Xử nghiêm đối tượng bạo hành giới

Thiệt hại kinh tế do bạo lực chiếm 1,81% GDP

Kết quả của nghiên cứu mới nhất về bạo lực đối với phụ nữ tại Việt Nam do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) và Tổng cục Thống kê thực hiện với sự hỗ trợ của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) cho thấy, 62,9% phụ nữ Việt Nam trải qua một hoặc nhiều hình thức bạo lực về thể chất, tình dục, tinh thần và kinh tế hoặc chịu hành vi kiểm soát của chồng. Đáng quan tâm hơn, 90,4% nạn nhân của bạo lực trên cơ sở giới không tìm kiếm bất kỳ sự trợ giúp nào từ các cơ quan chức năng. Thiệt hại kinh tế do bạo lực đối với phụ nữ gây ra chiếm tới 1,81% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của cả nước, tương đương 100.000 tỷ đồng.

Thực tế cho thấy, những định kiến, phân biệt giới vẫn tồn tại trong một bộ phận người dân. Tỷ lệ trẻ em gái là nạn nhân của các vụ bạo lực, xâm hại chiếm đa số và giới nữ khó tiếp cận cơ hội việc làm bền vững hơn so với giới nam.

“Năm 2021, do tác động của dịch Covid-19, lao động nữ ở Việt Nam bị ảnh hưởng về việc làm nhiều hơn lao động nam, dẫn đến chênh lệch về việc làm theo giới tăng 10,8% so với những năm trước đó” - đại diện lâm thời Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam Nguyễn Hồng Hà thông tin.

Trước thực tế trên, mới đây, Chương trình phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới đã được Thủ tướng Chính phủ thông qua và hướng tới mục tiêu là đến năm 2025, ít nhất 50% người bị bạo lực trên cơ sở giới tìm kiếm sự hỗ trợ từ các cơ quan cung cấp dịch vụ và tất cả những người bị bạo lực có nhu cầu đều được trợ giúp bằng các hình thức khác nhau.

Nhân rộng mô hình trợ giúp

Để xử lý gốc rễ vấn đề bạo lực giới, theo nhiều chuyên gia, cần nhân rộng mô hình trợ giúp để bảo vệ nạn nhân khi bị bạo hành, đồng thời thông qua đó tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về bạo hành để từ đó xã hội cùng lên án thay vì “cam chịu” như hiện nay.

Chia sẻ về sự cần thiết hình thành mô hình trợ giúp, bà Lương Ngọc Thái, đại diện Ngôi nhà Ánh Dương, Quảng Ninh cho biết, đây là mô hình đầu tiên tại Việt Nam trong khuôn khổ chương trình hợp tác giữa Bộ LĐTB&XH, UNFPA và được tài trợ bởi Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA). Theo đó, tại Quảng Ninh, người bị bạo lực giới có thể tìm đến để lánh nạn tạm thời tại ngôi nhà Ánh Dương, được cung cấp tất cả các dịch vụ thiết yếu từ chăm sóc thể chất, tư vấn tâm lý, đảm bảo an toàn đến trợ giúp pháp lý và các dịch vụ xã hội.

“Hiện có 21 người đang tạm lánh, trong đó có 16 người là nạn nhân bị bạo hành (3 người đến từ Hải Phòng, còn lại ở Quảng Ninh). Các nạn nhân tìm đến với nhiều lý do, như: Rơi vào cảnh bị bạo hành, phải đi tạm lánh, có trường hợp cả mẹ và con gái dắt nhau tới tìm sự trợ giúp, có phụ nữ đang mang thai, có người có biểu hiện bị mua bán…” – bà Thái thông tin.

Theo bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam, để triển khai Chương trình quốc gia một cách hiệu quả, UNFPA khuyến khích cần có nhiều sáng kiến đổi mới hơn nữa với sự tham gia của thế hệ trẻ nhằm hướng tới thay đổi các chuẩn mực văn hóa và xã hội về bạo lực đối với phụ nữ. Ngoài ra, mô hình trung tâm cung cấp “dịch vụ một cửa” như Ngôi nhà Ánh Dương cần được nhân rộng. Trong trường hợp bị bạo lực giới, nạn nhân cần lên tiếng, tìm kiếm sự hỗ trợ từ các cơ quan, đơn vị chức năng, đại diện các tổ chức tại cộng đồng. Cùng với đó, các cơ quan cần xây dựng, cung cấp các dịch vụ nhằm hỗ trợ nạn nhân, từ việc chăm sóc thể chất, tư vấn tâm lý, bảo đảm an toàn, trợ giúp tư pháp và pháp lý, đến các dịch vụ xã hội...

Để có thể triển khai hiệu quả Chương trình phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới đã được Chính phủ phê duyệt, Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Nguyễn Thị Hà cho rằng, công tác phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới sẽ gặp nhiều khó khăn, thách thức nếu thiếu đi sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, từ chính quyền địa phương tới các cơ quan, đơn vị cung cấp dịch vụ và mỗi người dân trong cộng đồng”.

Theo Thứ trưởng Hà, việc thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, ban ngành, tiếng nói, hành động cụ thể của mỗi cá nhân trong cộng đồng sẽ giúp những người bị bạo lực không cảm thấy đơn độc, yếu thế hay bị kỳ thị.

“Người bị bạo lực cần phải được bảo vệ để sớm quay trở lại cuộc sống thường ngày, còn người gây bạo lực cần xử lý một cách nghiêm minh. Đó là cách thức để chúng ta ngăn chặn bạo lực, xây dựng mỗi gia đình hạnh phúc, cộng đồng, xã hội an toàn, bình đẳng, tiến bộ, văn minh” – Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà khẳng định.

Bạo lực là vấn đề còn ẩn khuất trong xã hội Việt Nam khi có 90,4% nạn nhân của bạo lực trên cơ sở giới không tìm kiếm bất kỳ sự trợ giúp nào từ chính quyền, và một nửa trong số đó chưa từng kể với ai về tình trạng bị bạo lực.