Vì sao gói tín dụng 120.000 tỷ vẫn tắc?

Với gần 5 triệu lao động làm việc và sinh sống tại TPHCM, nhu cầu về nhà ở cho người lao động là rất bức thiết. Tuy nhiên, ngoài việc thiếu các dự án nhà ở xã hội thì vấn đề về lãi suất cho vay mua nhà quá cao đang là rào cản khiến người lao động không dám vay.

Chị Lê Thị Hằng (quê Thanh Hóa) có 20 năm làm việc tại Khu chế xuất Tân Thuận (quận 7, TPHCM) bày tỏ: “Điều kiện để vay mua nhà ở xã hội không dễ dàng, với mức lãi suất quá cao so với khả năng thu nhập của người lao động. Tôi rất mong có thể tiếp cận nguồn vốn vay lãi suất thấp hơn, thời gian trả nợ kéo dài hơn”. Với mức thu nhập 8 triệu đồng/tháng, chị Hằng hy vọng có thể mua được một căn hộ rộng khoảng 45 - 50 m2 với mức giá chỉ khoảng 1 tỷ đồng.

Băn khoăn về lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA dẫn chứng, giá bán căn hộ nhà ở thương mại hạng A có 2 phòng ngủ là 1,2 tỷ đồng thì giá bán căn hộ nhà ở xã hội hạng B có 2 phòng ngủ cùng loại khoảng 960 triệu đồng. Trường hợp, người mua nhà ở xã hội này chỉ trả trước 20% bằng 192 triệu đồng và được vay phần tiền còn lại 768 triệu đồng bằng 80% giá trị hợp đồng với lãi suất thấp 4,8 - 5%/năm và được trả góp trong 20 - 25 năm thì rất hợp lý và phù hợp với khả năng tài chính của người vay. Ngược lại, mức lãi suất hơn 8%/năm quá cao so với khả năng tài chính của những người có thu nhập thấp.

Trong khi đó, ông Trương Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, chưa lúc nào cơ chế chính sách tốt như hiện nay. Thế nhưng, công nhân, người lao động không thể mua được nhà với lãi suất hơn 8%, lãi suất này chỉ phục vụ cho chủ đầu tư xây nhà.

Theo các chuyên gia bất động sản, chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng dự kiến giải ngân trong giai đoạn 2023 - 2030, nhưng sau gần 2 tháng triển khai thực hiện Ngân hàng Nhà nước cho biết, chưa phát sinh dư nợ do chưa có người vay. Người mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân “chưa mặn mà” vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng do lãi suất quá cao.

Nhận định về gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, Chủ tịch HoREA khẳng định, đây là gói tín dụng thương mại với lãi suất thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay thông thường dành cho chủ đầu tư. Lãi suất 8,2%/năm áp dụng cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội, tuy có thấp hơn 9%/năm mà người mua nhà ở xã hội đang vay hiện nay, song mức lãi suất này vẫn quá cao.

“Do có bất cập, hạn chế ở gói vay mua nhà ở xã hội nên xuất hiện tâm lý của người mua cố chờ cho đến khi ban hành Luật Nhà ở (mới) để có chính sách ưu đãi tín dụng về nhà ở xã hội. Đồng thời, chờ đến khi có nguồn cung nhà ở xã hội mới để vay ưu đãi tại Ngân hàng chính sách xã hội hoặc các tổ chức tín dụng do Ngân hàng Nhà nước chỉ định” - ông Châu nói.

Liên quan đến lãi suất thấp cho người lao động vay mua nhà ở xã hội, ông Trương Anh Tuấn kiến nghị, phải có gói cho vay đối với người chưa tiếp cận nhà ở xã hội. Người lao động phải được ưu tiên mới có thể mua được nhà, cần có chính sách cho vay vốn ưu đãi với lãi suất thấp. Đây là vấn đề vướng mắc nhất, cần phải được giải quyết. “Ngân hàng cho vay lãi suất 4,8% - 5%/năm, công nhân, người lao động mới mua được nhà. Nhiều người đã phải trả lại nhà vì không chịu nổi áp lực lãi suất” - ông Tuấn đánh giá.

Theo HoREA, do chưa có dự án nhà ở xã hội mới, hoặc các dự án đang bị vướng mắc, ách tắc thủ tục nên chưa có chủ đầu tư nào được vay gói 120.000 tỷ đồng. Mới đây, Bộ Xây dựng cho biết đã có khoảng 100 dự án nhà ở xã hội tại 36 địa phương đã được cấp phép xây dựng, triển khai đầu tư xây dựng, có tổng mức đầu tư khoảng 70.000 tỷ đồng với 85.662 căn hộ, đã đăng ký vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Nhưng, có thể nhận thấy số lượng dự án nhà ở xã hội đã lựa chọn được chủ đầu tư chưa nhiều và còn đang triển khai thủ tục đầu tư xây dựng nên cần tập trung tháo gỡ vướng mắc về thủ tục đầu tư xây dựng cho các dự án nhà ở xã hội, dự án nhà ở thương mại, dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.