Ung thư vú ngày càng trẻ hoá

Ung thư vú là bệnh dễ phát hiện sớm nhất.

Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai - PGS.TS Phạm Cẩm Phương cho biết, ung thư vú là bệnh lý ác tính thường gặp nhất và cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ trên thế giới cũng như Việt Nam. Ung thư vú thường gặp ở phụ nữ sau 40 tuổi. Các đối tượng nguy cơ cao mắc ung thư vú bao gồm những người sinh con muộn, không cho con bú, những người trong gia đình có mẹ hoặc bà, anh chị em mắc bệnh ung thư vú, phụ nữ có kinh nguyệt sớm hay mãn kinh muộn cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh. Ngoài ra, những người có tiền sử mắc các bệnh liên quan đến vú như xơ nang tuyến vú người béo phì, lười vận động, ăn thức ăn nghèo vitamin, hút thuốc lá, uống rượu, môi trường độc hại, ô nhiễm cũng có nguy cơ cao bị ung thư vú.

Đối với các nước, độ tuổi mắc ung thư vú thường là 60 - 65 tuổi. Tuy nhiên, tại Việt Nam độ tuổi mắc ung thư vú trẻ hơn nhiều. Thậm chí, có những trường hợp phát hiện bệnh khi tuổi đời còn rất trẻ, chỉ ở tuổi đôi mươi. Không ít bệnh nhân ung thư vú còn trẻ, rất nhiều trong số đó chưa có gia đình và có người vừa còn bước vào ngưỡng cửa đại học.

Trong các loại ung thư ở nữ giới, ung thư vú, cổ tử cung đều có thể sàng lọc và phát hiện sớm. Đặc biệt ung thư vú là bệnh dễ phát hiện sớm nhất, vì bệnh nhân tự sờ thấy được. Ung thư vú có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời và đúng phương pháp, việc phát hiện càng sớm thì việc điều trị đơn giản, hiệu quả, tỷ lệ chữa khỏi cao và chi phí điều trị thấp. Tại Bệnh viện K đã chữa trị cho nhiều trường hợp ung thư vú giai đoạn 1 - 2 khỏi bệnh trên 5 năm, sống 10 năm, 15 năm, thậm chí có những trường hợp lập gia đình, sinh con. Tuy nhiên, nếu phát hiện muộn đã di căn, việc điều trị sẽ không mang lại hiệu quả cao.

Cứ 19 giây lại có một người được chẩn đoán mắc ung thư vú. Căn bệnh này không loại trừ bất kỳ độ tuổi, đối tượng nào nhưng nếu được phát hiện kịp thời, tỷ lệ chữa khỏi có thể lên tới 80%. Phụ nữ từ 20 tuổi trở lên nên bắt đầu thực hiện tầm soát ung thư vú hàng năm và tự kiểm tra hàng tháng để sớm phát hiện bệnh. Chỉ cần bỏ ra 10 phút mỗi tháng, có thể bạn sẽ tự cứu sống chính mình.

Sau đây là phương pháp kiểm tra khối u ngực và nguy cơ ung thư vú mà bạn có thể tự thực hiện tại nhà. Sử dụng một tấm gương lớn, đứng thẳng, làm từng động tác như chống hai tay vào hông và giơ hai tay lên cao, căng cơ ngực. Cùng lúc quan sát xem hình dạng vú có gì thay đổi so với các lần kiểm tra trước hay không. Chú ý quan sát các dấu hiệu sưng phồng, nếp nhăm nhúm, các vết, nốt và sự biến đổi màu da.

Tiếp theo, sử dụng đầu ngón tay xoa và ấn quanh ngực theo chuyển động tròn, từ trên xuống – dưới lên hoặc từ ngoài vào trong để phát hiện khối u cứng và bất thường. Lựa chọn cách kiểm tra bạn cảm thấy dễ dàng nhất, lưu ý thống nhất sử dụng cùng một phương pháp với 2 bên ngực và các lần kiểm tra. Bước này có thể thực hiện khi tắm vì độ nhạy cảm của các ngón tay sẽ tăng khi da ướt. Nắn nhẹ núm vú xem có tiết dịch lạ hay không. Sử dụng ngón trỏ và ngón giữa ấn xuống núm vú và tìm khối u ở các vùng sâu xung quanh.

Trong tư thế nằm, để kiểm tra ngực phải, đặt một chiếc gối dưới vai phải và đưa tay phải lên sau đầu. Sử dụng các đầu ngón tay xoa, nắn quanh ngực và vùng dưới nách. Sử dụng phương pháp xoa, ấn theo vòng tròn, từ trên xuống – dưới lên hoặc từ ngoài vào trong như đã thực hiện khi kiểm tra đứng. Thực hiện tương tự với ngực trái.

Đối với phụ nữ có ngực lớn, nên nằm nghiêng về phía trái để khám ngực phải và ngược lại. Bạn có thể thoa thêm lotion để tăng độ nhạy cảm của các ngón tay.

Thường xuyên theo dõi những thay đổi của vú là thói quen lành mạnh và cần thiết đối với tất cả phụ nữ. Tuy nhiên, phương pháp này chưa đủ để kiểm soát và phát hiện mọi khối u. Các bác sỹ trên toàn thế giới vẫn khuyến cáo, phụ nữ cần đi khám ung thư vú hàng năm để có được kết quả kiểm tra chính xác và kế hoạch điều trị sớm nhất.

Mặc dù ung thư vú có tỷ lệ mắc mới cũng như tỷ lệ tử vong cao, tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong khám sàng lọc, chẩn đoán và điều trị, ung thư vú là bệnh lý có thể phát hiện ở giai đoạn sớm và điều tri khỏi hoàn toàn, PGS Phương khẳng định. Cho đến thời điểm hiện tại thế giới đã cập nhật xét nghiệm sinh học phân tử, xét nghiệm gen, để biết được một người có nguy cơ mang gen mắc bệnh hay không.

“Tại bệnh viện Bạch Mai, Cho đến nay, chúng tôi đã khám sàng lọc cho hàng nghìn phụ nữ có nguy cơ cao mắc ung thư vú, chẩn đoán và điều trị thành công cho hàng trăm bệnh nhân ung thư vú, cũng như tổ chức được CLB dành cho bệnh nhân”, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai PGS.TS Phạm Cẩm Phương cho hay.

Để phòng bệnh ung thư vú, phụ nữ nên có thói quen khám bệnh định kỳ mỗi 6 tháng , phụ nữ trên 40 tuổi nên đi tầm soát bệnh ung thư vú, PGS Phương khuyên. Người dân muốn có một sức khỏe tốt, phòng tránh bệnh tật, cần có chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, giữ tinh thần vui vẻ, lạc quan yêu đời.