Vị thế cho gạo Việt
Xây dựng logo cho thương hiệu gạo của Việt Nam được coi là ưu tiên số 1 trong kế hoạch xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt Nam của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Theo đánh giá của giới chuyên gia, xây dựng logo cho hạt gạo không khó, cái khó nằm ở chỗ: Làm sao để giữ được thương hiệu, khẳng định được chất lượng gạo Việt trên thị trường trong nước và thế giới…
Hạt gạo Việt chưa tìm được vị thế, người nông dân
vẫn bấp bênh với nghề trồng lúa. (Ảnh: TL).
Ưu tiên số 1
Là một nước đứng trong top đầu xuất khẩu gạo của thế giới, song, gạo Việt Nam tại thị trường nước ngoài vẫn không được bán với giá trị cao, do chủ yếu là xuất thô theo kiểu “đóng bao xuất khẩu”. Chính bởi vậy, dù nhiều năm liên tục mang lại nguồn ngoại tệ lớn cho đất nước, nhưng hạt gạo Việt lại không ghi được dấu ấn gì trên thị trường thế giới. Thậm chí đến thời điểm này, gạo Việt đã bị gạo Campuchia – quốc gia đã từng đi sau Việt Nam nhiều năm về lĩnh vực này - vượt mặt.
Trong một cuộc bàn về vấn đề xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có quyết định, ưu tiên số một trong kế hoạch xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt Nam chính là xây dựng logo cho thương hiệu hạt gạo.
Quả thực, lâu nay, bàn về vấn đề thương hiệu, ngoài chất lượng của sản phẩm, người ta cũng quan tâm đến logo của sản phẩm đó là gì. Với các sản phẩm nông sản Việt Nam, trong đó có sản phẩm gạo, đã xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới với số lượng lớn hàng năm, thường xuyên là ngành đi đầu trong kim ngạch xuất khẩu của quốc gia, thế nhưng rất ít người tiêu dùng thế giới biết đến gạo của Việt Nam mà chủ yếu họ biết đến gạo Thái Lan, gạo Ấn Độ, nay là cả gạo Campuchia… Bởi vậy, nhiều ý kiến cho rằng, để tạo được thương hiệu, vị thế cho hạt gạo Việt trên thị trường quốc tế, việc đưa ra ưu tiên xây dựng logo cho thương hiệu gạo Việt Nam là điều cần thiết. Và đáng lẽ cần phải xây dựng từ lâu rồi.
Theo TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn, trong suốt thời gian vừa qua, Việt Nam đã lẳng lặng sản xuất và xuất khẩu lúa gạo một số lượng rất lớn. Sản lượng gạo xuất khẩu thường xuyên tăng theo từng năm. Tuy nhiên, chúng ta mới chỉ chú trọng đến sản lượng mà bỏ quên chất lượng. Kết quả là, số lượng có thể là nhiều nhưng giá trị đạt được chẳng bao nhiêu. Đây cũng là lý do vì sao, người nông dân Việt Nam lại bấp bênh với nghề trồng lúa đến vậy. “Việc xây dựng thương hiệu cho hạt gạo Việt Nam, mà việc đầu tiên là xây dựng logo cho gạo Việt là điều cần thiết phải làm. Xây dựng thương hiệu cho hạt gạo cũng có nghĩa là chúng ta sẽ ưu tiên mục tiêu chú trọng xuất khẩu gạo chất lượng cao thay vì chỉ chạy theo sản lượng gạo, bất kể chất lượng cao hay thấp như trước đây” – TS. Anh Tuấn nhận định.
