Vì sao chiến dịch tìm kiếm MH370 thất bại hoàn toàn?

Mảnh vỡ phần cánh tà được xác nhận là của MH370 đã cung cấp chứng cứ hết sức hữu ích đối với giới điều tra. (Nguồn: AP).

Coi nhẹ các mảnh vỡ trôi dạt bờ

Chiến dịch tìm kiếm bằng chiếc Boeing 777 bằng sóng âm dưới đáy biển Nam Ấn Độ Dương đã chính thức ngừng lại trong hôm 17/1 sau khi giới chức 3 nước tham gia tìm kiếm thừa nhận thất bại trong chiến dịch tìm kiếm máy bay tốn kém và phức tạp nhất trong lịch sử nhân loại.

Chiến dịch này bị chỉ trích do trong khi các đội tìm kiếm chuyên nghiệp bỏ ra nhiều năm liền để dò tìm ở vùng biển Ấn Độ Dương, thì chính những người dân bình thường đi bộ dọc bờ biển cách đó hàng nghìn km lại phát hiện ra các mảnh vỡ của MH370.

Các mảnh vỡ này đã cung cấp những thông tin hết sức quan trọng cho giới điều tra và làm nảy sinh nhiều câu hỏi đặt ra cho Malaysia, Australia và Trung Quốc - những nước đổ tiền cho chiến dịch tìm kiếm - tại sao họ lại không thể tìm ra được manh mối nào dù là nhỏ nhất.

Kể từ khi chuyến bay này biến mất bí ẩn trong lịch trình bay từ Kuala Lumpur đến Bắc Kinh ngày 8/3/2014, hơn 20 mảnh vỡ đã được xác nhận hoặc được cho là thuộc về MH370 đã trôi dạt vào các bờ biển phía Đông châu Phi và một số hòn đảo như Madagascar. Điều đáng nói là tất cả các mảnh vỡ này đều được phát hiện bởi du khách hoặc dân bản xứ, và một cá nhân tên Blaine Gibson, một công dân Mỹ tự tổ chức tìm kiếm mảnh vỡ MH370.

Trước đây, một số gia đình những nạn nhân của MH370 cũng từng đề nghị giới chức 3 nước tổ chức tìm kiếm dọc các bờ biển ở khu vực này. Nhưng do bị khước từ, họ đã cùng lập nhóm với nhau và tự bỏ tiền đi tới vùng biển dọc Madagascar để kêu gọi người dân bản địa giúp đỡ tìm kiếm thêm các mảnh vỡ. Các gia đình này, những người đã tự trang trải chi phí đi lại và tìm kiếm, thậm chí còn trao thưởng cho bất cứ ai tìm thấy mảnh vỡ của MH370.

Grace Nathan, một người có thân nhân trên chuyến bay MH370, cũng nằm trong số những người đến Madagascar hồi tháng trước. Cô nói rằng bản thân cảm thấy thất vọng khi phải tự mình đi tìm kiếm chuyến bay này trong khi chiến dịch tìm kiếm không mang lại hiệu quả gì.

“Mọi chứng cứ được tìm thấy đến nay chỉ là nhờ vào cá nhân và sự may mắn” - Nathan nói - “Không có chứng cứ nào được tìm thấy trong cuộc tìm kiếm chính thức cả”.

Nathan tin rằng thất bại của chính phủ các nước trong việc tìm kiếm các mảnh vỡ dọc bờ biển đã khiến cho họ thiếu đi chứng cứ để tiếp tục chiến dịch tìm kiếm.

Tìm sai khu vực?

Ngay từ ban đầu, giới chuyên gia đã tin rằng các mảnh vỡ trôi dạt vào bờ sẽ không giúp gì cho quá trình điều tra khi cho rằng thời gian đã trôi đi và các dòng biển biến đổi thất thường đã khiến họ không thể định vị các mảnh vỡ của chiếc máy bay này. Thế nhưng sau đó, các mảnh vỡ được người dân phát hiện lại cung cấp thông tin hết sức quan trọng cho giới điều tra, để từ đó họ đưa ra kết luận rằng MH370 đã rơi ở Nam Ấn Độ Dương.

Trước khi một mảnh vỡ của cánh máy bay đã được phát hiện trên đảo Reunion, xa hơn về phía Đông đảo Madagascar, hồi năm 2015, nhiều người từng cho rằng chiếc máy bay này đã bay ngược về hướng Bắc chứ không phải về phía Nam. Nhờ mảnh vỡ này, người ta đã loại bỏ được giả thiết trên và di chuyển vùng tìm kiếm ở phía Nam Ấn Độ Dương.

Một mảnh vỡ phần cánh khác trôi dạt vào bờ biển Tanzania cũng cung cấp cho giới điều tra chứng cứ về thời khắc cuối cùng của chuyến bay này. Giới điều tra sau đó cho rằng chiếc máy bay trên đã ở trong chế độ tự lái trong những giờ khắc cuối cùng, trước khi cạn nhiên liệu và đâm xuống biển.

Giới phân tích trước đây từng cho rằng cơ trưởng Zaharie Ahmad Shah đã cướp máy bay để sau đó có thể thực hiện một cú bổ nhào xuống biển sao cho máy bay sinh ra ít mảnh vỡ nhất có thể. Nhờ vào mảnh vỡ phần cánh tà được tìm thấy trên đảo Reunion, giới điều tra đã có thể kết luận rằng đây là hành động có chủ đích, bởi bất cứ phi công nào nếu muốn hạ cánh an toàn đều phải mở phần cánh tà này, trong khi sau khi khám nghiệm, họ kết luận rằng nó không hề được mở ra.

Nhờ vào các mảnh vỡ được tìm thấy, các nhà chuyên môn hồi năm ngoái đã đưa ra một bản phân tích mới về di chuyển của MH370 và đưa ra kết luận rằng đội ngũ tìm kiếm đang tìm sai khu vực trên biển Nam Ấn Độ Dương. Thay vào đó, họ đề xuất tìm kiếm ở khu vực gần hơn về phía Bắc.

Thế nhưng Australia, Malaysia và Trung Quốc đã lập tức bác bỏ đề xuất này, tuyên bố rằng họ sẽ không khởi động lại cuộc tìm kiếm cho đến khi nắm được vị trí chính xác của chiếc máy bay mất tích. Và đó có thể là nguyên nhân dẫn tới thất bại của chiến dịch tìm kiếm này.