'Bình dân học vụ' về quản trị cho doanh nghiệp Việt

Doanh nghiệp vẫn chậm đổi mới mô hình sản xuất, quản trị doanh nghiệp.

Ban Kinh tế Trung ương cho biết, hiện cả nước có khoảng 600 ngàn DN, trong đó có 580 ngàn DN tư nhân, trên 20.000 DN FDI, và 4,6 triệu hộ kinh doanh cá thể. Cộng đồng DN đang góp sức lớn cho sự tăng trưởng của nền kinh tế.

Thời gian tới, dự báo số lượng DN thành lập mới còn tăng cao hơn và định hướng đến năm 2020 cả nước sẽ có 1 triệu DN. Nhận định về sự lớn mạnh về lượng của DN, ông Vũ Tiến Lộc- Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, năm 2016 mức độ tăng trưởng của Việt Nam đạt mục tiêu đề ra nhưng Việt Nam cũng là một trong những quốc gia có mức tăng trưởng cao.

Dự báo năm 2017 có những tín hiệu mừng nhưng cũng nhiều điều lo ngại của tình hình trong và ngoài nước làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN Việt.

Theo đó, thương mại toàn cầu chững lại; hội nhập gặp khó vì Hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) không có kế quả tốt; kim ngạch xuất khẩu phụ thuộc vào DN FDI quá nhiều; nông sản, khoáng sản giảm mạnh về sản lượng lẫn giá trị… DN phụ thuộc vốn, tài nguyên, năng suất lao động thấp, đây là những biểu hiện kém hiệu quả của nền kinh tế.

Đại diện VCCI khẳng định, bức tranh kinh tế 2017 có điểm sáng nhưng có những điểm tối không dễ dàng khắc phục, không thể lạc quan nhưng cũng không bi quan.

Tốt hơn hết là DN cần phải thích ứng với những thay đổi và phát triển. “30 năm đổi mới lực lượng DN đông nhưng chưa mạnh, “sếu đầu đàn” có nhưng quá ít.

Có lẽ không bàn về vĩ mô, chính sách mà cần chú ý đến quản trị DN”, ông Vũ Tiến Lộc nhận định. Tuy nhiên, để làm được vấn đề này yêu cầu cấp thiết hiện nay đòi hỏi DN phải đổi mới phương thức quản trị. Lý do, DN Việt yếu nhất ở khâu quản lý, điều hành, chưa xác định được giá trị cốt lõi dẫn đến khó lớn mạnh.

Các chủ DN phần lớn đi lên từ những cơ sở sản xuất nhỏ nên người đứng đầu hay mắc lỗi làm chủ nhiều hơn là lãnh đạo. Đặc biệt, nhiều lãnh đạo DN quản lý theo cảm xúc dẫn đến lao động mất niềm tin, không gắn bó lâu dài, sản xuất kinh doanh thiếu định hướng dài hơi.

VCCI đưa ra một minh chứng, dựa trên kết quả khảo sát của các tổ chức thế giới cho thấy, trong 60 nền kinh tế thế giới,VN đứng thứ 20 nền kinh tế khởi nghiệp cao nhất, nhưng cũng nằm khoảng 20 quốc gia quản trị DN thấp nhất.

Rõ ràng mỗi DN có thể có một phương pháp quản trị DN khác nhau song tất cả đều chung mục đích thúc đẩy tăng trưởng và phát triển. Bàn về định hướng tốt cho quản trị DN, ông Nguyễn Bá Dương- Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần ô tô Trường Hải cho rằng: “Quản trị tưởng đơn giản là điều hành DN nhưng với chúng tôi quản trị là điều hành cái bên ngoài vào bên trong DN dựa trên 3 yếu tố: triết lý giá trị, chiến lược dựa trên sự khác biệt, phương pháp quản trị đặc thù để giải chi phí”.

Nhiều DN quan niệm, đừng tư duy quản trị là điều hành DN mà phải là triết lý kinh doanh dựa trên giá trị khác biệt, hướng đến cạnh tranh trong từng giai đoạn.

Trong đó, hướng đến tăng cường huấn luyện nhân viên để nhân viên làm việc năng suất, hiệu quả, gắn bó. Không ít DN FDI dù đã có nguồn nhân lực chất lượng cao nhưng cứ 2 - 3 năm DN FDI lại mời chuyên gia nước ngoài đến điều tra, tư vấn, góp ý giúp cải thiện bộ máy sao cho tinh gọn hơn.

Theo các chuyên gia, DN thành công vì thực hiện cơ chế xin cho, nguồn tài nguyên có sẵn… Ở thời đại mới, quản trị chính là chìa khóa của thành công. Có quản trị DN tốt mới đáp ứng được yêu cầu hội nhập và phát triển. “Giải pháp hiện nay, nên có chương trình bình dân học vụ cho các doanh nhân Việt. Đồng hành với thể chế và nâng cấp quản trị DN mới có thể tăng trưởng cho nền kinh tế”, ông Lộc nêu ý tưởng.

Theo ông Nguyễn Ngọc Bảo- Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương, môi trường đầu tư kinh doanh còn nghẽn, khả năng dự báo chưa cao chưa thể phát triển nhanh trong ngắn hạn.

Ngoài ra, môi trường đầu tư chưa thật sự bình đẳng đối với các nguồn lực, chi phí chính thức và phi chính thức cao, thanh kiểm tra nhiều, công nghệ thấp...

Dự báo, bức tranh đầu tư có nhiều cơ hội và thách thức đan xen, DN cần đổi mới mô hình sản xuất, mô hình quản trị, đồng thời đẩy mạnh xuất khẩu tăng cao năng lực cạnh tranh.