Bảo vệ, bảo đảm quyền con người trong kỷ nguyên mới của dân tộc

Đến dự Hội thảo khoa học cấp quốc gia có GS.TS Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; ông Trần Lưu Quang - Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành uỷ TP Hồ Chí Minh; Thượng tướng Lê Quốc Hùng - Thứ trưởng Bộ Công an; đại diện các Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT); các Ủy ban Pháp luật, Uỷ ban Giám sát và Dân nguyện của Quốc hội; Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương và Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Hội thảo có sự tham gia của 350 đại biểu là các nhà khoa học, lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương và địa phương. Đồng thời, hội thảo cũng đã nhận được 95 bài viết của các chuyên gia, được tập hợp trong 2 tập kỷ yếu. 

Phát biểu chào mừng hội thảo, ông Trần Lưu Quang - Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh, khát vọng xuyên suốt của nhân loại về tầm quan trọng của con người, được coi là trung tâm của sự phát triển và đảm bảo vì con người. Ở nước ta, quyền hòa bình, tự do, dân chủ, quyền con người là nội dung cốt lõi trong tư tưởng Hồ Chí Minh và là quan điểm xuyên suốt trong mọi đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước.

Trong đó, quyền con người và quyền công dân được ghi nhận ngay sau khi đất nước ta giành độc lập, thể hiện trong Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 và trong Hiến pháp năm 1946. Sau đó, tiếp tục được khẳng định và mở rộng qua các bản Hiến pháp sau này, đặc biệt là Hiến pháp năm 2013.

 Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cũng khẳng định nhân dân là trung tâm; là chủ thể của công cuộc đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Mọi chủ trương, chính sách của Đảng phải thực sự xuất phát từ cuộc sống, từ nguyện vọng và quyền lợi chính đáng của nhân dân.

Theo Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh, trong nhiều năm qua TP Hồ Chí Minh đã đạt được nhiều thành tựu, chú trọng nâng cao chất lượng cuộc sống, phát triển hệ thống giáo dục, chăm sóc sức khỏe và thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội. Đảng bộ và chính quyền thành phố luôn quan tâm, chú trọng nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đảm bảo thực hiện an sinh xã hội và phát huy dân chủ trong nhân dân.

Công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân được thành phố triển khai đồng bộ trên nền tảng đẩy mạnh đầu tư phát triển mạnh cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn lực,... Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm và nâng cao chất lượng an sinh xã hội, chính sách vì người nghèo,...được chú trọng; Đặc biệt, 100% người có công và gia đình người có công với cách mạng được chăm lo toàn diện cả về vật chất và tinh thần.

Đất nước đang đối mặt với những thách thức toàn cầu (biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh mạng,...). Do đó, mục tiêu của TP Hồ Chí Minh là trở thành một đô thị văn minh, hiện đại, là trung tâm đổi mới sáng tạo, nơi đáng sống, nơi mỗi người dân được đảm bảo cơ hội phát triển, chăm lo đầy đủ về sức khỏe, giáo dục, môi trường sống và sự an toàn.

Bí thư Thành uỷ TP Hồ Chí Minh bày tỏ kỳ vọng, từ kết quả của hội thảo khoa học quốc gia lần này, thành phố chắc chắn sẽ tiếp thu được nhiều nội dung sâu sắc về quyền con người và những giải pháp về giáo dục quyền con người.

Từ đó, phát triển TP Hồ Chí Minh thành nơi đáng sống và là nơi mỗi người dân được đảm bảo cơ hội phát triển; được chăm lo đầy đủ về sức khỏe giáo dục; có môi trường sống và sự an toàn và không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình phát triển của đất nước và của thành phố. 

Phát biểu đề dẫn tại hội thảo khoa học quốc gia,  GS.TS Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh, hội thảo diễn ra ở thời điểm rất đặc biệt khi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang tích cực, sôi nổi tham gia đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng với sự tâm huyết và tinh thần trách nhiệm cao.

Cũng theo GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, sự kiện này không chỉ là một sinh hoạt chính trị thường kỳ, mà thực sự là một diễn đàn dân chủ sâu rộng, thể hiện sức mạnh của tinh thần đoàn kết, trí tuệ và trách nhiệm mà mỗi người dân Việt Nam dành cho tương lai, vận mệnh của dân tộc.

