Giai đoạn từ năm 2010 đến 2017, tại tỉnh Khánh Hoà đã xảy ra nhiều sai phạm về các dự án đầu tư xây dựng, quản lý đất đai, gây hậu quả nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước. Kết quả tới nay đã có 14 lãnh đạo, cán bộ UBND tỉnh và các sở, ngành của tỉnh này bị kỷ luật từ khiển trách đến cách chức.
Khởi tố vụ án
Ngày 8/6, cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Khánh Hòa đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam để điều tra về tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai theo quy định tại khoản 3 điều 299 Bộ luật Hình sự đối với ông Nguyễn Chiến Thắng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2011-2016 và ông Lê Đức Vinh, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2016-2021.
Cùng tội danh trên, cơ quan điều tra cũng quyết định khởi tố và bắt tạm giam đối với bị can Lê Mộng Điệp, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Khánh Hòa.
Các quyết định khởi tố, lệnh bắt tạm giam và lệnh khám xét nơi ở của 3 bị can đều được Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh Khánh Hòa phê chuẩn và phối hợp thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục tố tụng hình sự.
Ngay sau khi có các quyết định tố tụng, chiều ngày 8/6, Cơ quan CSĐT, đại diện VKSND tỉnh Khánh Hòa cùng các đơn vị nghiệp vụ đã có mặt tại nhà riêng của các bị can để tống đạt quyết định khởi tố bị can, khám xét nơi ở, bắt tạm giam. Đến hơn 19h cùng ngày, lực lượng chức năng đã chuyển các tài liệu, đồ vật có liên quan đến vụ án lên xe công vụ, đồng thời đưa các bị can Nguyễn Chiến Thắng, Lê Đức Vinh, Lê Mộng Điệp về Trại tạm giam Công an tỉnh Khánh Hòa để phục vụ công tác điều tra.
Những người này bị khởi tố, bắt tạm giam do có liên quan đến sai phạm xảy ra tại Dự án Sinh thái tâm linh Cửu Long Sơn Tự và Dự án Biệt thự sông núi Vĩnh Trung thuộc khu vực núi Chín Khúc ở địa phận tiếp giáp giữa TP Nha Trang và huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa. Cả 2 dự án này đều do Công ty TNHH Sản xuất và Xây dựng Khánh Hòa làm chủ đầu tư.
Núi Chín Khúc bị “xẻ thịt”
Dự án Cửu Long Sơn Tự có diện tích hơn 500 ha trên núi Chín Khúc, phần lớn là diện tích đất trồng rừng, khoanh nuôi tái sinh, bảo vệ phục hồi môi trường rừng khoảng 478 ha, diện tích phục vụ dịch vụ tâm linh là 3,52 ha.
Từ năm 2009 đến năm 2015, dự án này có 4 lần điều chỉnh và đã thay đổi so với ban đầu, trong đó diện tích phục vụ cho dịch vụ tâm linh tăng lên hơn 5 ha.
Điều đáng chú ý, trong quyết định chủ trương đầu tư do ông Nguyễn Chiến Thắng (lúc này đang là chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2011-2016) ký vào ngày 20/10/2015, có 7.500 m2 đất ở lâu dài trên đỉnh núi Chín Khúc.
Trên thực tế, khu đất này đang là đất rừng, chưa chuyển đổi mục đích sang đất ở nhưng trong quyết định giao đất của UBND tỉnh Khánh Hòa vào ngày 23/10/2015 thì 7.500 m2 này được ghi là đất ở nông thôn, tỉnh giao có thu tiền sử dụng đất, người mua nhà gắn liền với quyền sử dụng đất được sử dụng ổn định lâu dài.
Đến ngày 18/9/2019, ông Đào Công Thiên, nguyên phó chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa (đã bị bắt tạm giam ngày 20/5) mới ký quyết định điều chỉnh cho công ty TNHH Sản xuất và Xây dựng Khánh Hòa thuê 7.500 m2 đất đã giao trước đó theo hình thức trả tiền thuê đất hàng năm và loại đất được ghi là “đất trồng rừng sản xuất”.
Ngoài ra, dù chưa đủ điều kiện để thi công dự án (quy hoạch 1/500 chưa được phê duyệt, báo cáo đánh giá tác động môi trường, chưa có thiết kế…) nhưng Công ty TNHH Sản xuất và xây dựng Khánh Hòa đã tiến hành san ủi tổng cộng 44ha trên núi Chín Khúc để làm dự án Sinh thái tâm linh Cửu Long Sơn Tự. Mặc dù sai phạm nhưng cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hoà vẫn làm ngơ, không hề xử lý vi phạm trên.
Đối với Dự án Biệt thự sông núi Vĩnh Trung, có quy mô hơn 19 ha. Trước đây, dự án này có tên Dự án Đầu tư trồng rừng cảnh quan môi trường và du lịch sinh thái Vĩnh Trung và được UBND tỉnh Khánh Hoà cấp giấy chứng nhận đầu tư.
