Xã hội hóa công tác xã hội

Công tác xã hội đang được coi là một nghề quan trọng. (Ảnh: Hồng Phúc).

Tiến sĩ Doãn Mậu Diệp - Thứ trưởng Bộ LĐ-TBvà XH chia sẻ, cùng với quá trình phát triển về kinh tế thì những thách thức về mặt xã hội đặt ra như các vấn đề về phân tầng xã hội, tình trạng thất nghiệp, di cư, lạm dụng trẻ em, người già neo đơn, vấn nạn nghiện hút, mại dâm, bạo lực gia đình,…

Cũng theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp thì hiện nay công tác xã hội (CTXH) không chỉ là công việc của các Bộ ngành, địa phương, mà bắt đầu có sự tham gia của cả xã hội, mà tích cực nhất là các nhà hảo tâm, doanh nghiệp, cơ sở bảo trợ xã hội ngoài công lập,…

Đáng chú ý, theo đề án của Chính phủ thì từ nay đến năm 2020, cả nước sẽ phát triển mạng lưới dịch vụ xã hội và nhân viên CTXH chuyên nghiệp, gồm nguồn nhân lực được đào tạo mới và đào tạo lại là 60.000 nhân viên làm công tác này.

Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng cho rằng, để đạt được mục tiêu của đề án là một việc sẽ gặp nhiều thách thức, cả về hệ thống đội ngũ giảng viên, tài liệu, cơ sở vật chất phục vụ công tác giáo dục – đào tạo (GD-ĐT), lẫn việc gắn kết giữa công tác đào tạo với thực tiễn cung cấp dịch vụ xã hội.

Nhiều chuyên gia nghiên cứu về thực trạng CTXH ở nước ta, cho rằng: để công tác này trở nên chuyên nghiệp, các nguồn quỹ xã hội có tính bền vững, khả thi hơn thì Việt Nam cần xã hội hóa CTXH, trên mục tiêu là phải giảm bớt sự trông chờ, ỷ lại từ nguồn ngân sách Nhà nước. Bên cạnh đó, kinh nghiệm để xã hội hóa hoạt động này tốt nhất là học hỏi từ các quốc gia đang phát triển hoặc có cùng trình độ phát triển về kinh tế - xã hội.

Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Bùi Anh Thủy - Giám đốc Trường ĐH Lao động -Xã hội (Cơ sở II, tại TP.HCM) chỉ ra rằng, muốn xã hội hóa CTXH thì phải giải quyết được những vấn đề đang đặt ra, như: thiết kế chương trình đào tạo về CTXH ở các bậc học; vấn đề chất lượng đội ngũ giảng viên cho các cơ sở GD-ĐT về CTXH; vấn đề gắn kết giữa đào tạo với kiểm huấn, thực hành, thực tập, phát triển các trung tâm dịch vụ về CTXH;…

Cùng góp ý về lĩnh vực CTXH, ông Tô Đức - Phó Cục trưởng Cục Bảo trợ xã hội nhìn nhận, CTXH hiện nay đã được xã hội thừa nhận như một nghề chân chính. Trong khi đó, việc nhận thức, hiểu biết về nghề này cũng đã có bước chuyển biến căn bản, đặc biệt là đội ngũ cán bộ cốt cán của ngành. Đồng thời, hệ thống pháp luật, chính sách xã hội về lĩnh vực này cũng tương đối hoàn chỉnh, tạo môi trường pháp lý, hành chính, xã hội cho CTXH phát triển.

Bà Nguyễn Thị Hằng - nguyên Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cũng chia sẻ, dù được công nhận là một nghề trong xã hội, nhưng nhìn chung CTXH ở nước ta vẫn thiếu sự chuyên nghiệp và gặp không ít thách thức. Bà Hằng chỉ ra, hiện nay đội ngũ nhân viên, quản lý về cung cấp dịch vụ xã hội nói chung chưa được đào tạo chuyên ngành. Đồng thời, mạng lưới cung cấp dịch vụ xã hội mới hình thành cũng chưa được quy hoạch tổng thể, trong khi đối tượng cần cung cấp dịch vụ xã hội ngày càng tăng. Theo bà Hằng, nhu cầu về dịch vụ xã hội hiện nay chiếm khoảng 24-25% tổng dân số trên cả nước.

Nhiều nhà quản lý về CTXH cũng cho rằng, để xã hội hóa CTXH thì đã đến lúc công tác GD-ĐT chuyên ngành về CTXH phải tuân thủ theo chuẩn đầu ra cho từng bậc đào tạo, cũng như chuẩn đầu ra cần được tiêu chuẩn hóa và lượng hóa một cách cụ thể về sự hiểu biết kiến thức chung và kiến thức chuyên ngành CTXH.

Bên cạnh đó, việc giáo dục về giá trị nghề và đạo đức nghề, vấn đề nhân quyền và nhân phẩm, công bằng xã hội cũng là những vấn đề đặc biệt quan trọng để tạo ra đội ngũ cán bộ, nhân viên, tình nguyện viên làm CTXH đủ phẩm chất, năng lực, đạo, biết cách tôn trọng giá trị nghề, tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của CTXH trong thời kỳ mới.