Bình Thuận: Nỗ lực xây dựng nhà hỏa táng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Đây là nội dung đầu tư, hỗ trợ kinh phí xây dựng thí điểm 4 nhà hỏa táng điện cho đồng bào DTTS tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận (mỗi tỉnh 2 công trình) nằm trong tiểu dự án 1 trong Dự án 4 Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Tỉnh Bình Thuận được phê duyệt dự án đầu tư, hỗ trợ kinh phí xây dựng thí điểm 2 nhà hỏa táng điện cho đồng bào DTTS, với tổng mức đầu tư dự kiến 88.539 triệu đồng.

Để bảo đảm triển khai thực hiện dự án, UBND tỉnh đã chỉ đạo Ban Dân tộc tỉnh khẩn trương làm việc với các sở, ngành, liên quan và UBND 2 huyện Tuy Phong và Bắc Bình tiến hành rà soát, lựa chọn vị trí và quy mô xây dựng các Nhà hỏa táng điện phù hợp với nhu cầu thực tế địa phương, bảo đảm phát huy hiệu quả sau khi xây dựng.

Đến nay, UBND hai huyện Tuy Phong, Bắc Bình đã khảo sát thực địa các địa điểm dự kiến triển khai xây dựng và phối hợp tổ chức các hội nghị tham vấn ý kiến các vị Chức sắc, Người có uy tín, đại diện các hộ đồng bào Chăm trên địa bàn 2 huyện về việc triển khai dự án. Qua tham vấn, đa số đồng bào thống nhất với chủ trương đầu tư xây dựng Nhà hỏa táng điện là phù hợp với xu thế tiến bộ của xã hội, góp phần nâng cao nhận thức của người dân về bảo đảm môi trường, xây dựng đời sống văn hóa mới.

Báo cáo tại cuộc họp, ông Võ Đức Thuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy Phong, cho biết dự án đang thực hiện các bước phê duyệt đề cương nhiệm vụ, lựa chọn nhà thầu tư vấn, khảo sát lập dự án đầu tư công trình, dự kiến đến hết tháng 12/2023 phê duyệt dự án đầu tư, phấn đấu trong quý I/2024 tổ chức lựa chọn nhà thầu và triển khai thi công.

Đối với dự án triển khai tại Bắc Bình, theo ông Huỳnh Duy Khôi, Phó Chủ tịch UBND huyện thì quá trình triển khai vẫn còn vướng mắc trong lựa chọn vị trí xây dựng ( diện tích đất nhỏ) và ý kiến của cộng đồng dân cư tại nơi dự kiến xây dựng chưa đồng thuận cao.

Qua tổng hợp của Ban Dân tộc tỉnh, quá trình triển khai dự án có những khó khăn, bất cập: Việc đầu tư, hỗ trợ kinh phí xây dựng thí điểm 2 Nhà hỏa táng điện cho đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Tuy Phong và Bắc Bình là nội dung mới; phong tục tập quán của đồng bào có nhiều nghi lễ, nghi thức trước khi thờ cúng, đòi hỏi phải có phương án lựa chọn thiết kế phù hợp; hơn nữa người dân đã quen với phong tục hỏa táng truyền thống nên khi tiếp cận dự án này cũng cần có thời gian.

Hiện nay, dự án vẫn chưa được phê duyệt do vướng mắc liên quan đến lựa chọn công nghệ (tại Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ là hỗ trợ kinh phí xây dựng thí điểm Nhà hỏa táng điện, trong khi thực tế hiện nay, theo tham vấn từ các chủ đầu tư đã và đang đầu tư xây dựng, vận hành các nhà hỏa táng trên toàn quốc (kể cả nhiều nước trên thế giới), hầu hết đều sử dụng công nghệ kết hợp (điều khiển bằng điện và đốt bằng khí Gas), do công nghệ này vận hành đơn giản, thiết bị phổ biến trên thị trường, giá thành thấp, thời gian hỏa thiêu ngắn, việc thay thế vật tư, thiết bị dễ dàng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường). Do dự án chưa phê duyệt được dẫn đến không thể triển khai mua sắm trang thiết bị, không giải ngân nguồn vốn sự nghiệp trong năm 2023.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Nguyễn Minh đã đánh giá cao sự nỗ lực của các sở, ngành địa phương trong triển khai dự án; xác định việc xây dựng dự án nhà hỏa táng là phù hợp với xu thế của xã hội, thể hiện trách nhiệm với vùng đồng bào DTTS.

Về nhiệm vụ cụ thể trong thời gian tới, Phó Chủ tịch Nguyễn Minh yêu cầu: Các sở ngành của tỉnh hướng dẫn các huyện lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư; trước mắt triển khai dự án tại huyện Tuy Phong trước, làm cơ sở rút kinh nghiệm cho triển khai dự án tại huyện Bắc Bình.

Ban Dân tộc tỉnh bám sát các cơ quan Trung ương sớm có tham mưu điều chỉnh Quyết định 1719/QĐ-TTg, kịp thời phản ánh các khăn vướng mắc trong tổ chức thực hiện; đồng thời nghiên cứu chính sách hỗ trợ đồng bào DTTS khi thực hiện hỏa táng.

Sở Tài chính tham mưu UBND tỉnh xử lý các vấn đề phát sinh liên quan đến nguồn vốn thực hiện dự án.

Huyện Tuy Phong và huyện Bắc Bình phải xác định việc xây dựng Nhà hỏa táng là công việc hết sức cần thiết để phục vụ đồng bào DTTS; các địa phương phải thay đổi và tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền để người dân hiểu hơn về phương thức hoả táng, từ đó áp dụng phương thức này trong hoạt động tang lễ của cộng đồng; nghiên cứu cho người dân đi tham quan mô hình Nhà hỏa táng dành cho DTTS tại các địa phương có mô hình tương tự; trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc phải báo cáo UBND tỉnh để có chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời.