Ngày 7/1, bước vào phần tranh tụng, công tố viên đã đưa ra quan điểm luận tội đối với Phan Văn Anh Vũ, 2 cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng và 18 đồng phạm bị cáo buộc gây thất thoát hàng nghìn tỷ đồng của Nhà nước.
Bị cáo Trần Văn Minh tại tòa.
Đau xót vì nhiều cán bộ bị truy tố
Tại bản luận tội, đại diện VKS giữ quyền công tố tại tòa nêu quan điểm: Hai bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến là những người đứng đầu TP Đà Nẵng, giữ vị trí chủ chốt, chịu trách nhiệm quản lý sử dụng tài sản Nhà nước, quản lý đất đai. Song, các bị cáo này đã cố ý làm trái, chỉ đạo cấp dưới làm quy trình bán nhà công sản, giao đất trái quy định gây thất thoát rất lớn tài sản Nhà nước. “Hành vi của các bị cáo diễn ra trong thời gian dài thể hiện sự câu kết với Phan Văn Anh Vũ, thâu tóm nhiều nhà, đất ở vị trí vàng, mua rẻ hơn nhiều giá trị thực, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 22.000 tỷ đồng. Hậu quả của vụ án để lại không chỉ là những thiệt hại về tài sản, đất đai mà đau xót hơn còn kéo thêm nhiều cán bộ thành phố (Đà Nẵng - PV) rơi vào vòng lao lý. Qua vụ án này có thể thấy tồn tại lỗ hổng trong giám sát quyền lực,...” – công tố viên nhấn mạnh.
Cũng theo đánh giá của đại diện VKS giữ quyền công tố: Với chức trách được giao, cựu Chủ tịch Trần Văn Minh biết rõ trong việc bán nhà công sản thuộc sở hữu Nhà nước phải thực hiện các quy định của pháp luật, nhưng đã có hành vi cố ý làm trái để cho các công ty của Phan Văn Anh Vũ được nhận nhiều nhà, đất công sản trái quy định, gây thiệt hại rất lớn cho Nhà nước. Do đó, đủ cơ sở xác định hành vi của bị cáo Minh về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí và tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Với phân tích trên, công tố viên đề nghị HĐXX tuyên phạt cựu Chủ tịch Trần Văn Minh mức án 25-27 năm tù, trong đó 17-18 năm tù đối với tội vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí; 8-9 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.
Phan Văn Anh Vũ ngoan cố
Đối với cựu Chủ tịch Văn Hữu Chiến, đại diện VKS giữ quyền công tố nêu quan điểm: Bị cáo Văn Hữu Chiến là đồng phạm giúp sức cho Trần Văn Minh và các đồng phạm khác thực hiện hành vi phạm tội. Do vậy, việc Viện KSND Tối cao truy tố bị cáo Chiến về 2 tội danh như bị cáo Trần Văn Minh là hoàn toàn có cơ sở, đúng người, đúng tội. Công tố viên nêu ví dụ: Tại dự án 29ha thuộc Khu đô thị quốc tế Đa Phước, bị cáo Chiến có hành vi ký quyết định về việc thu hồi, giao cho Công ty CP xây dựng 79 của Phan Văn Anh Vũ không đấu giá quyền sử dụng đất. Tại dự án công viên An Đồn, bị cáo Chiến ký công văn cho phép công ty của Phan Văn Anh Vũ được nhận quyền sử dụng đất và giảm 10% tiền sử dụng gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 11.000 tỷ đồng... Công tố viên đánh giá: Tại CQĐT, tại tòa, bị cáo khai báo thành khẩn nên đủ cơ sở xem xét giảm nhẹ cho bị cáo Chiến. Theo đó, đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên cựu Chủ tịch Văn Hữu Chiến mức án 18-20 năm tù cho cả 2 tội danh trên.
Đối với Phan Văn Anh Vũ, công tố viên đánh giá: Tại tòa, Phan Văn Anh Vũ vẫn tỏ ra ngoan cố, không thừa nhận hành vi phạm tội, quanh co bao biện việc mua các nhà, đất công sản là bình thường. Bị cáo Vũ biện minh rằng bản thân và các công ty của bị cáo kinh doanh bất động sản nên việc mua bán là theo thỏa thuận, bán như thế nào thuộc trách nhiệm của UBND TP Đà Nẵng. “Nhưng với chứng cứ, tài liệu có trong hồ sơ vụ án cũng như kết quả xét hỏi tại phiên tòa, có đủ căn cứ xác định giữa bị cáo (Phan Văn Anh Vũ - PV), Trần Văn Minh và các bị cáo khác trong vụ án này có sự thống nhất cùng nhau thực hiện hành vi trái pháp luật...” – công tố viên khẳng định.
