Trong bối cảnh TP Hà Nội đang triển khai xây dựng hàng loạt công trình hạ tầng các hoạt động giám sát của các Ban Thanh tra nhân dân (TTND) và Giám sát đầu tư của cộng đồng đã phát huy cao độ quyền làm chủ của nhân dân. Qua đó, nhiều sự việc được phát hiện từ sớm, từ xa để cơ quan chức năng xử lý, khắc phục những thiếu sót, hạn chế gây thất thoát lãng phí.
Bám sát sự hướng dẫn, chỉ đạo của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hà Nội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các quận, huyện, thị xã đã tập trung hướng dẫn các Ban TTND, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng xây dựng kế hoạch, chương trình triển khai thực hiện giám sát tập trung vào những vấn đề trọng tâm, theo từng nhóm nội dung. Tiêu biểu, như thực hiện các chính sách, pháp luật có liên quan đến quyền, nghĩa vụ công dân, thực hiện chế độ chính sách đối với gia đình có công, các đối tượng chính sách, hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn; chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô trên địa bàn TP Hà Nội…
Nhờ vậy, trong năm 2024, 579 Ban TTND trên toàn thành phố đã giám sát được 4.386 cuộc. Qua giám sát đã phát hiện, kiến nghị 426 vụ việc, được cơ quan có thẩm quyền giải quyết 376 vụ việc, đạt 88,26%. Ngoài ra, các Ban TTND cũng phối hợp với chính quyền giám sát trên các lĩnh vực như: Quản lý trật tự xây dựng được1.798 vụ; quản lý đất đai được 737 vụ; thực hiện dân chủ ở cơ sở được 1.200 vụ và 556 vụ việc ở các lĩnh vực khác.
Đối với hoạt động của Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, tính đến hết năm 2024, toàn thành phố đã có 2.636 Ban với 12.995 thành viên. Các Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đều là thành viên trong Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư nên công tác phối hợp triển khai hoạt động giám sát được thuận lợi, phát huy được vai trò của cộng đồng. Nhiều thành viên có trình độ, kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng, tâm huyết và nhiệt tình nên hoạt động giám sát rất hiệu quả. Qua giám sát, các Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã giám sát 2.976 công trình, dự án. Qua đó đã phát hiện 271 vụ vi phạm, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý kịp thời 250 vụ, đạt 92,25%.
Kể từ khi dự án đường Vành đai 4 Vùng Thủ đô được thi công cách đây hơn một năm, các thành viên Ban TTND và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng xã Văn Khê (huyện Mê Linh) đã tích cực tham gia giám sát những nội dung liên quan công trình. Một phần nhờ hoạt động giám sát, chất lượng, tiến độ thi công dự án đoạn chạy qua xã Văn Khê được bảo đảm, hình hài về một tuyến đường “vành đai kết nối mọi vành đai” đang dần hiện hữu. Ông Phan Đính Quân - Trưởng ban TTND xã Văn Khê cho biết: “Ban TTND và Ban Giám sát hàng ngày vẫn cử thành viên thường xuyên có mặt ở công trình. Dù vất vả, nhưng tôi và các thành viên trong Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng cũng như nhân dân xã Văn Khê rất vinh dự, tự hào bởi có tuyến đường trọng điểm quốc gia đi qua”.
Cũng giống như ông Quân, thời gian gần đây, ông Nguyễn Thanh Bình cùng các thành viên Ban TTND và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng phường Lê Đại Hành (quận Hai Bà Trưng) đều thu xếp công việc gia đình để tham gia giám sát những phần việc đầu tiên phục vụ cho việc sửa chữa và tôn tạo một số hạng mục tại Di tích quốc gia chùa Chân Tiên. Mặc dù vậy, ông Bình và các thành viên khác đều rất vui vì được góp sức để phục vụ cho xã hội, cho cộng đồng. “Tôi tham gia các hoạt động xã hội đã rất lâu. Dù hoạt động giám sát không có chế độ gì, chúng tôi vẫn tình nguyện tham gia để góp sức mình bảo vệ di sản văn hóa” - ông Bình chia sẻ.
Đánh giá hiệu quả hoạt động của Ban TTND và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng trên địa bàn thành phố, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Sỹ Trường cho biết, được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, phối hợp của chính quyền, sự hướng dẫn, chỉ đạo của Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp, hoạt động của các Ban TTND, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng trên địa bàn thành phố luôn bám sát chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật, nhiệm vụ chính trị của cơ sở và lắng nghe ý kiến phản ánh của nhân dân. Từ đó, giúp chính quyền cơ sở khắc phục những mặt còn hạn chế, thiếu sót trong công tác quản lý, điều hành, thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng ở địa phương.
“Hoạt động của Ban TTND, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã tập trung vào những vấn đề trọng tâm, bức xúc của đời sống xã hội, những chính sách mới được Nhà nước, thành phố và địa phương ban hành, nhất là những vấn đề về thực hiện dân chủ ở cơ sở. Bên cạnh đó, các hoạt động giám sát cũng tập trung vào giám sát những công trình, dự án có ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống nhân dân. Qua đó, tạo được lòng tin của bà con với Đảng, chính quyền địa phương” - ông Trường nói.