Việt Nam không tránh khỏi tác động của Brexit (nước Anh rời khỏi EU). Vấn đề là nhà quản lý sẽ ứng phó ra sao, các nhà đầu tư nên ứng xử thế nào khi nền kinh tế Việt Nam bị ảnh hưởng bởi sự “chia ly” này của châu Âu? Câu trả lời được các chuyên gia kinh tế, tài chính đưa ra tại buổi Tọa đàm “Thiên nga đen” Brexit và ứng xử của Việt Nam tổ chức chiều qua 28/6, tại Hà Nội.
Tác động từ Brexit, chứng khoán Việt Nam đỏ sàn (ngày 27/6).
Chứng khoán bị tác động tức thì
Nhận định về những tác động của việc Anh rời EU đối với nền kinh tế Việt Nam, TS.Võ Trí Thành - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, Việt Nam là nền kinh tế mở, hội nhập ngày càng sâu rộng về thương mại, đầu tư, du lịch, và cả dịch chuyển lao động, tài chính…
Đặc biệt, nền kinh tế Việt Nam có những mối quan hệ chặt chẽ với các nền kinh tế lớn, các thị trường lớn trên thế giới nên Việt Nam không tránh khỏi tác động của Brexit. Và sự tác động đó đã thể hiện ngay tức thời ở sự sụt giảm chỉ số chứng khoán ngay sau sự kiện Brexit.
Tuy nhiên, ông Thành cho rằng, mức độ tác động tiếp theo phụ thuộc vào cách nhìn nhận và kỳ vọng của thị trường đối với sự kiện này, đối với sự vận động của bản thân nước Anh, cách thức “chia tay” Anh - EU, và phản ứng chính sách của các nền kinh tế lớn trên thế giới.
“Tác động đến Việt Nam cũng phụ thuộc vào ứng xử của chính Việt Nam. Chẳng hạn, liên quan đến thương mại, trước mắt có thể chịu ảnh hưởng bất lợi vì không ít đồng tiền của các đối tác thương mại của Việt Nam xuống giá so với đồng Việt Nam. Nhưng cũng cần thấy rằng trong trường hợp này, có một số đồng tiền lại lên giá như Yên Nhật, và điều này cũng tạo ra cơ hội ít nhiều để nâng sức cạnh tranh cho hàng hoá Việt Nam” – TS Võ Trí Thành nhận định.
Cùng chung quan điểm về những tác động của Brexit đối với thị trường chứng khoán, TS Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế độc lập cho rằng: Thị trường chứng khoán Việt Nam không nằm ngoài diễn biến chung của thế giới.
Tổn thất của thị trường chứng khoán Việt Nam theo số liệu thống kê cho thấy đã mất hơn 1,1 tỷ USD, so với quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam là mất mát khá nặng. Tuy nhiên, TS. Doanh cũng bày tỏ hy vọng rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ hồi phục và phản ứng của các nhà đầu tư nước ngoài có lẽ sẽ có giới hạn, không quá nặng nề.
TS Huỳnh Thế Du - Giám đốc Đào tạo Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright đưa ra nhận định: “Giá cổ phiếu có thể nhảy cóc, lên xuống do thông tin, do thị trường biến động nhưng sau biến động thị trường sẽ trở lại bình thường. Khả năng rớt sâu của thị trường chứng khoán Việt Nam là không cao”.
Phân tích, đánh giá về những tác động của Brexit tới hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam tới châu Âu, đặc biệt là thị trường Anh, các chuyên gia nhận định rằng, sẽ có cả thách thức và cơ hội cho cộng đồng DN Việt.
Theo TS.Lê Đăng Doanh, xuất khẩu vào thị trường Anh chắc chắn sẽ giảm sút. “Kinh tế Anh sẽ tăng trưởng chậm, thậm chí giảm sút trong một số năm, số liệu đưa ra khoảng 2,4%, có dự báo dự kiến mức giảm lên đến 7,7%.
Thu nhập bình quân của một hộ gia đình của nước Anh cũng sẽ bị giảm sút, trung bình hiện ở mức 25.000 Bảng Anh/năm, dự sẽ giảm khoảng 5.000 Bảng Anh/năm dẫn đến sức mua trên thị trường nội địa có thể giảm và sẽ ảnh hưởng đến thị trường xuất khẩu” – TS Doanh nhận định.
Còn theo quan điểm của TS Huỳnh Thế Du, nhìn tổng thể, Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng từ Brexit vì độ mở của nền kinh tế về xuất nhập khẩu rất lớn, tới 180% GDP. Tuy nhiên, TS Du cho rằng, vẫn có những ngành hưởng lợi từ Brexit, song tác động tiêu cực nhiều hơn tích cực. Bởi vậy, theo khuyến cáo của các chuyên gia, đây là thời điểm hợp lý để các DN Việt Nam tìm kiếm thị trường và khách hàng mới nhằm chiếm lĩnh thị phần.
Ứng xử ra sao?
Ứng xử của chính sách Việt Nam thế nào trước những tác động của Brexit đối với nền kinh tế nước nhà? Đó là câu hỏi được dư luận đặc biệt quan tâm hiện nay. Trả lời câu hỏi này, TS Võ Trí Thành đưa ra quan điểm: Trước hết là các nhà hoạch định chính sách, nhất là chính sách vĩ mô, của Việt Nam cần hết sức bĩnh tĩnh, theo sát tình hình để có thể đưa ra quyết định chính sách hay thông điệp chính sách kịp thời và có giải trình thỏa đáng.
Bên cạnh đó, cần bám sát nguyên tắc cơ bản là :Trong mọi trường hợp ổn định kinh tế vĩ mô là mục tiêu quan trọng vì nó góp phẩn giảm thiểu rủi ro, giảm thiểu sự xáo trộn “thái quá” của thị trường và giúp thị trường có điểm cân bằng mới dài hạn hơn vì ổn định kinh tế vĩ mô là cách thức tốt giúp phân bổ nguồn lực hiệu quả.
Tuy nhiên, TS Thành cho rằng, điểm khó trong điều hành chính sách là để “hấp thụ” được cú sốc lớn, hạn chế những tác động tiêu cực của nó, chính sách vĩ mô cần uyển chuyển, linh hoạt hơn rất nhiều.
“Giữa linh hoạt chính sách, nhất là chính sách tiền tệ và đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô không phải lúc nào cũng có thể lựa chọn dễ dàng. Tuy nhiên, có một nguyên tắc quan trọng là trong trường hợp đó, phối hợp chính sách tiền tệ với chính sách tài khoá cần phải đặc biệt lưu tâm. Một chính sách tiền tệ linh hoạt, có hiệu lực rất cần một ngân sách chặt chẽ, kỷ luật” - TS Võ Trí Thành nhấn mạnh.
Bình luận về động thái rời EU của nước Anh, TS Huỳnh Thế Du nhận định: Đây mới chỉ là sự khởi đầu, vẫn còn có những biến động khó lường. Sau Brexit, bài học rút ra là “không có gì là không thể xảy ra”. Bởi thế, TS Du cho rằng, các nhà hoạch định chính sách Việt Nam cần tăng tính chủ động và tăng khả năng ứng phó với các tình huống bất ngờ.