Yêu cầu tháo dỡ công trình xây dựng trái phép tại Tràng An

Công trình xây dựng trái phép trong quần thể di tích danh thắng Tràng An, Ninh Bình (Ảnh: Thu Trang).

Vi phạm nghiêm trọng

Tại buổi gặp mặt báo chí, Phó Chánh Thanh tra Bộ VHTTDL Phạm Xuân Phúc cho biết: “Ngày 5/3, Thanh tra Bộ VHTTDL phối hợp với Sở VHTT, Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình kiểm tra đột xuất việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh tại Quần thể danh thắng Tràng An tỉnh Ninh Bình. Đặc biệt, thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ VHTTDL kiểm tra đột xuất việc xây dựng công trình đường lên đỉnh núi Huyền Vũ (núi Cái Hạ) xã Trường Yên, huyện Hoa Lư. Đây là địa điểm thuộc vùng lõi Quần thể danh thắng Tràng An, Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới tại tỉnh Ninh Bình”.

Đoàn cũng kiểm tra thủ tục hồ sơ pháp lý việc xây dựng công trình nêu trên. Căn cứ theo tình hình thực tế và báo cáo của Sở Du lịch và Sở VHTTDL tỉnh Ninh Bình cho thấy: Công trình do Công ty du lịch Tràng An (công ty tư nhân) do ông Nguyễn Văn Son làm Giám đốc đã tự ý xây dựng công trình gồm cổng, đường lên núi với 2.000 bậc lên xuống và lan can.

Tuy nhiên, các công trình trên hoàn toàn chưa được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép đã vi phạm Điều 13 Luật Di sản văn hóa.

Trong đó, công trình làm thay đổi yếu tố gốc cấu thành di tích như đã đưa thêm, di dời, thay đổi hiện vật trong di tích hoặc tu bổ, phục hồi không đúng yếu tố gốc cấu thành di tích và các hành vi khác khi chưa được cấp phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về văn hóa, thể thao và du lịch.

Đặc biệt, công trình đã tuyên truyền, giới thiệu sai lệch về nội dung và giá trị của di tích; Làm thay đổi môi trường cảnh quan của di tích như chặt cây, phá đá, đào bới, xây dựng trái phép và các hành vi gây ảnh hưởng xấu đến di tích.

Ông Phạm Xuân Phúc cũng cho biết, ngoài những sai phạm xây dựng trái phép ở vùng lõi Di sản thế giới công trình còn vi phạm nhiều lỗi khác như: Công ty du lịch Tràng An đã sử dụng hướng dẫn viên mà không có thẻ hướng dẫn viên.

Đón khách du lịch sử dụng xuồng đò chở khách du lịch tham quan sông nước nhưng đội ngũ lái đò chưa được tập huấn, đào tạo gây ra những tiềm ẩn nguy hiểm cho khách du lịch.

Nghiêm trọng hơn công ty còn tự ý phát hành vé với giá 45.000 đồng/ người mà chưa được phép của của cơ quan có thẩm quyền.

Cùng với đó, công ty còn tự ý phát hành và nhân bản đĩa DVD tuyên truyền tới khách du lịch về hoạt động du lịch tại đây với nội dung chưa được các cơ quan thẩm định cho phép.

Trong đó, các đĩa phát hành không được dán tem lưu hành và là đĩa in sao lậu trái phép. Công ty đăng biển giới thiệu về di tích có nội dung lịch sử cũng chưa được các có quan có thẩm quyền thẩm định về nội dung.

“Khu vực có tên gọi là Tràng An cổ nhưng khi đoàn kiểm tra yêu cầu giám đốc công ty là ông Nguyễn Văn Son xuất trình hồ sơ, tài liệu, văn bản khẳng định nhà nước công nhận là khu vực cổ thì đơn vị hoàn toàn không cung cấp được tài liệu cụ thể. Chưa kể, khu vực trưng bày tại đây cũng có bày biện một số đồ sành sứ cổ có ghi niên đại đời Đinh, Lê, Nguyễn nhưng cũng không cung cấp được tài liệu cơ quan có thẩm quyền thẩm định, do vậy thanh tra yêu cầu gỡ bỏ các biển tên này”.

Ai chịu trách nhiệm?

Trước sai phạm nêu trên, Sở Du lịch Ninh Bình đề nghị UBND tỉnh Ninh Bình yêu cầu các ngành chức năng xử lý nghiêm theo thẩm quyền về trường hợp vi phạm của ông Nguyễn Văn Son và có biện pháp cưỡng chế, tháo dỡ các công trình xây dựng trái phép, xâm hại cảnh quan, môi trường tại khu vực núi Cái Hạ.

Về mức xử phạt, theo ông Phúc, căn cứ Nghị định số 158/2013/NĐ - CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo thì mức xử phạt tối đa đối với cá nhân từ 30 - 40 triệu đồng, đối với tổ chức có thể lên 80 triệu đồng.

Ngoài ra, dựa vào kết quả làm việc của UBND tỉnh Ninh Bình với các đơn vị, có thể sẽ xử lý sai phạm một cách nghiêm khắc hơn để nêu cao tính răn đe.

Trả lời câu hỏi của báo chí tại sao sai phạm đã kéo dài gần nửa năm mà cơ quan chức năng không xử lý, ông Phúc cho biết: Ngay từ ngày đầu thực hiện việc xây dựng, BQL Di tích danh thắng Tràng An (trực thuộc Sở Du lịch Ninh Bình) đã kiểm tra và lập biên bản báo cáo Sở Du lịch Ninh Bình.

Sở Du lịch cũng có văn bản gửi UBND huyện Hoa Lư đề nghị UBND huyện chỉ đạo, yêu cầu dừng thi công công trình, thu dọn nguyên vật liệu tập kết để trả lại nguyên trạng di tích.

UBND huyện Hoa Lư chỉ đạo UBND xã Trường Yên suốt từ tháng 8 đến tháng 12/2017 có 5 văn bản thông báo gửi đến công ty Du lịch với nội dung công trình trái phép, yêu cầu dừng thi công, thu dọn nguyên vật liệu, trả lại nguyên trạng cho di tích.

Mặc dù đã có các văn bản chỉ đạo, yêu cầu nhưng Công ty này không chấp hành. Đến cuối năm 2017, công trình đã hoàn thành.

Ông Phạm Xuân Phúc cũng cho biết: “Tại buổi làm việc ngày 5/3, bà Nguyễn Thị Cúc- Phó Chủ tịch UBND huyện Hoa Lư cũng đã nhìn nhận việc thiếu sát sao, chưa thường xuyên và có những lúc còn buông lỏng trong công tác quản lý. Tuy nhiên, việc quy trách nhiệm đến đâu thì UBND tỉnh Ninh Bình phải họp để quy trách nhiệm rõ ràng. Nhưng ở đây rõ ràng sự phối hợp giữa Sở VHTT, Sở Du lịch Ninh Bình với huyện Hoa Lư là chưa có sự phối hợp chặt chẽ. Đơn cử là có đến 4 văn bản của Sở Du lịch Ninh Bình gửi huyện Hoa Lư hoàn toàn không được phúc đáp”. Ngoài ra, trước lo ngại của báo chí về việc tháo dỡ công trình sẽ không thể trả lại nguyên trạng cảnh quan của di sản, ông Phúc cho hay đó là điều “không thể tránh khỏi vì quá trình thi công đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới di sản”.

Được biết, ngày 6/3, UBND tỉnh Ninh Bình đã họp với các Sở, ngành địa phương để rà soát và đề xuất phương án khắc phục.