Sau 3 ngày diễn ra sôi nổi và nghiêm túc, sáng ngày 25/11, tại Hà Nội, Đại hội Đại biểu Toàn quốc Hội Nhà văn Việt Nam lần thứ X nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã chính thức bế mạc.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc gửi lẵng hoa chúc mừng. Đến dự Đại hội có Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; nguyên Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương Nguyễn Khoa Điềm, Phó Chủ tịch Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam Phùng Khánh Tài... cùng gần 600 đại biểu.
Phát biểu tại Đại hội, Trưởng ban Tuyên giáo TƯ Võ Văn Thưởng nhấn mạnh, tiếp nối truyền thống vẻ vang và sứ mệnh quan trọng, đặc biệt của mình, trong 5 năm qua, Hội Nhà văn Việt Nam đã có nhiều thành tích đáng ghi nhận trong việc đẩy mạnh sáng tác, có thêm nhiều tác phẩm có giá trị, cơ bản bám sát thực tế của đất nước, đẩy mạnh quảng bá các tác phẩm và giao lưu hội nhập quốc tế. Hội đã tổ chức thành công các Hội nghị Quảng bá văn học Việt Nam và Liên hoan thơ Quốc tế với sự tham gia của nhiều nhà văn nước ngoài, để lại tiếng vang và ấn tượng tốt. Hội đã có nhiều cố gắng đẩy mạnh công tác lý luận phê bình, từng bước đi vào chiều sâu, bảo đảm vai trò định hướng sáng tạo, thẩm định giá trị, hướng dẫn bạn đọc, đấu tranh với những biểu hiện lệch lạc, sai trái, ngược dòng, cản trở sự phát triển lành. mạnh của văn học. Công tác xây dựng Hội, đặc biệt là trong công tác phát hiện, bồi dưỡng các tài năng trẻ được chú trọng hơn...
Tuy nhiên, theo Trưởng Ban Tuyên giáo, nhưng với tinh thần trách nhiệm với đất nước, với nhân dân, chúng ta cũng phải thẳng thắn thừa nhận những hạn chế. Cho đến nay, Hội viên Hội Nhà văn chúng ta vẫn chưa xây dựng được những tác phẩm lớn về cuộc kháng chiến vĩ đại, về những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới, về cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín của đất nước ta trong giai đoạn cách mạng hiện nay.
Về chất lượng tác phẩm tính chuyên nghiệp chưa cao, ít tác phẩm đủ sức sáng tạo thành các hiện tượng văn học… Việc tiếp thu các trào lưu nghệ thuật nước ngoài được mở rộng nhưng chưa có sự chọn lọc, nghiền ngập sâu sắc. Trong lý luận phê bình văn học, còn biểu hiện máy móc, rập khuôn khi vận dụng các quan điểm nghệ thuật nước ngoài vào thực tiễn đời sống văn hóc trong nước. Các cơ quan, đơn vị sự nghiệp của Hội còn nhiều khó khăn, chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của hoạt động Hội và đời sống văn học nước nhà…
Trước những thách thức này, Trưởng Ban Tuyên giáo Võ Văn Thưởng đề nghị, nhiệm vụ của Hội trong nhiệm kỳ mới là phải tiếp tục góp phần đáng kể trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, chống sự suy thoái biến chất về tư tưởng chính trị và đạo đức; trong tổng kết văn học Việt Nam nửa thế kỷ sau ngày đất nước thống nhất, thúc đầy hòa hợp dân tộc, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc thông qua văn học, thúc đẩy một đời sống dân chủ lành mạnh, tiếp tục bảo vệ những giá trị những giá trị văn hóa truyền thống và tạo dựng những giá trị nhân văn mới cho xã hội; đồng thời tiếp tục tạo dựng hình ảnh đất nước, con người Việt Nam trên thế giưới thông qua văn học.
