Khí ga thoát ra khỏi thiết bị chứa, ống dẫn, bay là là trên mặt đất và tích tụ ở những khu vực trũng gặp ngọn lửa có thể gây cháy, nổ.
Vừa qua, một vụ rò rỉ khí gas dẫn đến cháy làm 3 người bị bỏng nặng. Theo đó, chiều 11/9, thông tin từ lãnh đạo UBND xã Yên Lư, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang cho biết, vào sáng cùng ngày, trên địa bàn thôn Tân Sơn 2 đã xảy ra vụ rò rỉ khí gas dẫn đến cháy làm 3 người bị bỏng nặng.
Cụ thể, khoảng 8h sáng 11/9, gia đình bà Nguyễn Thị Sử có đám giỗ nên con cháu tập trung nấu ăn. Trong khi các nạn nhân di chuyển bình từ bếp ra ngoài thì khí gas bị xì, bén vào bếp củi phía cửa gây cháy. Vụ việc khiến 2 người bị bỏng 70%, 1 người 50% diện tích cơ thể (trong đó có con trai và con rể bà Sử). Do tình trạng các bệnh nhân quá nặng nên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang đã chuyển cả 3 lên Bệnh viện Bỏng quốc gia Lê Hữu Trác (Hà Nội) điều trị.
Khi sử dụng gas, khá nhiều người dùng chủ quan nên dễ xảy ra sự cố, gây ra những hậu quả khôn lường. Để tránh gặp phải những sự cố này, Cảnh sát PCCC khuyến cáo một số nguyên nhân gây cháy nổ khi sử dụng khí ga trong các hộ gia đình:
Do thiếu ý thức, kiến thức PCCC: Trong quá trình sử dụng tại các hộ gia đình, người sử dụng không nắm được tính chất nguy hiểm cháy nổ của khí ga. Khí ga có nguy hiểm cháy nổ cao, có tỷ trọng nặng hơn không khí, khi thoát ra khỏi thiết bị chứa, ống dẫn, khí ga bay là là trên mặt đất và tích tụ ở những chỗ trũng gặp ngọn lửa có thể gây cháy, nổ. Bên cạnh đó, người sử dụng không hiểu hết quy trình sử dụng bếp ga an toàn hoặc do sơ suất gây cháy như đặt bếp gần các vật liệu dễ cháy, không thường xuyên vệ sinh bếp để bụi bẩn, dầu mỡ tích tụ lâu ngày trên bề mặt bếp, thức ăn bám vào ống dẫn ga nên chuột cắn thủng dây dẫn, khí ga thoát ra ngoài gây cháy.
Do vi phạm quy trình kỹ thuật an toàn trong khi lắp đặt, sử dụng bếp trong các hộ gia đình gây cháy: Trong quá trình lắp đặt, các khớp nối giữa dây dẫn với bếp, van bình và van điều áp không chặt dẫn đến rò rỉ hoặc ống dẫn ga bị tụt khi đang đun nấu. Ngoài ra, khoảng cách giữa bếp và bình ga quá gần, không có tường chắn cách ly. Trong quá trình sử dụng tại các hộ gia đình, người sử dụng không trông coi để sôi trào làm tắt lửa trong khi van xả ga vẫn mở. Trường hợp bếp ga không có van tự ngắt. Dẫn đến, khí ga sẽ rò rỉ, tích tụ trong phòng khi bật bếp trở lại sẽ gây cháy nổ. Ngoài ra, người sử dụng thay bình ga khi đang đun nấu mà không tắt lửa ở bếp cũng có khả năng gây cháy nổ.
Do sự cố kỹ thuật: Các bếp ga và các phụ kiện không đảm bảo chất lượng được trang bị trong các hộ gia đình. Dẫn đến, khí ga sẽ bị rò rỉ qua các van ga và dây dẫn ga kém chất lượng và gây cháy, nổ trong quá trình sử dụng. Đây là một trong những nguy cơ dễ dẫn đến sự cố rò rỉ khí ga có gây cháy nổ rất nguy hiểm. Bên cạnh đó, việc sử dụng ga được sang chiết lậu, vỏ bình ga trôi nổi trên thị trường, chưa qua kiểm định, van ga bị thay thế bởi hàng kém chất lượng,… đều làm tăng nguy cơ mất an toàn khi sử dụng gas. Nó dễ dẫn tới sự cố rò rỉ gas và nguy cơ cháy nổ cũng tăng cao.