Tuy nhiên đến tháng 8/2012, UBND tỉnh này có quyết định cho Công ty TNHH Sản xuất và xây dựng Khánh Hòa chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện Dự án Khu biệt thự và du lịch sinh thái Vĩnh Trung do công ty này làm chủ đầu tư dự án.
Như vậy, sau khi chuyển mục đích sử dụng đất thì Dự án này cũng được điều chỉnh từ Dự án Đầu tư trồng rừng cảnh quan môi trường và du lịch sinh thái Vĩnh Trung thành Đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu biệt thự mới để ở kết hợp du lịch sinh thái.
Dự án này cũng cưa được cấp phép xây dựng, chưa hoàn thiện các thủ tục để khởi công xây dựng nhưng chủ đầu tư đã cho thi công san nền, đặt một phần ống thoát nước, ống dẫn cáp điện ngầm…là trái quy định pháp luật.
Nhiều sai phạm
Liên quan đến những vi phạm các quy định về quản lý đất đai tại tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2010 đến 2017, đã có 14 lãnh đạo, cán bộ UBND tỉnh và các sở, ngành của tỉnh này bị kỷ luật từ khiển trách đến cách chức.
Theo Ủy ban Kiểm tra Trung ương, UBND tỉnh Khánh Hòa đã phê duyệt chủ trương 47 dự án vượt thẩm quyền, trong quá trình kiểm tra 23 dự án thì phát hiện đã ban hành 289 văn bản có nội dung vi phạm...
Ngoài ra, các sai phạm của UBND tỉnh Khánh Hòa chủ yếu là giao đất, giao rừng và các dự án theo hình thức xây dựng - chuyển giao (BT) không tổ chức đấu thầu, mà chỉ định nhà đầu tư. Qua kiểm tra, Khánh Hòa có 22 dự án BT, trong đó 17 dự án đã ký kết hợp đồng với nhà đầu tư; 5 dự án được tỉnh phê duyệt nhưng chưa ký hợp đồng thực hiện….
Kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng nêu rõ, các ông Nguyễn Chiến Thắng, Lê Đức Vinh, Đào Công Thiên là những người có chức vụ quyền hạn đã trực tiếp ký các văn bản về đất đai, về đầu tư xây dựng các dự án, vi phạm rất nghiêm trọng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Cuối năm 2020, Thanh tra Chính phủ cũng kết luận cả 35 dự án bị thanh tra đều có sai phạm, chủ yếu là sai phạm về quản lý đất đai, đấu thầu, đấu giá, chuyển đổi đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác giai đoạn 2010 đến 2017 tại tỉnh Khánh Hoà có sai sót gây thất thoát.
Ngày 5/11/2019, Ban Bí thư Trung ương Đảng cũng đã có quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa 2 nhiệm kỳ 2010-2015, 2015-2020 và Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Khánh Hòa hai nhiệm kỳ 2011-2016, 2016-2021, do vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra rất nhiều vi phạm, khuyết điểm kéo dài trong công tác quản lý, sử dụng đất đai và thực hiện các dự án đầu tư xây dựng, gây hậu quả rất nghiêm trọng, thất thoát, lãng phí rất lớn tài nguyên đất đai, tài sản và ngân sách nhà nước, ảnh hưởng trực tiếp đến quốc phòng, an ninh, tác động xấu đến kinh tế - xã hội, gây bức xúc trong xã hội và ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức Đảng.
Ban Bí thư Trung ương cũng đã quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với các ông: Lê Đức Vinh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2016-2021 và Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2011-2016; Nguyễn Chiến Thắng - Phó Bí thư Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2010-2015, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2011-2016.
Với chức trách Bí thư Ban Cán sự Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa ở từng thời điểm đương nhiệm, ông Lê Đức Vinh và ông Nguyễn Chiến Thắng đã ký các văn bản của Ban Cán sự Đảng và UBND tỉnh Khánh Hòa liên quan đến đất đai, đầu tư xây dựng dự án, vi phạm rất nghiêm trọng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, trong đó có một số nội dung cố ý vi phạm.
Ngoài ra, ông Lê Đức Vinh cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa trong nhiệm kỳ 2010-2015 và chịu trách nhiệm chính những vi phạm, khuyết điểm của Ban Cán sự Đảng và UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2011-2016.
Việc cơ quan CSĐT Công an tỉnh Khánh Hoà tiến hành bắt tạm giam ông Nguyễn Chiến Thắng - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2011-2016 và ông Lê Đức Vinh - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2016-2021 là vụ án thứ 3 liên quan đến lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa bị khởi tố. Trước đó các ông Đào Công Thiên - nguyên Phó Chủ tịch tỉnh, ông Võ Tấn Thái - nguyên Giám đốc Sở TNMT tỉnh Khánh Hòa cũng đã bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra về các sai phảm nêu trên.