Những ngày này, tại nhiều trạm y tế xã, phường hình ảnh dễ nhận thấy nhất là tình trạng người dân “chen chúc” để xin đủ loại giấy xác nhận, từ xác nhận mắc đến xác nhận khỏi Covid-19… dẫn tới quá tải tại tuyến y tế cơ sở. Thực tế này đòi hỏi cần ứng dụng công nghệ thông tin càng sớm càng tốt.
Dịch Covid-19 vẫn đang có những diễn biến phức tạp trên phạm vi cả nước, với biểu hiện trực tiếp là số ca mắc đang tăng lên theo từng ngày. Một trong những hệ quả của nó là khắp các tỉnh/thành phố, đâu đâu cũng xuất hiện tình trạng người dân “chen chúc” tại Trạm y tế xã, phường để xin đủ loại giấy xác nhận, từ xác nhận mắc Covid-19 đến xác nhận khỏi bệnh.
Xếp hàng xin xác nhận… hết F0
Theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 của Bộ Y tế, việc xác nhận người mắc Covid-19 đủ điều kiện cách ly, điều trị tại nhà và xác nhận khỏi bệnh cho người bệnh thuộc trách nhiệm của Trạm y tế nơi quản lý người bệnh. Tuy nhiên, với số lượng F0 tăng cao đột biến trong thời gian vừa qua, việc người dân “chen chúc” chờ xin xác nhận tại các trạm y tế phường, xã trên phạm vi cả nước là một áp lực vô cùng lớn đối với nhân lực, vật lực của các trạm y tế, trong khi nhiệm vụ của những cơ sở này không chỉ riêng việc cấp giấy xác nhận mà còn bao gồm quản lý, hướng dẫn người bệnh điều trị tại nhà và xét nghiệm Covid-19 cho người dân.
Thông tin được phản ánh từ Trạm y tế phường Tứ Minh, TP Hải Dương nhiều ngày qua, các F0 chen chúc trong một khoảng sân hẹp, không có một biện pháp giãn cách nào có thể thực hiện được. Cụ thể là hàng trăm công nhân là F0 đã phải chen chân nhau ở Trạm y tế để xin giấy nghỉ làm, lấy điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội. Một người dân xếp hàng ở đây cho hay: “Trước đó tôi bị dương tính, phải cách ly 10 ngày, hôm qua kiểm tra ở nhà đã âm tính nên tôi ra đây để xin giấy khỏi bệnh, làm thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội”.
Tình trạng trên xảy ra ở nhiều điểm y tế khác của TP Hải Dương, huyện Tứ Kỳ… kéo dài khoảng 10 ngày trở lại đây.
Là địa phương có số ca mắc dẫn đầu cả nước trong nhiều ngày qua, người dân Hà Nội cũng đang gặp phải tình trạng mệt mỏi vì xếp hàng chờ xin những loại giấy tờ xác nhận liên quan. Ghi nhận từ nhiều trạm y tế phường cho thấy, hình ảnh người dân đứng xếp hàng dài chờ xét nghiệm nhanh để xác nhận mắc hoặc khỏi Covid-19. Điều này đã gây nhiều lo ngại về nguy cơ lây nhiễm và khiến người dân bức xúc vì phải chờ đợi lâu, thậm chí phải đi lại nhiều lần mới hoàn thành các thủ tục xác nhận. Cùng với đó, nhiều người dân Thủ đô phản ánh, việc gọi điện ra trạm y tế phường để khai báo y tế, thông báo xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 rất khó khăn.
Lý giải về nguyên nhân này, ông Nguyễn Kiến Dụ - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Mê Linh - Hà Nội cho biết, do số ca F0 tăng mạnh trong những ngày gần đây nên các trạm y tế quá tải. Trong khi đó, các công việc như: Xác nhận tình trạng dương tính, đã điều trị khỏi bệnh, tham mưu quyết định cách ly cho bệnh nhân đều phải có chữ ký của Trạm trưởng Trạm y tế. Hơn nữa, Trạm trưởng Trạm y tế thường là bác sĩ, người tư vấn, hướng dẫn điều trị tốt nhất cho bệnh nhân, nhất là bệnh nhân nặng, nhưng do phải giải quyết quá nhiều thủ tục hành chính nên không còn thời gian tư vấn, hướng dẫn cho bệnh nhân nữa, khiến người bệnh kêu ca, phàn nàn.
