chung không cao như kỳ vọng.
Tuy nhiên, đây mới là “phần nổi” trong thống kê. Thực chất, nhìn từ một số trường như Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, điểm chuẩn năm nay của trường dự kiến sẽ dao động từ 19-28 điểm tùy từng nhóm ngành và hệ đào tạo. Trong đó, có những nhóm ngành được dự đoán điểm chuẩn lên tới 27-28 điểm như khoa học máy tính hay nhóm ngành kỹ thuật máy tính (IT2) và khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (IT-E10) dự đoán điểm chuẩn từ 26-27 điểm. Mức điểm này tương đối cao so với nhiều ngành nghề đào tạo khác.
Tương tự, theo điểm chuẩn 2018, nhiều trường cũng lấy điểm trúng tuyển của nhóm ngành công nghệ thông tin cao nhất trong số các ngành xét tuyển vào trường nhu ĐH Thủy lợi là 17,95 điểm, Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông phía Bắc 22 điểm; ĐH Bách khoa TP HCM 23,25...
Nhìn chung, đây là các nhóm ngành mà thị trường lao động có nhu cầu tuyển dụng lớn nên dù tốt nghiệp trường nào, trên cơ sở đạt chuẩn đầu ra như nhà trường đã cam kết với người học và xã hội thì chắc chắn cơ hội việc làm rộng mở. Tuy nhiên, mức lương của từng người lại phụ thuộc vào trình độ và sự nỗ lực, kiên trì và khả năng tích lũy của mỗi cá nhân. Tấm bằng ĐH sẽ chỉ là nấc thang đầu tiên trong chặng đường lao động, công tác sau này.
* Nhiều cơ hội đối với thí sinh đăng ký vào trường quân đội
Thông tin từ Ban Tuyển sinh quân sự (Bộ Quốc phòng) cho biết, những thí sinh đã thực hiện sơ tuyển vào khối ngành quân đội không được chuyển nguyện vọng (NV) 1 sang các trường khác. Thí sinh chỉ được phép chuyển NV nếu chuyển sang dân sự. Một số thí sinh đủ điều kiện sơ tuyển nhưng không đăng ký NV, hoặc không đăng ký NV 1 vào trường quân đội nếu có mong muốn học trường quân đội cần điều chỉnh lại theo mức điểm sàn đã công bố.
Riêng với thí sinh nữ, Thượng tá Đỗ Thành Tâm - Thư ký Ban Tuyển sinh quân sự (Bộ Quốc phòng) cho biết, tỉ lệ “chọi” lên tới 100/1. Cụ thể, Học viện Khoa học quân sự với 5 ngành đào tạo tỉ lệ hồ sơ khác nhau. Trong đó, 2 ngành Ngôn ngữ Anh và ngành Quan hệ quốc tế khoảng 10 hồ sơ lấy 1 thí sinh.
“Đặc biệt, với thí sinh nữ ngành Ngôn ngữ Anh, trên 100 hồ sơ lấy 1 thí sinh, ngành Quan hệ quốc tế trên 50 hồ sơ lấy 1 thí sinh. Với các ngành khác tỉ lệ trung bình khoảng 3 hồ sơ lấy 1 thí sinh. Với Học viện Kỹ thuật Khoa học quân sự, tỉ lệ hồ sơ với thí sinh nam là 3 hồ sơ lấy 1 thí sinh, nữ 60 hồ sơ lấy 1 thí sinh” - Thượng tá Đỗ Thành Tâm thông tin. Lam Nhi