Hội phải tạo ra những bước đi có tính quyết định cho một dòng văn học thiếu nhi đa dạng, phong phú, hiện đại, đậm bản sắc văn hóa dân tộc để cùng xã hội tảo ra sản phẩm đặc biệt nhất, quan trọng nhất là con người Việt Nam. Đó là triển vọng, là tương lai của đất nước mà nhà văn cần hướng tới. “Tôi mong sau mỗi kỳ Đại hội, các nhà văn lại viết hay hơn, và Đại hội sau sẽ ghi dấu thêm những tác phẩm hay hơn Đại hội trước. Còn làm thế nào để có tác phẩm hay, viết thế nào cho hay, cho xứng đáng với nhân dân, xứng đáng với Tổ quốc, tôi tin là các nhà văn sẽ hiểu biết hơn ai hết”, Trưởng Ban Tuyên giáo nhấn mạnh.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều làm Chủ tịch Hội Nhà văn
Cũng tại buổi lễ, Hội Nhà văn Việt Nam đã ra mắt Ban chấp hành, Ban Kiểm tra khóa X nhiệm kỳ 2020 – 2025. Trong đó, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều được bầu làm Chủ tịch, nhà văn Nguyễn Bình Phương và nhà thơ Trần Đăng Khoa giữ chức Phó chủ tịch. Các thành viên khác trong ban chấp hành gồm: Lương Ngọc An, Nguyễn Thị Thu Huệ, Bích Ngân, Trần Hùng, Vũ Hồng, Phan Hoàng, Khuất Quang Thụy và Trần Hữu Việt.
Phát biểu tại Đại hội, Tân Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều bày tỏ, Thay mặt BCH Hội nhà văn Khóa X, thay mặt thế hệ kế cận sau, những người đang cầm bút và sẽ trưởng thành trong tương lai bày tỏ sự biết ơn Đảng, Nhà nước, các cơ quan liên quan đã tạo tất cả điều kiện để Đại hội Khóa X thành công tốt đẹp.
Cũng theo nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, chúng tôi lúc này nhận thấy sứ mệnh thật vinh quang, hạnh phúc thật lớn lao nhưng trách nhiệm cũng vô cùng nặng nề. Chúng tôi xin tiếp bước các nhà văn chân chính đã chọn đi, đồng hành cùng Cách mạng, đất nước. Chúng tôi nguyện làm tốt hơn nữa trách nhiệm ấy. Cuối cùng, tôi muốn nói rằng việc đặt cược lòng tin vào chúng tôi của các hội viên, của Đảng, Chính phủ và thế hệ mới là một cuộc đặt cược chắc chắn thành công!
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cũng nhận định, cuộc chuyển giao này cho thấy một bước đi kỳ vĩ của dân chủ mang tính thời đại, niềm tin của thế hệ đi trước đối với thế hệ tiếp theo. Các nhà văn tin tưởng rằng BCH Khóa X sẽ mang đến tư duy, năng lượng mới, ngập tràn cảm hứng sáng tạo cũng như sự dâng hiến của các nhà văn chân chính cho nhân dân và dân tộc.
Thách thức với BCH Hội nhà văn khóa X là vô cùng to lớn nhưng thách thức thực sự to lớn lại thuộc về mỗi nhà văn Việt Nam, những người ngồi trong căn phòng nhỏ bé của mình trước trang giấy mênh mông vô tận và phải trả lời biết bao câu hỏi của chính bản thân mình, thân phận quanh mình và dân tộc trong thời đại đầy biến động. “Các nhà văn đã bước vào Đại hội với tinh thần dân chủ, thái độ tôn trọng, công bằng và nghiêm khắc nhìn lại hoạt động của Hội Nhà văn cũng như BCH Khóa IX trong 5 năm qua; cùng nhau vạch ra đại lộ cho văn học Việt Nam trong 5 năm tới” Chủ tịch Hội Nhà văn nhấn mạnh.