Vì sao tất cả 5 huyện của TP HCM đồng thời xin chủ trương lên thẳng thành phố?

5 huyện muốn lên thẳng thành phố

Thông tin về 5 huyện của TP HCM đều muốn lên thẳng thành phố được đưa ra trong báo cáo kết quả 3 năm triển khai thực hiện Đề án chuyển một số huyện thành quận hoặc thành phố trực thuộc TPHCM giai đoạn 2021 – 2030 do Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi ký.

Trước đó, Văn phòng UBND TP HCM từng ra thông báo truyền đạt kết luận của Phó Chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan tại cuộc họp về tiến độ triển khai thực hiện Đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận, hoặc thành phố trực thuộc TP HCM, giai đoạn 2021 – 2030.

Vào thời điểm đó, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP HCM còn đề nghị các huyện trong giai đoạn hiện nay không đề xuất hoặc kiến nghị TP HCM xin chủ trương chuyển huyện thành quận hay thành phố. Lãnh đạo thành phố cũng nhiều lần bày tỏ quan ngại các đề xuất "nóng vội" của các huyện sẽ khiến giá đất tăng vọt, gây khó khăn trong thu hồi đất để phát triển cơ sở hạ tầng đô thị sau này.

Thay vào đó, các huyện cần tập trung vào nhiệm vụ nghiên cứu quy hoạch không gian, hình thành khung kết cấu hạ tầng giao thông, khu đô thị lớn cùng các thiết chế văn hoá - xã hội. Sau khi các huyện đạt chuẩn theo quy định,UBND TP HCM mới trình cấp có thẩm quyền quyết định mô hình đơn vị hành chính đô thị phù hợp với từng địa phương.

Cùng thời gian này, kế hoạch đầu tư xây dựng các huyện để lập đơn vị hành chính quận hoặc thành phố cũng được được đặt ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP HCM lần XI nhiệm kỳ 2020-2025.

Kể từ đầu nhiệm kỳ này đến nay, cả 5 huyện của TP HCM là Củ Chi, Bình Chánh, Cần Giờ, Nhà Bè và Hóc Môn vẫn kiên trì nguyện vọng muốn lên thành phố trước 2030.

Trong báo cáo 3 năm triển khai thực hiện đề án chuyển một số huyện thành quận hoặc thành phố trực thuộc TP.HCM giai đoạn 2021 - 2030, UBND TP HCM tiếp tục đưa ra các đánh giá liên quan đến mô hình chuyển đổi lên đơn vị hành chính cao hơn, cụ thể là cấp quận đối với 5 huyện là rất khó đạt được giai đoạn từ nay đến năm 2030.

Vướng tiêu chí lên quận

UBND TP HCM đã chỉ ra nhiều vướng mắc để đánh giá mô hình chuyển đổi lên đơn vị hành chính quận đối với 5 huyện của TP HCM là rất khó đạt được giai đoạn từ nay đến năm 2030.

Cụ thể, quy định bắt buộc các huyện phải đạt theo tiêu chí của đô thị loại đặc biệt, đồng thời phải có đủ 100% các xã đủ tiêu chí để chuyển đổi sang phường. Đối với quy định này sẽ khiến cả 5 huyện gặp khó khi diện tích đất nông nghiệp đang còn khá nhiều.

Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu các đề án nhánh thuộc Đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận (hoặc thành phố) giai đoạn 2021-2030 cũng chỉ ra các huyện rất khó để hoàn thành một số tiêu chí khi muốn lên quận. Chẳng hạn, huyện Nhà Bè và Hóc Môn chưa đáp ứng diện tích tự nhiên theo quy chuẩn đô thị loại 3 (tối thiểu 150 km2), hiện chỉ đạt 100-109 km2. Nhà Bè và Cần Giờ chỉ có 7 xã, trong khi quy định tối thiểu với đô thị loại 3 là 10 xã. Huyện Cần Giờ cũng chưa đáp ứng tiêu chí dân số vì chỉ có 76.000 người trong khi quy định là 150.000 người.

Việc vướng mắc tiêu chí lên quận cũng đồng thời với nhiệm vụ các quận phải đáp ứng được nhu cầu vốn đầu tư là rất lớn. Theo tính toán của các chuyên gia thuộc Đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận (hoặc thành phố) giai đoạn 2021-2030, lượng vốn tư nhân thu hút hàng năm theo 03 nhóm dự án kinh tế, xã hội và môi trường mỗi địa phương từ nay đến 2030 lên đến hàng chục nghìn tỷ đồng.

Do vướng nhiều tiêu chí để phát triển lên quận, cả 5 huyện của TP HCM đều nghiêng về mô hình thành phố thuộc thành phố. Phương án này cũng đáp ứng mục tiêu chuyển các đơn vị hành chính huyện thành đơn vị hành chính cấp đô thị nhưng vẫn giữ lại một số khu vực nông nghiệp ngoại thành của đơn vị hành chính mới trực thuộc.

Theo báo cáo 3 năm triển khai thực hiện đề án chuyển một số huyện thành quận hoặc thành phố trực thuộc TP.HCM giai đoạn 2021 - 2030, huyện Bình Chánh đang phấn đấu đạt tiêu chí đô thị loại III và làm thủ tục đề nghị công nhận thành phố thuộc TPHCM vào năm 2025.

Đối với một số huyện còn lại do đang thiếu tiêu chí dài hạn, các đơn vị sẽ lập đề án đề xuất có thể tính đến phương án về khả năng sáp nhập các huyện liền kề có tiêu chí chưa đạt để bổ trợ hoàn thiện lẫn nhau.

Để có khung pháp lý xây dựng, phát triển các huyện thành quận hoặc thành phố, UBND TPHCM cũng đã và đang phân công từng Sở ngành thực hiện 5 đề án nhánh, gồm: kinh tế đô thị, văn hóa đô thị, hạ tầng đô thị, con người đô thị, quản lý nhà nước.

Riêng giai đoạn 2023 - 2025, UBND TP HCM tiếp tục đôn đốc, chỉ đạo các Sở ngành và UBND 5 huyện có liên quan đẩy nhanh hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận hoặc thành phố thuộc TP HCM.

Sau đó, UBND TP HCM sẽ tổ chức triển khai thực hiện đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận hoặc thành phố thuộc TP HCM giai đoạn 2021 - 2030./.