Vẫn tùy tiện với di tích

P.Sỹ• 03/10/2022 09:00

Tu bổ, tôn tạo di tích là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong bảo tồn di sản, song từ lâu chính hoạt động này đang nảy ra nhiều vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến di tích. Đến khi sự việc bị phát hiện thì di tích đã “khoác thêm áo mới”.

Bức tường bao mới chùa Kim Liên đã bị tạm dừng.

Một vụ việc đáng tiếc vừa xảy ra tại di tích quốc gia chùa Kim Liên (phường Quảng An, Tây Hồ, Hà Nội). Đó là bức tường bao bằng gạch mộc của di tích này bị phá dỡ, xây mới làm ảnh hưởng đến cảnh quan, không gian di sản. Điều đáng nói, việc xây lại tường rào ở di tích quốc gia chùa Kim Liên khi chưa có sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền. Hiện tại cơ quan chức năng đã đề nghị nhà chùa dừng mọi việc xây dựng, tu bổ tường rào nêu trên và không tự ý xây dựng, tu bổ bất cứ hạng mục nào trong khuôn viên di tích mà chưa có sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền.

Chùa Kim Liên là một trong 12 di tích đầu tiên trên cả nước được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích cấp quốc gia (năm 1962). Việc xây mới bức tường phá vỡ sự hài hòa, cổ kính của di sản. Cụ thể, bức tường mới xây cao hơn tường cũ khoảng nửa mét, làm thay đổi tỷ lệ với chiếc cổng cổ.

Trước đó, một vụ việc tương tự cũng xảy ra tại di tích quốc gia đặc biệt đình Chèm trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) khi tùy tiện làm sai lệch trong quá trình tu bổ.

Danh sách di tích bị làm sai, sửa ẩu những năm qua tiếp tục nối dài tại di tích chùa Đậu (huyện Thường Tín, TP Hà Nội) khi địa phương tự ý đổi màu sơn khu vực Tam quan và “cấy” thêm nhiều công trình mới khác, khiến giá trị gốc của di sản bị sai lệch…

Nhìn nhận về vấn đề quản lý di tích trong thời gian qua, PGS. TS Nguyễn Lân Cường cho rằng, để xảy ra tình trạng tu bổ một cách tùy tiện này, trách nhiệm đầu tiên thuộc về chính quyền địa phương. “Cần phải quy trách nhiệm nếu để xảy ra sai phạm thì Phòng Văn hóa, Sở Văn hóa nơi xảy ra sai phạm chịu hoàn toàn trách nhiệm. Việc tu sửa không theo nguyên tắc cần phải xử phạt thật nặng và yêu cầu tháo dỡ. Không để tồn tại thực trạng xử phạt xong lại cho sai phạm đó tồn tại” – ông Cường nêu quan điểm.

Có thể thấy, nguyên nhân dẫn đến những khuyết điểm kể trên có nhiều, song về chủ quan vẫn là do một số nơi chính quyền cơ sở còn xem nhẹ các quy định của pháp luật trong quản lý di tích.