Sớm áp dụng công nghệ để giảm phiền hà
Điều đáng nói là ngay tại Hà Nội, việc xác nhận tình trạng là F0 hay đã khỏi bệnh cũng mỗi nơi, mỗi quận thực hiện một khác. Có những quận như Cầu Giấy, Hoàn Kiếm, Thanh Xuân… việc khai báo thông tin về xét nghiệm Covid-19 được cán bộ y tế phường hướng dẫn người dân thực hiện qua thực hiện qua Zalo. Nhưng cũng có những địa bàn như quận Hoàng Mai, huyện Thanh Trì… lại yêu cầu người dân phải đến trạm y tế phường xét nghiệm trực tiếp. Hoặc không đến trực tiếp, thì phải gửi kết quả xét nghiệm PCR, không chấp nhận kết quả xét nghiệm nhanh.
Ghi nhận cho thấy, sau khi có phản ánh từ các phương tiện truyền thông, ngay trong tuần qua tại địa bàn quận Hoàng Mai, việc công nhận mắc/hoặc khỏi Covid-19 cho người dân đã nhanh chóng, thuận lợi hơn. Cụ thể, sau khi rơi vào tình trạng quá tải F0 đổ xô đi xin giấy chứng nhận bị bệnh, giấy xác nhận khỏi bệnh... Trạm y tế phường Hoàng Liệt đã có những thay đổi trong việc cấp các loại giấy tờ này cho người dân.
Theo đó, người dân sau khi xét nghiệm nhanh dương tính hoặc đã âm tính trở lại, chỉ cần thông báo bằng hình ảnh và mọi thông tin cá nhân liên quan với tổ trưởng tổ dân phố. Sau đó đại diện tổ dân phố sẽ giúp người dân có được giấy chứng nhận hết thời hạn cách ly. Bà Nguyễn Thị Yến - Trạm phó Trạm y tế phường Hoàng Liệt (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, do nhân lực mỏng, cả trạm y tế phường chỉ có 11 cán bộ, nhân viên, trong đó trạm chỉ có một người là dược sĩ nên những ngày cao điểm vừa qua, Trạm y tế phường Hoàng Liệt đã phải gồng mình phục vụ công tác chống dịch và hoàn thành các thủ tục cấp giấy cho người dân trên địa bàn.
Một trong những biện pháp áp dụng công nghệ thông tin trong xử lý các thủ tục hành chính cho người mắc Covid-19 đang được áp dụng thành công trên địa bàn phường Hạ Đình (Thanh Xuân - Hà Nội). Cụ thể, hàng ngày, qua phần mềm quản lý F0, Trạm trưởng y tế sẽ phê duyệt khỏi bệnh cho bệnh nhân; bệnh nhân tự xét nghiệm âm tính, chỉ cần gửi ảnh qua nhóm Zalo. Sau đó, UBND phường sẽ ra văn bản xác nhận hết thời gian cách ly, chuyển xuống tổ dân phố để gửi tận tay người dân. Những trường hợp bị thất lạc, người dân ra bộ phận một cửa của phường để được cấp lại. Thủ tục không quá 10 phút.
Bà Trần Thị Nhiên - Phó Chủ tịch UBND phường Hạ Đình cho hay: “Đến nay chúng tôi đã cấp 1.287 chứng nhận khỏi bệnh, hết thời gian cách ly đến tận tay người dân. Việc F0 chỉ cần chụp ảnh xét nghiệm âm tính gửi trực tuyến đã được chúng tôi thực hiện từ lúc có hướng dẫn. Ở mỗi khu dân cư, tổ dân phố, từ bí thư đến tổ trưởng, cảnh sát khu vực đều nắm rõ từng trường hợp. Như thế không sợ sai lại phục vụ người dân nhanh nhất”.
