Bệnh ho gà đang quay trở lại

Mặc dù số ca bệnh giảm mạnh trong tuần gần đây, tuy nhiên, Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hà Nội nhận định, bệnh ho gà tiếp tục xuất hiện rải rác, chủ yếu ở trẻ nhỏ chưa đến tuổi tiêm chủng vaccine hoặc chưa được tiêm đầy đủ.

Trong khi đó, số liệu từ Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), từ đầu năm 2024 đến nay, cả nước ghi nhận 127 ca mắc ho gà, số mắc tăng 7,9 lần so với cùng kỳ năm 2023. Bệnh xuất hiện chủ yếu tại một số tỉnh, thành phố khu vực miền bắc như: Hà Nội, Nghệ An, Hà Tĩnh, Ninh Bình, Thanh Hóa, Yên Bái, Nam Định, Phú Thọ và Vĩnh Phúc…

Ho gà là một bệnh truyền nhiễm cấp tính có khả năng lây lan nhanh qua đường hô hấp, bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở trẻ em. Bệnh lây qua đường hô hấp do vi khuẩn ho gà gây nên. Các triệu chứng ho gà thường xuất hiện trong vòng 7-10 ngày sau khi nhiễm bệnh. Khởi đầu của bệnh có thể không sốt hoặc sốt nhẹ, có viêm đường hô hấp trên, mệt mỏi, chán ăn và ho. Cơn ho gà rất đặc trưng, trẻ ho rũ rượi không thể kìm hãm được, sau đó là giai đoạn thở rít như tiếng gà gáy.

Bệnh ho gà có thể dẫn đến những biến chứng như: suy hô hấp, viêm phổi, thiếu ô xy não, viêm não, xuất huyết kết mạc, thậm chí dẫn đến ngừng thở và gây tử vong. Do đó, việc phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh để điều trị là rất quan trọng. Đa phần trường hợp bệnh nặng tập trung ở trẻ dưới 2 tuổi, đặc biệt dưới 12 tháng tuổi. Người lớn bị ho gà thường xuất hiện các triệu chứng ho không quá đặc biệt, khiến lầm tưởng là những đợt ho thông thường và trở thành nguồn lây nhiễm chính cho trẻ nhỏ trong nhà.

Trước đây bệnh ho gà đã gần như được loại bỏ nhờ vaccine. Tuy nhiên, trong năm nay, bệnh bất ngờ bùng phát trở lại. Theo PGS.TS Trần Đắc Phu - cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng (Bộ Y tế), một số dịch bệnh có chiều hướng gia tăng hoặc xuất hiện trở lại như bệnh bạch hầu đã vắng bóng vài chục năm nhưng thời gian qua ở các tỉnh phía Bắc đã xuất hiện như Hà Giang, Điện Biên, Lai Châu, bệnh ho gà xảy ra ở nhiều nơi, đặc biệt tăng tại Hà Nội. Nguyên nhân một phần là do mùa hè thường xảy ra các bệnh về đường hô hấp và tiêu hóa, bên cạnh đó có nguyên nhân do miễn dịch cộng đồng thấp. Trong thời gian đại dịch Covid-19, một số người không tiêm chủng, do phong tỏa để phòng bệnh, do thiếu vaccine cục bộ trong tiêm chủng mở rộng, dẫn đến một số bà mẹ không được tiêm vaccine, không có miễn dịch. Trẻ sinh ra không có miễn dịch vì không có kháng thể của mẹ truyền cho con, vì vậy có thể mắc bệnh trước khi đến tuổi tiêm chủng.

Đối với trẻ khi sinh ra từ các bà mẹ không có kháng thể phòng bệnh ho gà có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với trẻ nhận được kháng thể từ mẹ. Để chủ động phòng bệnh cho trẻ nhỏ trước khi bước vào độ tuổi tiêm chủng, các bà mẹ có thể tiêm vaccine phối hợp phòng bệnh uốn ván - bạch hầu - ho gà (Tdap) trong thời gian mang thai.

Song song với đó, cần thực hiện tốt các biện pháp khác như thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng cho trẻ hàng ngày; bảo đảm nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng; hạn chế để trẻ đến những nơi đông người, tránh tiếp xúc với những người bị bệnh đường hô hấp, đặc biệt là người bệnh ho gà.

“

Để chủ động phòng, chống bệnh ho gà, các bậc cha mẹ cần lưu ý đưa trẻ đi tiêm chủng vaccine phòng bệnh đầy đủ, đúng lịch. Mũi thứ 1: Tiêm khi trẻ 2 tháng tuổi; mũi thứ 2: Sau mũi thứ nhất 1 tháng; mũi thứ 3: Sau mũi thứ hai 1 tháng; mũi thứ 4: Khi trẻ đủ 18 tháng tuổi.