Theo các DN xuất khẩu gạo, hiện nay, xu hướng thế giới ngày càng ưa chuộng gạo phẩm cấp cao, hầu hết khi xuất các sản phẩm thuộc phẩm cấp cao, các DN Việt đều bán được giá trị lớn. Cụ thể, theo chia sẻ của lãnh đạo một DN xuất khẩu gạo, với dòng gạo cao cấp, DN này xuất khẩu đạt được mức giá khoảng 700 USD/tấn. Trong khi với loại gạo thông thường, chỉ bán với mức giá 370-380 USD/tấn. Điều này cũng có nghĩa, khi chú trọng đến chất lượng, đương nhiên, gạo Việt sẽ đạt được cả về giá và tạo được thương hiệu riêng cho mình trên thị trường thế giới. Ngược lại, nếu DN xuất khẩu cứ mãi chạy theo sản lượng như thời gian qua, thì dần dần gạo Việt Nam sẽ bị thua các nước khác. Bằng chứng là Campuchia đã vượt chúng ta.
TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cũng đánh giá, khi xây dựng được thương hiệu cho gạo Việt Nam nói riêng, cho nông sản Việt nói chung, chắc chắn các sản phẩm nông sản của ta khi có mặt trên thị trường quốc tế sẽ ở một vị thế khác. Đầu tiên là giá được nâng lên, tiếp đó, các sản phẩm khi đã có xuất xứ, nguồn gốc rõ ràng, có nhãn mác của công ty xuất khẩu… nông sản Việt sẽ không còn bị “soi” quá gay gắt về vấn đề an toàn thực phẩm như trước đây nữa. “Bởi, khi đó, toàn bộ khâu sản xuất từ khâu lựa chọn giống, trồng, chăm sóc đến thu hoạch đều trong một quy trình đảm bảo” – TS. Tuấn nêu quan điểm.
Xuất khẩu gạo.
Quan trọng là giống lúa
Ở một khía cạnh khác, ông Huỳnh Văn Thòn - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Lộc Trời (An Giang) cho rằng việc có một logo - thương hiệu gạo quốc gia không phải câu chuyện khó, cái khó ở đây là phải có những sản phẩm gạo thơm, ngon, có chất lượng để gắn liền với thương hiệu đó, tức là phải có giống lúa chủ lực để gắn với thương hiệu gạo quốc gia. Còn nếu không, có logo cho thương hiệu mà chúng ta vẫn sản xuất gạo cấp thấp cũng sẽ chẳng mang lại được kết quả gì, thậm chí là kết quả tiêu cực.
Trước đó, theo Quyết định số 706/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phát triển thương hiệu gạo Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, đến năm 2030, xây dựng được các vùng sản xuất lúa gạo xuất khẩu ổn định, hiệu quả và bền vững, đưa gạo Việt Nam trở thành thương hiệu hàng đầu thế giới về chất lượng, an toàn thực phẩm. Mục tiêu cụ thể đến năm 2020 đưa hình ảnh gạo Việt Nam được quảng bá, giới thiệu rộng rãi trong nước và đến ít nhất 20 thị trường xuất khẩu và thương hiệu gạo quốc gia được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ dưới hình thức nhãn hiệu chứng nhận tại Việt Nam và ít nhất 50 quốc gia... Đến năm 2030, các vùng sản xuất lúa gạo xuất khẩu ổn định, hiệu quả và bền vững, đưa gạo Việt Nam trở thành thương hiệu hàng đầu thế giới về chất lượng, an toàn thực phẩm.
Để đạt được mục tiêu trên, 2 cơ quan chủ trì thực hiện là Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có trách nhiệm chủ trì xây dựng và triển khai kế hoạch hợp tác chung giữa các cơ quan xúc tiến thương mại với doanh nghiệp để quảng bá, giới thiệu hình ảnh, chất lượng gạo Việt Nam trên thị trường thế giới; Khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp sử dụng thương hiệu gạo Việt Nam; Thúc đẩy hợp tác quốc tế về xây dựng, quản lý và quảng bá thương hiệu gạo Việt Nam.
Giới chuyên gia kỳ vọng, rồi đây khi khẳng định được thương hiệu trên thị trường thế giới, gạo Việt xuất khẩu sẽ không chỉ có sự thay đổi về giá trị mà còn đưa nền nông nghiệp nước nhà lên một tầm cao mới. Khi đó, đời sống của 10 triệu hộ nông dân Việt Nam cũng sẽ được thay đổi.
