Vì sao Bộ Tài chính và Bộ Công thương đồng lòng “giải cứu” 6 dự án BOT điện?
Từ việc phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế lên tới 425,83 triệu USD, tới đây 6 đơn vị đang tham gia 6 dự án BOT điện có khả năng được “giải cứu” khi Bộ Tài chính và Bộ Công thương đang có đề xuất miễn trừ thuế ở mức 0 đồng.
6 dự án BOT điện gồm: Dự án Mông Dương 2, Dự án Vĩnh Tân 1, Dự án Nghi Sơn 2, Dự án Vân Phong, Dự án Vũng Áng 2 và Dự án Hải Dương đồng loạt có văn bản gửi tới Bộ Công thương cho rằng đang gặp thiệt hại do tác động của việc áp dụng thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn (QDMTT) đối với các dự án BOT điện. Đây là những dự án BOT điện đều đã được Chính phủ cam kết ổn định chính sách thuế, đảm bảo khả năng trả nợ và thanh toán trong suốt vòng đời dự án.
Hiện các đơn vị này đang gặp khó khăn bởi điều khoản liên quan đến việc bồi thường thiệt hại tài chính cho nhà đầu tư trong trường hợp có thay đổi bất lợi về pháp luật hoặc chính sách của Nhà nước làm ảnh hưởng tiêu cực đến dòng tiền, khả năng thu hồi vốn và hiệu quả tài chính của dự án. Theo đó, tổng số tiền thuế thu nhập doanh nghiệp các dự án này phải nộp lên tới 425,83 triệu USD. Trong số này, Dự án Nghi Sơn 2 phải nộp nhiều nhất, khoảng 189,53 triệu USD (đến năm 2047). Nộp ít nhất là Dự án Vân Phong, khoảng 10 triệu USD (đến năm 2049). Lần lượt các dự án còn lại: Dự án Mông Dương 2: Khoảng 14,4 triệu USD (đến năm 2040), Dự án Vũng Áng 2: Khoảng 52,9 triệu USD (từ năm 2033 - 2040), Dự án Vĩnh Tân 1: Khoảng 65 triệu USD (đến năm 2043) và Dự án Hải Dương: Khoảng 94 triệu USD.
Trong văn bản gửi Bộ Công thương, các doanh nghiệp này đề xuất phương án xử lý bao gồm: Điều chỉnh giá điện theo hợp đồng mua bán điện (PPA) và gia hạn thời gian vận hành dự án.
Theo Bộ Công thương, các dự án này đều có quy mô công suất và tổng vốn đầu tư lớn, khoảng 75-80% vốn vay từ các tổ chức tín dụng quốc tế và 20-25% là vốn góp của nhà đầu tư. Việc thực hiện QDMTT theo Nghị quyết số 107/2023/QH15 của Quốc hội sẽ dẫn đến phát sinh nghĩa vụ thuế bổ sung đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, bao gồm cả các công ty BOT trong lĩnh vực điện lực, từ đó làm giảm dòng tiền và tỷ suất hoàn vốn.
Đây chính là lý do Bộ Công thương kiến nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ báo cáo Quốc hội cho phép miễn trừ áp dụng Nghị quyết 107/2023/QH15 tại các dự án BOT nhà máy điện, bởi việc thu thuế QDMTT đối với các nhà máy BOT điện sẽ làm phát sinh thêm thủ tục hành chính phức tạp, liên quan đến cơ chế bồi hoàn trực tiếp theo hợp đồng dự án BOT và sau này theo các cam kết tại tài liệu bảo lãnh Chính phủ (GGU). Từ đó dẫn tới hệ quả ngược về tài chính do Chính phủ Việt Nam sẽ phải bồi thường cho nhà đầu tư một khoản vượt quá số thuế đã thu. Mặt khác, việc miễn trừ thuế QDMTT đối với các dự án BOT điện có GGU sẽ giúp tránh làm gia tăng chi phí hoạt động của dự án, từ đó không gây sức ép lên giá điện đầu ra...
Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn, Bộ vừa có tờ trình gửi Chính phủ đề xuất, bổ sung khoản 10 Điều 4 Nghị quyết 107/2023/QH15 như sau: “Số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn sẽ được xác định bằng 0 (không) trong năm tài chính đối với các doanh nghiệp thực hiện dự án Nhà máy điện theo cơ chế Xây dựng – Vận hành – Chuyển giao có bảo lãnh Chính phủ với điều kiện Hợp đồng Xây dựng – Vận hành – Chuyển giao có cam kết về thuế và được ký kết trước ngày Nghị quyết 107/2023/QH15 có hiệu lực thi hành (1/1/2024).
Trường hợp doanh nghiệp thực hiện Dự án BOT điện là đơn vị hợp thành của tập đoàn đa quốc gia có nhiều hơn một đơn vị hợp thành tại Việt Nam thì số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn đối với doanh nghiệp này là số thuế được phân bổ theo tiêu chí thu nhập từ số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn của tập đoàn đa quốc gia và số thuế phân bổ được xác định bằng 0 (không).
Doanh nghiệp thực hiện Dự án BOT điện là đơn vị hợp thành duy nhất hoặc là liên doanh duy nhất của tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam, doanh nghiệp nộp hồ sơ khai thuế theo quy định tại Điều 6 Nghị quyết này và thực hiện kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn bằng 0 (không).”
Theo Thứ trưởng Cao Tuấn Anh: “Nội dung bổ sung nêu trên phù hợp với quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu và các hướng dẫn của OECD; không vi phạm các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đồng thời tháo gỡ khó khăn cho các dự án đầu tư trọng điểm có yếu tố đặc thù..”.
