Vì sao người dân phản đối dự án khai thác vàng?

2 xã Yên Na, Yên Tĩnh từ lâu được xem là nơi có trữ lượng vàng khá lớn. Ở đây có ngọn núi Pu Phen nằm giáp ranh giữa 3 xã Yên Na, Yên Hòa và Yên Tĩnh của huyện Tương Dương. Khu vực này có diện tích rộng gần 126,71ha với trữ lượng khai thác 13.800 tấn quặng, tương đương khoảng 80kg vàng. Do đó, vào năm 2008, Công ty CP Xây dựng và Thương mại tổng hợp Thủ Đô (Công ty Thủ Đô) được cơ quan chức năng cho phép công tác thăm dò và được cấp phép khai thác năm 2017. Dự án khai thác trong thời gian 15 năm; công nghệ khai thác hầm lò với nhân công dự kiến khoảng 40 người.

Tuy nhiên, từ khi Công ty Thủ đô được cho phép lên Pu Phen thăm dò khoáng sản vàng cũng là thời kỳ chính quyền sở tại phải đau đầu vì các tổ nhóm khai thác vàng trái phép đến đây để khai thác chui, gây mất an ninh trật tự và ô nhiễm môi trường khiến người dân bức xúc.

Được biết, tình trạng khai thác vàng trái phép trên Pu Phen rộ lên từ năm 2008 đến khoảng năm 2013, sau đó cứ âm ỉ kéo dài đến hết năm 2019. Khi huyện Tương Dương huy động các lực lượng tổng lực liên tục truy quét, giao trách nhiệm cho cấp ủy, chính quyền 3 xã Yên Tĩnh, Yên Na, Yên Hòa luân phiên cử người canh gác thì tình trạng khai thác vàng trên Pu Phen mới cơ bản được giải quyết.

Theo thông tin từ UBND huyện Tương Dương, ngày 9/5 vừa qua, huyện đã tổ chức Hội nghị lấy ý kiến của các cơ quan, ban, ngành và cộng đồng dân cư tại 2 xã Yên Na, Yên Tĩnh về Dự án khai thác hầm lò quặng vàng gốc tại khu vực xã Yên Na và xã Yên Tĩnh của Công ty Thủ Đô. Theo đó, 100% ý kiến không đồng ý cho triển khai tiếp dự án nêu trên.

Tại hội nghị này, đại diện huyện Tương Dương thông qua 2 văn bản của UBND tỉnh Nghệ An và Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) về việc tham mưu các nội dung liên quan đến khai thác vàng tại Dự án khai thác mỏ vàng Yên Na - Yên Tĩnh. Sau đó, Công ty Thủ Đô trình bày tóm tắt về Dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác hầm lò quặng vàng gốc tại khu vực xã Yên Na -Yên Tĩnh. Hiện tại, chủ đầu tư tiếp tục hoàn thiện các hồ sơ còn thiếu để được khai thác.

Tại hội nghị, ý kiến của cộng đồng dân cư cũng như chính quyền cấp sở tại đều không đồng ý thực hiện dự án. Các ý kiến khác cũng lần lượt nêu ra rằng, việc khai thác vàng sẽ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến môi trường khe Chà Hạ. Hiện tại nước khe trong xanh, cây cối tươi tốt, nếu khai thác vàng trở lại có nguy cơ làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và môi trường sống của người dân. Vì vậy, đề nghị không cho khai thác vàng. Trong đó, nhiều ý kiến nói rõ ra những hệ lụy từ khai thác vàng đã gây ra cho nhân dân Yên Tĩnh trước đây.

Ông Nguyễn Phùng Hùng - Trưởng phòng TNMT huyện Tương Dương cho biết: Hai cuộc họp nêu trên và tất cả 100% ý kiến đều không đồng ý triển khai tiếp dự án vì những lo ngại, hệ lụy gây ra cho địa phương. “Chúng tôi cũng đã đưa ra quan điểm nhất quán là sẽ không đồng ý cho triển khai các bước tiếp theo đối với dự án nêu trên” - ông Hùng nói.

Được biết, từ khi được cấp phép khai thác vào năm 2017, Công ty Thủ Đô chưa lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường và phương pháp cải tạo, phục hồi môi trường của dự án. Bên cạnh đó, cũng chưa thực hiện việc ký quỹ môi trường, cải tạo phục hồi môi trường trong khai thác khoáng sản theo quy định. Để có thông tin khách quan, chúng tôi liên hệ với người có chức trách của Công ty Thủ Đô nhưng chưa được hồi âm.