Tại cuộc họp giao ban phòng dịch mới đây của TP Hà Nội, Chủ tịch UBND TP Chu Ngọc Anh cũng xác nhận việc quá tải tại tuyến y tế cơ sở. Việc giải quyết thủ tục hành chính khiến 5 - 6 nhân viên phải làm việc này. Do đó, cần ứng dụng công nghệ thông tin càng sớm càng tốt. Dù đã chỉ đạo nhưng thực tế tại các tuyến y tế cơ sở vẫn đang làm theo phương pháp thủ công.
Trong khi đó, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội vừa có báo cáo gửi Tổ công tác thực hiện Nghị quyết 30/2021/QH15 về một số lĩnh vực liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19, đáng chú ý là tại một số địa phương, nhiều người lao động mắc Covid-19 tự điều trị tại nhà đang gặp khó khăn khi xin Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ hưởng chế độ ốm đau, vì thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian.
Mới đây, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Phan Văn Anh cũng đã ký văn bản gửi Bộ Y tế liên quan đến phản ánh của người lao động về việc rất “chật vật xin giấy xác nhận F0” và giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội. Theo đó, Tổng Liên đoàn Lao động đề nghị Bộ Y tế xem xét việc ứng dụng công nghệ thông tin để người lao động tự đăng ký, khai báo ca bệnh F0, hoặc có giải pháp tăng cường sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước trên địa bàn để có thêm nguồn lực cho công tác này.
TS Trần Thị Nhị Hà - Đại biểu Quốc hội, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội:
Ứng dụng công nghệ tối đa để phục vụ nhân dân
Thời gian qua, có địa phương xuất hiện tình trạng người dân phải xếp hàng, gây bức xúc nhưng cũng có nơi chưa xảy ra hiện tượng quá tải nhờ sự vào cuộc quyết liệt, huy động được mọi lực lượng, bố trí khoa học…
Việc xác nhận F0 hay hết thời gian cách ly người dân có thể tự làm xét nghiệm nhanh khi được nhân viên y tế giám sát trực tiếp hoặc gián tiếp, điều này đồng nghĩa với việc có thể thực hiện trực tuyến.
Bên cạnh đó các xã phường cần sử dụng tốt phần mềm quản lý F0 (có hướng dẫn cụ thể, phần mềm in được quyết định hết cách ly, được quyết định hưởng bảo hiểm xã hội), cần huy động thêm các lực lượng thanh niên, phụ nữ… mới đủ nhân lực phục vụ nhân dân kịp thời. Phải ứng dụng công nghệ tối đa.
Nghĩa Toàn(ghi)
Kỹ sư Nguyễn Phan Tú - Công ty IFI:
Áp dụng công nghệ thông tin để giảm tải
Theo hướng dẫn của trạm y tế nơi tôi đang sinh sống, hiện nay nếu muốn xin giấy xác nhận khỏi bệnh Covid-19 thì photo quyết định của UBND xã; muốn xin giấy xác nhận hưởng bảo hiểm xã hội thì photo quyết định, căn cước công dân và bảo hiểm y tế, tên công ty nộp ra trạm y tế... Mặc dù tra cứu trên hệ thống khai báo y tế hoàn toàn có thể thấy những thông tin về thời điểm mắc bệnh, thời gian cách ly… nhưng vì yêu cầu bản cứng nên khá khó khăn cho người dân. Những giấy tờ này nếu được số hóa và xử lý trực tuyến thì sẽ giảm tải rất nhiều công sức cho cả người dân và cán bộ trạm y tế.
Hiện đã có nhiều Bộ, ngành và địa phương áp dụng chữ ký số trong trao đổi văn bản điện tử, dịch vụ công trực tuyến. Đơn cử tại Hà Nội đã áp dụng đăng ký trực tuyến nhiều dịch vụ qua cổng dịch vụ công trực tuyến TP Hà Nội, chẳng hạn có thể đăng ký kết hôn trực tuyến, các dịch vụ quản lý đất đai, giáo dục, y tế… Việc này giúp giảm tải việc giao dịch trực tiếp mà chỉ cần chờ đến ngày giờ hẹn đến nộp giấy tờ bản cứng, cán bộ đối chiếu và xác nhận nếu đúng sẽ trả kết quả. Việc đặt trước lịch hẹn như vậy sẽ giảm tải việc đi lại của người dân và không phải xếp hàng chờ đợi, rất hợp lý trong thời điểm hiện nay.
Thu Hương(ghi)