Việc xây dựng nhà cửa và các công trình phục vụ dân sinh là nhu cầu tất yếu của các gia đình. Tuy nhiên, tình trạng tự ý cơi nới, dựng nhà cửa, bờ rào kiên cố…trên đất đã được phê duyệt quy hoạch để xây dựng khu công nghiệp (KCN) là trái với chủ trương cũng như quy định của các cơ quan chức năng. Sự việc này đang xảy ra tại xã Quỳnh Lập, thị xã Hoàng Mai, Nghệ An.
Người dân tự ý xây dựng nhà ở và các công trình
liên quan trên đất quy hoạch KCN Đông Hồi.
Mồ mả “vô tư” quy tập trên đất quy hoạch
Từ năm 2010, UBND tỉnh Nghệ An có Quyết định công bố quy hoạch xây dựng KCN Đông Hồi với diện tích 1.436ha tại địa phận cả 2 xã Quỳnh Lộc, Quỳnh Lập (thị xã Hoàng Mai). Theo quy hoạch, nhiều nhà máy, xí nghiệp sẽ mọc lên trên phần đất của người dân đang ở và cùng với đó là các công trình dân sinh khác sẽ phải di dời.
Thế nhưng, thay vì giữ nguyên hiện trạng để các cơ quan chức năng kiểm kê, đo đếm thì người dân ở các xóm như Đồng Minh, Tân Minh, xã Quỳnh Lập lại ồ ạt quy tập mồ mả trên đất đã quy hoạch. Sự việc đã được dư luận phản ánh lên các cơ quan chức năng có giải pháp xử lý, ngăn chặn. Tuy nhiên, đến nay, tình trạng này vẫn tiếp tục tái diễn, làm ảnh hưởng không nhỏ tới tiến độ GPMB của KCN Đông Hồi.
Có mặt tại các xóm Tân Minh, Đồng Minh của xã Quỳnh Lập, chúng tôi thấy tại đây vẫn xuất hiện nhiều ngôi mộ vừa mới sơn sửa, gia cố nằm san sát nhau. Khi hỏi người dân tại sao vẫn không di chuyển mồ mả đi nơi khác, họ đều trả lời là do chưa có nghĩa trang mới?!
“Chúng tôi vẫn biết đây là đất đã nằm trong quy hoạch của dự án KCN Đông Hồi từ năm 2010 nhưng vì chưa có nơi mới nên việc chôn cất vẫn chẳng biết đi đâu. Hơn nữa, mồ mả của cha ông quá cố được chôn cất ở đây nhiều đời nay, nên việc cất bốc di chuyển thì cũng không dễ dàng được. Không chỉ chúng tôi mà khi trong xã có người chết, họ cũng đưa đến đây để chôn cất” – Một người dân sống ở xóm Đồng Minh cho biết.
Chưa có khu quy hoạch nghĩa trang chung cho 2 xóm Tân Minh và Đồng Minh, đến nay địa phương vẫn để người dân ở đây phải loay hoay với việc chôn cất người quá cố của mình.
Điều đáng nói là những ngôi mộ này, trong đó có cả mới lẫn cũ vẫn cứ án ngữ trên phần diện tích đất quy hoạch KCN Đông Hồi, trực tiếp là dự án Nhà máy nhiệt điện I Quỳnh Lập.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, để giải quyết tình trạng nói trên, UBND xã Quỳnh Lập đã được các cấp đồng ý việc quy hoạch khu nghĩa trang tạm tại khu vực núi Xước giáp ranh với huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa với quy mô rộng 2ha. Tuy nhiên, đến nay, việc di dời mồ mả đến nơi này vẫn chưa được thực hiện.
Ồ ạt xây nhà trên đất dự án
Sau khi có công bố quy hoạch đất phục vụ dự án KCN Đông Hồi, các cơ quan chức năng cũng đã có thông báo việc nghiêm cấm các hộ dân xây dựng, làm nhà trái phép trên đất quy hoạch. Thế nhưng, trên thực tế, người dân ở đây đã có những việc làm đi ngược với thông báo của các cấp. Nhiều hộ dân còn tiến hành xây dựng bờ rào, ki ốt dở dang…
Theo quy hoạch dự án thì hơn 600 hộ dân của 3 xóm Đồng Minh, Đồng Thanh và Tân Minh của xã Quỳnh Lập sẽ phải di dời đến nơi tái định cư mới. Điều này đồng nghĩa với việc tất cả các hộ dân sẽ không được xây dựng, cơi nới nhà ở để chờ đến nơi ở khác.
Với lý do cho rằng, chính quyền các cấp chưa thực hiện việc di dời, xây dựng khu tái định cư nên từ đầu năm 2015 đến nay, nhiều người dân đã tự ý cơi nới, xây dựng nhà ở trên phần diện tích đất của gia đình mình. Ngoài ra, còn có rất nhiều lý do mà người dân đưa ra như: con cái lấy vợ, số khẩu tăng cần nhà ở riêng, thực trạng nhà ở hiện tại đang xuống cấp cần phải sửa chữa…
Ông Lê Bá Vân – Chủ tịch UBND xã Quỳnh Lập cho biết: Từ khi phát hiện tình trạng người dân các xóm Tân Minh, Đồng Minh và Đồng Thanh tự ý cơi nới, chúng tôi đã tiến hành lập biên bản, xử lý 47 trường hợp vi phạm. Xã cũng thường xuyên thông báo, tuyên truyền, vận động người dân không được xây dựng công trình dân sinh trên đất quy hoạch. Địa phương cũng đã có chủ trương xây dựng khu tái định cư tại khu vực trung tâm xã thuộc xóm Tam Hợp, Đồng Dưng, nhưng đến nay tiến độ triển khai vẫn còn chậm.
“Còn về vấn đề quy tập mồ mả trên đất quy hoạch dự án KCN Đông Hồi, đến nay tình trạng này cơ bản đã chấm dứt, việc chôn cất đã không còn. Tuy nhiên, việc di dời mồ mả đi nơi khác vẫn chưa thực hiện được. Xã cũng đã được phê duyệt quy hoạch nghĩa trang trung tâm rộng trên 13ha trên núi Cháy thuộc xóm Tân Long, nhưng so với khoảng cách từ các xóm Tân Minh, Đồng Minh và Đồng Thanh đến nơi chôn cất khu nghĩa trang quy hoạch của xã rất xa (khoảng 8km) nên để người dân đưa người thân của mình quá cố đến chôn cất thì rất khó” – Ông Lê Bá Vân cho biết thêm.
Để chấn chỉnh tình trạng người dân chở nguyên vật liệu vào khu vực xóm Đồng Minh, Tân Minh, Đồng Thanh, lực lượng chức năng cũng đã tiến hành kiểm tra, ngăn chặn. Tuy nhiên, việc cơi nới nhà ở, các công trình dân sinh của người dân ở đây vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Sỹ Chiến – Phó Chủ tịch UBND thị xã Hoàng Mai cho rằng, việc người dân tự ý xây dựng, lấn chiếm nhà cửa và các công trình xây dựng khác trên đất quy hoạch dự án KCN Đông Hồi sẽ không được giải quyết đền bù trong quá trình GPMB.
Vì trước đó, chính quyền các cấp đã có văn bản thông báo cho người dân quy định về việc không được phép xây dựng các công trình xây dựng trên đất của dự án.