Ấn vàng, sách vàng thăm lại Hoàng cung

Đông đảo công chúng Huế lẫn đầu tiên được nhìn thấy ấn vàng, sách vàng thời nhà Nguyễn.

Buổi trưng bày đã giới thiệu đến công chúng 1 kim ấn và 2 kim sách bằng vàng ròng cùng 1 kim sách bằng bạc mạ vàng.

Trong đó, kim ấn bằng vàng ròng có trọng lượng 8.999 gram, tương đương hơn 200 lượng vàng. Ấn này được chế tác vào năm Minh Mạng thứ 10 (năm 1827) để dùng đóng trên cáo văn bản khuyến giáo dân chúng hoặc sắc bằng khen tặng các nhân vật hiếu hạnh, tiết nghĩa.

Trong 2 kim sách bằng vàng ròng, một cuốn có trọng lượng 1.371 gram, được chế tác vào năm Gia Long thứ 5 (1806), có nội dung Hoàng đế Gia Long truy tôn Thụy hiệu Hiếu Văn Hoàng Đế, miếu hiệu Hi Tông (tức Sãi vương Nguyễn Phúc Nguyên).

Cuốn sách bằng vàng ròng còn lại nặng 4.529 gram, là sách của triều đình tấu về việc lên ngôi của Hoàng tử trưởng Trường Khánh Công, tức Hoàng đế Thiệu Trị.

Kim sách bằng bạc mạ vàng có trọng lượng 1.349 gram, nội dung nói về việc Hoàng đế Minh Mạng phong tước Trường Khánh Công cho Hoàng tử Miên Tông (sau này là Hoàng đế Thiệu Trị).

Kim ấn (hay còn gọi là kim bảo tỷ) biểu thị cho quyền lực tối cao của hoàng đế và của cả triều đại, gắn liền với những sự kiện trọng đại của đất nước dưới thời Nguyễn.

Trong suốt 143 năm tồn tại, triều Nguyễn đã cho chế tác và đưa vào sử dụng hơn 100 bảo tỷ bằng vàng và bằng ngọc, chưa kể số ấn tín quý khác dùng trong hoạt động hành chính của triều đình.

Bên cạnh đó, kim sách (sách vàng) là một loại thư tịch cổ đặc biệt, được làm bằng vàng, ghi lại những sự kiện trọng đại của triều đình, dành cho hoàng đế hoặc hoàng hậu.

Ngoài kim sách, triều Nguyễn còn có các loại sách bằng bạc, bạc mạ vàng, bằng đồng hoặc bằng lụa, dùng để ghi các sự kiện quan trọng khác như dâng thụy hiệu cho các hoàng đế, hoàng hậu, lập thái tử, tấn tôn các phi tần trong hậu cung, hoặc phong tước cho các hoàng tử..v.v..

Khi triều Nguyễn kết thúc vai trò của mình trong lịch sử, vào năm 1945, hầu hết các kim ấn, bảo tỷ và kim sách cùng nhiều hiện vật quý của triều đình được di chuyển ra Hà Nội để đảm bảo an toàn tối đa trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt.

Vào Thời kỳ nhà Nguyễn, Kim ấn, Kim sách dùng để ghi lại những việc chính sự, lễ nghi quan trọng như hoàng đế lên ngôi, lập thái tử, hoàng hậu hay ghi công, ban tôn hiệu… Do đó, một giá trị khác của kim sách chính là giá trị sử liệu.

Nhân dịp Festival Huế 2016, một số kim sách và kim ấn triều Nguyễn thuộc sưu tập của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam được đưa về cố hương, giới thiệu tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế từ ngày hôm nay đến ngày 23/6 phục vụ nhu cầu thưởng lãm của công chúng.

Đồng thời tiếp tục khẳng định những giá trị di sản Huế xưa mang đậm giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật của triều đại phong kiến cuối cùng ở Việt Nam. Đây cũng là bước khởi động cho một cuộc trưng bày “Bảo vật Hoàng cung” phong phú hơn sẽ tổ chức vào tháng 9 sắp đến.