Xuất khẩu lao động có gì mới?
Theo Cục trưởng Cục Quản lý Lao động ngoài nước (Bộ LĐTB&XH) Nguyễn Ngọc Quỳnh, khi những dấu hiệu về một thị trường lao động mới vẫn chưa rõ ràng thì Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan vẫn là những thị trường chính cần ưu tiên trong năm 2016. Những thị trường này có mức tăng trưởng cao, tiếp nhận nhiều lao động.
Xuất khẩu lao động có xu hướng tăng.
Năm 2015, Việt Nam đã đưa tổng số 67.121 lao động (chiếm 57,87% tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài năm 2015; tăng 108% so với năm 2014) sang thị trường Đài Loan. Có được kết quả này do trong năm 2015, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức thành công Hội nghị lao động Việt Nam – Đài Loan lần thứ 4. Hội nghị thành công đã tạo bước chuyển biến mới trong quan hệ hợp tác lao động giữa hai bên, đưa mối quan hệ hợp tác lao động giữa hai bên trở lại bình thường.
Theo đó, kể từ ngày 15/7/2015, các doanh nghiệp mới của Việt Nam có thể nộp hồ sơ đề nghị phía Đài Loan cấp phép hoạt động đưa lao động vào Đài Loan, lao động Việt Nam có thể sang Đài Loan làm công việc khán hộ công gia đình và thuyền viên tàu cá gần bờ. Việc bình thường hóa vấn đề cấp phép cho doanh nghiệp Việt Nam đưa lao động vào Đài Loan góp phần tích cực trong việc đẩy mạnh số lượng lao động Việt Nam sang Đài Loan làm việc.
Tính đến hết năm 2015, Cục đã giới thiệu và hướng dẫn 68 doanh nghiệp mới làm thủ tục đề nghị của phía Đài Loan cấp phép hoạt động, trong đó đã có 58 doanh nghiệp được phía Đài Loan chấp thuận, đưa tổng số doanh nghiệp có giấy phép của Đài Loan từ 57 doanh nghiệp tại thời điểm trước 15/7/2015 lên tổng số 115 doanh nghiệp.
Tốc độ tăng trưởng về lao động xuất khẩu tại thị trường Nhật Bản cũng rất khả quan. Nếu năm 2013, Việt Nam đưa được 10.000 lao động thì năm 2014 là 20.000 lao động và năm 2015 là 27.010 lao động, chiếm 23,23% trong tổng số 115.980 lao động đi làm việc ở nước ngoài năm 2015. Trong nửa đầu năm 2016, Nhật Bản sẽ thông qua Luật Tiếp nhận thực tập sinh điều dưỡng, mở nhiều cơ hội hơn cho doanh nghiệp đưa thực tập sinh vào thị trường này.
Có thể nói năm 2015 được coi là năm thành công trong lĩnh vực xuất khẩu lao động tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều mảng tối như: tỷ lệ lao động bỏ trốn bất hợp pháp cao, tình trạng môi giới, thu phí cao...vẫn còn tiếp diễn và gây bức xúc đòi hỏi ngành Lao động cần phải vào cuộc quyết liệt hơn. Điển hình như Nhật Bản và Đài Loan là hai thị trường tiếp nhận nhiều lao động của Việt Nam nhất, chiếm trên 80% số lao động xuất cảnh. Nhưng đây là hai thị trường xuất hiện tình trạng lừa đảo, thu phí cao hơn so với quy định nhiều nhất do tình trạng cung vượt cầu. Hệ quả là người lao động phải gánh chịu về kinh tế rất lớn.
Cùng với tình trạng thu phí cao hơn so với quy định, môi giới lừa đảo thì vấn đề bỏ trốn bất hợp pháp dường như đang ở vấn đề khá bức xúc hiện nay. Lao động Việt Nam làm việc tại Đài Loan khoảng 150.000 người nhưng tỷ lệ cư trú bất hợp pháp lên đến 17%. Thị trường Nhật Bản vốn được coi là khắt khe và khá nghiêm ngặt nhưng tỷ lệ lao động Việt Nam bỏ trốn vẫn chiếm mức 5%.
Đề cập tới vấn đề lao động bỏ trốn, ông Nguyễn Ngọc Quỳnh nhấn mạnh, kể từ năm nay, Cục sẽ áp dụng chính sách nếu doanh nghiệp nào có tỷ lệ lao động bỏ trốn cao sẽ dừng cấp phép đưa lao động xuất khẩu”.