Cơ quan công tố chứng minh: Phan Văn Anh Vũ biết rõ bản thân và các công ty của bị cáo không thuộc diện mua chỉ định nhà, đất công sản nhưng đã lợi dụng mối quan hệ với bị cáo Trần Văn Minh để đề nghị mua chỉ định các dự án nhà, đất công sản. Không những thế, bị cáo Vũ còn móc nối với một số công ty được mua chỉ định nhà, đất công sản, bàn bạc với GĐ của những công ty này đứng tên xin mua nhà, đất công sản, xin giảm hệ số sinh lợi, từ đó ăn chia lợi ích với nhau. “Sau đó, Vũ thâu tóm bằng cách dùng thủ đoạn nộp tiền đặt cọc trước khi có các quyết định cho phép bán nhà, chuyển quyền sử dụng cho các công ty này. Tiếp đó, các công ty chuyển tên người sử dụng đất sang cho Vũ với lý do Vũ và các công ty của Vũ là người nộp tiền...” – công tố viên nhận định. Theo đó, cơ quan công tố đề nghị tuyên Phan Văn Anh Vũ mức án 25-27 năm tù, trong đó 17-18 năm tù tội vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí; 8-9 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.
Nhiều địa phương vi phạm?
Được tự biện hộ, cựu Chủ tịch Văn Hữu Chiến trình bày: Thời điểm xảy ra vụ án, lãnh đạo TP Đà Nẵng phải đứng trước áp lực đưa địa phương lên tầm cao mới, phải nhanh thành đô thị hiện đại hóa, công nghiệp hóa trước năm 2020. Với áp lực phát triển như vậy, những năm đó lãnh đạo Đà Nẵng phải loay hoay, đau đầu tìm mọi cách để thành phố phát triển bằng nguồn nội lực. Qua 10 năm, từ 1 thành phố quay lưng ra biển (ra biển phải qua các đầm lầy), Đà Nẵng đã trở thành thành phố vươn ra biển lớn, với đô thị khang trang, trở thành nơi du lịch, diễn ra những hội nghị quốc tế. “Từ thành phố chỉ có một con phà, Đà Nẵng đã có 20 cây cầu lớn, lấy tiền ở đâu ra? Bị cáo và những bị cáo ở đây đã phải lao vào làm việc hết mình. Đạt được thành tựu như vậy, có sự đóng góp của các đồng chí lãnh đạo và các bị cáo ngồi đây...” – bị cáo Chiến kể công.
Theo cựu Chủ tịch Văn Hữu Chiến, cơ quan công tố quy kết bị cáo về các tội danh như cáo trạng là không khách quan, không đúng bản chất những việc mà bị cáo làm. Cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng chứng minh: Việc bán nhà, chuyển quyền sử dụng đất, giao dự án là do chủ tịch quyết định, bị cáo không quyết định bởi không có động cơ. “Tôi không hưởng bất kỳ lợi ích vật chất nào từ Phan Văn Anh Vũ, không bàn bạc với Vũ, chỉ thực hiện theo đúng quy trình được phân công. Có dự án tôi chưa ký văn bản thì các cơ quan cấp dưới, người mua nhà đã nộp tiền. Thậm chí, 3-4 tháng sau cơ quan chức năng mới trình tôi ký hoàn thiện hồ sơ. Chứng tỏ quyết định tôi ký cũng chỉ mang tính hình thức...” – bị cáo Chiến phân trần.
Còn cựu Chủ tịch Trần Văn Minh thì đề nghị xem xét lại cách tính thiệt hại trong vụ án này: “Nếu vụ việc này chưa được xem xét, 10 năm nữa mới lôi chúng tôi ra xét xử, chắc số tiền thất thoát lên đến hàng trăm nghìn tỷ đồng. Việc xảy ra thời điểm nào thì tính giá thời điểm đó chứ, cách tính giá này thì rất khó...”.