Vấn nạn xăng dầu giả, kém chất lượng hoành hành đang gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường kinh doanh, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, gây thất thu cho Nhà nước. Thủ đoạn của các đối tượng ngày càng tinh vi gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong kiểm tra kiểm soát. Đó là nhận định được đưa ra tại buổi tọa đàm “Xăng dầu giả, thiệt hại thật” do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức sáng 29/11.
Ảnh minh họa.
Xăng giả hoành hành
Thời gian qua, mặc dù có sự vào cuộc khá mạnh mẽ của lực lượng quản lý thị trường, song với thủ đoạn tinh vi, hành vi gian lận thương mại trong lĩnh vực xăng dầu khiến lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn trong công tác kiểm tra, kiểm soát. Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương) cho biết, bên cạnh xăng dầu nhập khẩu chính ngạch đã qua kiểm tra đảm bảo chất lượng, vẫn còn có một lượng không nhỏ xăng dầu giả kém chất lượng do buôn lậu, pha chế trái phép làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường kinh doanh, gây ảnh hưởng đến hiệu suất của động cơ, gây thất thu cho nhà nước.
Tính từ đầu năm 2018 đến nay, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) các địa phương đã tiến hành kiểm tra, xử lý nhiều vụ việc liên quan đến xăng dầu với gần 5.000 cuộc kiểm tra, xử lý vi phạm hơn 1.000vụ việc, tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh, tịch thu 6 cột bơm và 1 cây xăng. Gần đây nhất trong năm 2019, Công an tỉnh Đắk Nông đã triệt phá được một đường dây pha chế xăng giả, xăng pha với chất dung môi hòa với chất tạo màu để tạo thành xăng RON95 và xăng E5 của Trịnh Sướng.
Theo Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT, những hành vi vi phạm điển hình liên quan đến xăng dầu kém chất lượng thường xảy ra ngoài hệ thống phân phối chính thức. Nhiều đại lý vẫn kinh doanh xăng dầu khi giấy chứng nhận đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu đã hết hiệu lực. “Qua kiểm tra, có đến 50% mẫu xăng RON95 và gần 1% xăng E5 ở một vài cửa hàng không đạt kết quả theo tiêu chuẩn kỹ thuật” – ông Linh nhấn mạnh.
Tăng chế tài
Nêu lên nguyên nhân dẫn đến thực trạng kinh doanh xăng dầu kém chất lượng ngày càng hoành hành trên thị trường hiện nay, ông Nguyễn Anh Toàn, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) cho rằng, việc buôn bán xăng giả, xăng kém chất lượng chủ yếu xảy ra ở các cửa hàng nhỏ lẻ do vẫn còn tình trạng bán lẻ xăng dầu không xuất hóa đơn, nhất là đối với những khách hàng mua nhỏ lẻ ít khi có nhu cầu lấy hóa đơn. Điều này khiến cho các đại lý xăng dầu rất dễ hợp thức hóa khi mua xăng dầu trôi nổi trên thị trường.
Nhiều ý kiến cho rằng, trong bối cảnh ngày càng nhiều đường dây sản xuất, buôn bán xăng kém chất lượng, xăng không rõ nguồn gốc bị phát hiện và triệt hạ thời gian qua, thì vấn đề minh bạch xuất xứ và siết chặt quản lý chất lượng xăng dầu ngày càng trở nên cấp thiết.
Để giảm thiểu vấn nạn xăng dầu giả ảnh hưởng đến các DN làm ăn chân chính, ông Bùi Minh Tiến, Tổng Giám đốc Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn cho rằng, các lực lượng chức năng cần phải thực hiện hết trách nhiệm cũng như rất quyết liệt mới nâng cao được công tác chống buôn lậu xăng dầu, từ tuyến biên giới, ngoài biển đến vào sâu trong đất liền. Bên cạnh đó, cần tăng cường thông tin, phát động quần chúng nhân dân chủ động, mạnh dạn tố giác những đối tượng, những cửa hàng xăng dầu nghi vấn qua đường dây nóng của lực lượng quản lý thị trường.
Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh thừa nhận, do hạn chế về cơ sở vật chất, nguồn thông tin cũng như quy chế, cách thức phối hợp giữa các cơ quan chưa tốt nên thời gian qua đã không phát hiện kịp thời các vụ vi phạm về chất lượng xăng dầu. Điều này đòi hỏi cần có sự điều chỉnh cả về mặt chính sách cũng như cách phối hợp giữa các lực lượng thì mới ngăn chặn có hiệu quả gian lận thương mại xăng dầu trong thời gian tới.
“Nếu không có gì thay đổi, trong tháng 12 này thì sẽ có Nghị định mới quy định về xử lý hành chính trong lĩnh vực xăng dầu và khí gas. Đồng thời, Bộ Công thương cũng đang tiến hành các quy trình để đề xuất sửa đổi,bổ sung Nghị định số 83. Với những chính sách mới này, hi vọng sẽ là những chế tài đủ sức răn đe để hạn chế các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại trong lĩnh vực xăng dầu”, ông Linh cho biết.