Trong dòng chảy đó, vấn đề phát huy nhân tố con người, lấy con người là trung tâm, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân tiếp tục được khẳng định với vị thế cốt lõi, là trung tâm của mọi chiến lược phát triển quốc gia, là nguyên tắc, mục tiêu tối thượng và đồng thời là động lực nội sinh mạnh mẽ nhất của công cuộc đổi mới toàn diện đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.

Ý nghĩa của hội thảo càng trở nên đặc biệt khi được tổ chức vào thời điểm Việt Nam lần thứ ba vừa nhận được sự tín nhiệm rất cao của cộng đồng quốc tế. Chúng ta vừa được Đại hội đồng Liên hợp quốc bầu làm thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2026–2028 với số phiếu kỷ lục 180/190, thuộc nhóm các quốc gia có tỷ lệ tín nhiệm cao nhất.

"Kết quả này không chỉ là một thắng lợi đối ngoại nổi bật, mà còn là sự khẳng định hùng hồn cho vị thế, uy tín và những cam kết nhất quán, mạnh mẽ của Nhà nước Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ các giá trị nhân quyền trên phạm vi toàn cầu", GS.TS Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh. 

Định hướng các nội dung thảo luận, trao đổi tại hội thảo khoa học quốc gia, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đã nêu ra 3 phương diện chính. Thứ nhất, hội thảo là diễn đàn để tổng kết, đánh giá toàn diện công tác nghiên cứu, giáo dục, tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ quyền con người, góp phần làm sáng tỏ hơn nữa vị trí, tầm quan trọng của quyền con người trong tổng thể chiến lược phát triển quốc gia. Những kết quả này sẽ là nguồn tư liệu quý báu, bổ sung cho Báo cáo Tổng kết 40 năm Đổi mới và 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Thứ hai, hội thảo sẽ đề xuất những định hướng chiến lược cho nghiên cứu về phát triển con người, quyền con người, và giáo dục quyền con người trong hệ thống giáo dục quốc dân. Điều này nhằm tạo dựng một nền tảng tri thức – đạo đức – pháp lý, nhân quyền vững chắc cho thế hệ công dân mới, góp phần thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng và Nhà nước về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và tạo ra những đột phá về phát triển GDĐT trong kỷ nguyên phát triển mới.

Thứ ba, hội thảo sẽ kiến nghị các giải pháp cụ thể, thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả bảo đảm và bảo vệ quyền con người trong giai đoạn phát triển mới. Từ đó, đóng góp trực tiếp vào việc tiếp tục triển khai, thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 27/NQ-TW ngày 9/11/2022 về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới.

Tại hội thảo khoa học quốc gia, Ban Tổ chức cũng tổ chức tọa đàm bàn tròn, với 2 phiên nội dung thảo luận, với sự tham dự của nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu có kinh nghiệm về bảo vệ, bảo đảm quyền con người.

Trong đó, phiên 1 với nội dung "Định hướng nghiên cứu, giáo dục về quyền con người trong kỷ nguyên mới của dân tộc". Phiên này có sự tham gia tọa đàm bàn tròn của nhiều diễn giả, như TS Phạm Tất Thắng - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; PGS.TS Nguyễn Văn Phúc - Thứ trưởng Bộ GD-ĐT; PGS Tường Duy Kiên - Viện trưởng Viện Quyền con người - Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh;...

Nội dung phiên thứ 2 hội thảo khoa học quốc gia, với chủ đề "Định hướng bảo đảm, bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên mới", dự kiến có sự tham gia thảo luận của các diễn giả đến từ Học viện Chính trị Công an Nhân dân, UBND TP Hồ Chí Minh, Ủy ban Giám sát và Dân nguyện của Quốc hội, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao,...

Tại các phiên bàn tròn này, các diễn giả và đại biểu đã thảo luận cởi mở, đạt được các kết quả quan trọng khẳng định quyền con người là giá trị phổ quát, và ghi nhận những thành tựu to lớn của Việt Nam trong nghiên cứu lý luận, đặc biệt là kết quả giáo dục quyền con người từ khi thực hiện Quyết định 1309.

Đồng thời, các đại biểu cũng thẳng thắn chỉ ra những điểm còn hạn chế, bất cập, khó khăn, thách thức đang đặt ra. Từ đó, đề xuất nhiều kiến nghị, giải pháp từ cấp độ vĩ mô (tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, “xoá bỏ triệt để tư duy không quản được thì cấm, không biết mà vẫn quản”) đến các giải pháp chuyên sâu, gắn với từng lĩnh vực hoạt động để bảo đảm, bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên mới của dân tộc.