Các biện pháp đảm bảo an toàn phòng cháy việc sử dụng khí ga tại các hộ gia đình
Yêu cầu khi lựa chọn thiết bị
Chai chứa LPG trong hộ gia đình phải có nguồn gốc xuất xứ, chai LPG phải còn nguyên hình dạng thiết kế ban đầu, đã được kiểm định và còn thời hạn sử dụng. Bên cạnh đó, chai LPG phải được niêm phong đúng quy cách. LPG trong chai phải bảo đảm đúng khối lượng theo thiết kế, nhãn hiệu hàng hóa, tiêu chuẩn chất lượng đã công bố. Ngoài ra, bếp ga và các phụ kiện nên chọn hàng chính hãng. Bếp có các thiết bị an toàn như: Rơle an toàn khi tắt lửa, rơle an toàn khi quá nhiệt, bếp gas mini có cụm van an toàn ngắt trực tiếp.
Yêu cầu khi lắp đặt, sử dụng
Chai LPG không được lắp đặt trong phòng kín, hầm kín tại các hộ gia đình. Chai LPG phải được lắp đặt ở vị trí thẳng đứng. Trên tường nơi đặt chai LPG phải có khe hở hoặc lỗ thông hơi. Vị trí đáy các khe hở và lỗ thông hơi này không được cao hơn sàn nhà 150 mm. Khu vực xếp đặt chai LPG phải thông thoáng, đảm bảo bất kỳ rò rỉ khí dầu mỏ hóa lỏng nào cũng không có khả năng gây cháy. Tất cả các thiết bị điện trong nhà tại hộ gia đình phải lắp đặt cách chai LPG tối thiểu 1,5 m. Khu vực chai LPG phải được loại trừ ngay bất kỳ nguồn gây cháy nào. Không được lắp đặt, cất giữ chai LPG ở khu vực cửa ra vào, ở nơi hay có người qua lại.
Cấm mọi hình thức sang chiết nạp LPG vào chai tại các hộ gia đình. Khi phát hiện cửa hàng bán LPG chai kém chất lượng, phải thông báo cho cửa hàng kinh doanh LPG đầu mối hoặc đại lý, hoặc cơ quan chức năng có thẩm quyền để ngăn chặn, xử lý kịp thời. Trường hợp khách hàng sử dụng tại các hộ gia đình chuyển sang dùng chai LPG của thương nhân khác hoặc khi không có nhu cầu sử dụng chai LPG, khách hàng sử dụng phải thông báo cho cửa hàng bán LPG để cửa hàng LPG thu hồi chai LPG.
Quy trình xử lý sự cố rò rỉ ga
Quá trình sử dụng gas trong hộ gia đình phải thường xuyên kiểm tra độ kín của các thiết bị. Nếu phát hiện có rò rỉ ga cần phải thực hiện các thao tác sau:
Báo động cho tất cả mọi người di chuyển ra nơi an toàn hoặc cùng tham gia xử lý đồng thời đóng ngay van chai LPG, tìm chỗ rò rỉ để bịt lại bằng băng keo hoặc trát xà phòng.
Tuyệt đối không dùng lửa hoặc làm phát sinh nguồn lửa, nguồn nhiệt, không bật, tắt các công tắc, thiết bị điện để tránh phát sinh tia lửa, không sử dụng điện thoại di động.
Không đi giầy, guốc có đế kim loại trên nền gạch, mở cửa ra vào, cửa sổ để thông gió khu vực gas bị rò rỉ hoặc sử dụng chai khí CO2, N2 để làm loãng nồng độ khí gas.
Cảnh giới cấm lửa tại khu vực chai LPG rò rỉ, thông báo cho cửa hàng, đại lý cung cấp hoặc cơ quan Phòng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy biết để có biện pháp xử lý.