Ngày 18/4, TAND Cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa phúc thẩm xét xử cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank) Hà Văn Thắm và các đồng phạm, với cáo buộc gây thất thoát hơn 1.500 tỷ đồng. Trong phần kiểm tra căn cước, nhiều nữ bị cáo không kìm nén được cảm xúc đã bật khóc nức nở ngay tại tòa. Trong khi đó, bị cáo Thắm tươi cười tuyên bố không cần thêm luật sư do tòa chỉ định.
Triệu tập 120 người liên quan tới tòa
Do đây là một vụ đại án kinh tế gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp nên cũng giống như phiên tòa sơ thẩm hồi cuối năm 2017, an ninh trong và ngoài phiên tòa được thắt chặt với nhiều máy soi chiếu an ninh. Công tác đảm bảo an ninh tối đa được cho là cần thiết bởi chưa kể gần 30 bị cáo hầu tòa, 34 luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo, còn có 120 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được triệu tập đến tòa.
Tuy nhiên, trong ngày xét xử đầu tiên, hầu hết số người được triệu tập đều vắng mặt. VKS đề nghị HĐXX áp dụng mọi biện pháp tố tụng cần thiết để buộc nhân chứng tới tòa, kể cả những bị cáo không kháng án. Chủ tọa phiên tòa khẳng định, trong quá trình xét xử, nếu thấy cần thiết, tòa sẽ triệu tập bằng được một số người tới phiên xử, kể cả phải dẫn giải.
Tại phiên tòa phúc thẩm, 4 bị cáo xin xét xử vắng mặt vì lý do sức khỏe, gồm: Hứa Thị Phấn (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư và phát triển Phú Mỹ), Phạm Công Danh (cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thiên Thanh), Nguyễn Văn Đức (cựu GĐ OceanBank chi nhánh Thanh Hóa) và Nguyễn Viết Hiền (cựu GĐ Phòng giao dịch OceanBank Âu Cơ). Luật sư của Hứa Thị Phấn khẳng định bị cáo này tuổi cao, hiện ăn nằm tại chỗ, huyết áp cao, tinh thần không minh mẫn, mất tới 83% sức khỏe nên không thể có mặt tại tòa.
HĐXX cấp phúc thẩm gồm 4 người do Thẩm phán Ngô Hồng Phúc làm Chủ tọa phiên tòa. Trong số 34 luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo, có tới 4 luật sư bào chữa cho cựu Chủ tịch HĐQT OceanBank Hà Văn Thắm. Đây là 4 luật sư hoàn toàn khác được Hà Văn Thắm nhờ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị cáo so với phiên tòa sơ thẩm. Trong số 32 bị cáo kháng án sau phiên tòa sơ thẩm của TAND TP Hà Nội, có 5 bị cáo đã rút đơn kháng cáo trước phiên tòa phúc thẩm. Dự kiến phiên tòa sẽ diễn ra tới ngày 29/4.
Các cổ đông OceanBank đòi quyền lợi
Theo Chủ tọa phiên tòa phúc thẩm, đây là phiên tòa lớn, phức tạp, đồng thời áp dụng quy định mới về tố tụng nên chỉ định hai luật sư bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo. Tuy nhiên các bị cáo từng là lãnh đạo cấp cao của OceanBank như Hà Văn Thắm, Nguyễn Xuân Sơn, Nguyễn Minh Thu, Lê Thu Thủy, Nguyễn Văn Hoàn, Vũ Thị Thùy Dương đã từ chối với lý do “đã mời luật sư”. Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 2 bị cáo vắng mặt là Phạm Công Danh và Hứa Thị Phấn cũng từ chối có thêm luật sư chỉ định.
Luật sư Nguyễn Xuân Anh cho rằng việc tòa chỉ định luật sư bào chữa cho một nhóm bị cáo mà thành viên của nhóm lại xung đột về quyền lợi trong vụ án thì dễ gây ra những vấn đề phát sinh phức tạp. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng hai luật sư được chỉ định “có nhiều kinh nghiệm”, sẽ biết tự cân đối để không vi phạm quy định, bảo đảm quyền lợi cho từng bị cáo.
Tại phiên tòa phúc thẩm này, khoảng gần 20 cổ đông nhỏ của OceanBank cũng đã có kiến nghị xem xét đảm bảo quyền lợi công bằng đối với tất cả các cổ đông. Những cổ đông này cho rằng, ở phiên xét xử sơ thẩm diễn ra từ ngày 28/8/2017 đến ngày 29/9/2017, TAND TP Hà Nội nhận định, trong tổng số tiền hơn 1.576 tỷ đồng mà Hà Văn Thắm và các đồng phạm chi lãi ngoài có khoản tiền hơn 246 tỷ đồng đưa cho Nguyễn Xuân Sơn để chi lãi ngoài hợp đồng tiền gửi của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN).
Trong tổng số tiền hơn 246 tỷ đồng có hơn 49 tỷ đồng là tiền của Nhà nước (PVN góp vốn tương ứng 20% vốn điều lệ của OceanBank) do bị cáo Nguyễn Xuân Sơn là người đại diện quản lý. Trên cơ sở ấy, HĐXX sơ thẩm tuyên buộc Nguyễn Xuân Sơn phải bồi thường khoản tiền này cho PVN.
Theo lẽ đó, các cổ đông nhỏ lẻ của OceanBank cho rằng, cấp tòa sơ thẩm chưa thực sự công bằng khi chỉ yêu cầu Nguyễn Xuân Sơn phải bồi thường thiệt hại cho cổ đông Nhà nước (PVN) mà chưa yêu cầu bồi thường cho các cổ đông khác. Với lý do trên, các cổ đông nhỏ lẻ đề nghị tòa phúc thẩm xem xét buộc Nguyễn Xuân Sơn phải bồi thường cho các cổ đông khác với tỷ lệ tương ứng thì mới bảo đảm sự công bằng, khách quan và toàn diện trong quá trình giải quyết vụ án.
Trước đó, TAND TP Hà Nội đã xét xử sơ thẩm Hà Văn Thắm cùng 50 bị cáo liên quan với các cáo buộc tham ô tài sản, lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản, vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo đó, Hà Văn Thắm phải chịu mức án tổng hợp cho 4 tội danh trên là tù chung thân, Nguyễn Xuân Sơn chịu mức án tổng hợp cho 3 tội danh là tử hình, Nguyễn Minh Thu (cựu TGĐ OceanBank) mức án 22 năm tù, các bị cáo còn lại chịu các mức án từ 18 tháng tù treo tới 30 năm tù giam. Sau khi tòa sơ thẩm tuyên án, 32 bị cáo kháng cáo xin được xem xét lại tội danh, xin giảm nhẹ hình phạt, được hưởng án treo và xin được miễn trách nhiệm hình sự.