Trong cuộc họp thường kỳ quý I diễn ra sáng 24/3, tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đề cập đến vấn đề vướng mắc trong việc cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam.
Đề cập về những vướng mắc trong việc cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính – Bộ VHTTDL Phan Linh Chi nêu ra những tồn tại trong việc cổ phần hoá ở Hãng phim truyện Việt Nam chưa thể giải quyết dứt điểm.
Theo đó, bà chia sẻ: Trước khi triển khai ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình về việc đề nghị Bộ VHTTDL thu hồi cổ phần ở Hãng Phim truyện Việt Nam, trả lại tiền cho nhà đầu tư chiến lược… Bộ đã nghiêm túc thực hiện, nhưng chưa đạt được như mong muốn, do Tổng Công ty vận tải thuỷ Vivaso chưa đưa ra văn bản tính toán chi phí và đề xuất số tiền đã bỏ ra.
Phía Vivaso không hợp tác tích cực trong việc này, Bộ đã đưa ra những văn bản lấy ý kiến Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, đã có ý kiến về cơ sở pháp lý để thu hồi cổ phần và hoàn trả lại tiền cổ phần hóa thì hai Bộ này cho biết không phù hợp pháp luật. Vì vậy Bộ không thể đơn phương thực hiện.
Về nguồn tiền chi trả, bà cho rằng: “Nếu Vivaso đưa ra số tiền cụ thể, có tính hợp lệ, chúng tôi sẽ có văn bản gửi Bộ Tài chính, Bộ KH-ĐT, sau đó sẽ đưa vào dự toán chi hàng năm của Bộ VHTTDL, tất cả đều phải có quy trình. Thêm vào đó, ngày 22/3, Bộ VHTTDL có báo cáo chi tiết với Phó Thủ tướng Lê Minh Khái rất cụ thể, chi tiết về lộ trình cổ phần hoá Hãng phim truyện Việt Nam. Không những Bộ VHTTDL phải báo cáo mà cả Thanh tra Chính phủ cũng báo cáo về việc này. Hai báo cáo đều trùng khớp”.
Bà Phan Linh Chi thông tin thêm, trước khi tiến hành việc cổ phần hóa Hãng Phim truyện Việt Nam, Bộ cũng đã bàn các phương án tìm nhà đầu tư chiến lược. Tuy nhiên, do điện ảnh là lĩnh vực đặc thù nên không hề dễ kiếm nhà đầu tư. Bộ cũng đã làm việc với một số đơn vị, trong đó VOV đã có văn bản trả lời không đủ nguồn lực về tài chính. Chính vì thế, đến thời điểm hiện tại, Bộ vẫn chưa tìm được nhà đầu tư chiến lược mới thay Vivaso.
Nói về hiện trạng kho phim tại Hãng phim truyện Việt Nam có dấu hiệu ẩm mốc, bà Phan Linh Chi cho biết, Cục điện ảnh, Viện phim Việt Nam đã xuống kiểm tra, làm việc với Hãng và có báo cáo: "Trong 291 bộ phim đang lưu tại hãng thì 278 bộ phim đã được lưu trữ bản gốc tại Viện phim Việt Nam. Còn 13 phim còn lại, không lưu tại Viện Phim Việt Nam vì đây là những phim Hãng này làm theo đơn đặt hàng của các đơn vị bên ngoài như "Điện ảnh chiều thứ Bảy" của Đài Truyền hình Việt Nam và các phim hợp tác sản xuất bên ngoài. Vì thế chúng ta có quyền yên tâm là các bản phim gốc đang được bảo quản tốt và không lo sợ sẽ bị mất mát".
Trước đó, trong Lễ kỷ niệm 70 năm Điện ảnh Cách mạng Việt Nam (15/3/1953 - 15/3/2023), NSND Trà Giang cùng nhiều nghệ sĩ bày tỏ nỗi trăn trở khi chứng kiến thực trạng của Hãng phim truyện Việt Nam - nơi được coi là “cánh chim đầu đàn” điện ảnh cách mạng rơi vào cảnh hoang tàn, đổ nát.
Hãng Phim truyện Việt Nam ra đời từ năm 1959, đặt trụ sở tại số 4 Thụy Khuê, Hà Nội. Đây là nơi sản xuất những bộ phim đầu tiên của điện ảnh cách mạng Việt Nam như: “Nổi gió” (1966), “Vĩ tuyến 17 ngày và đêm” (1972), “Đến hẹn lại lên”, “Em bé Hà Nội” (1974)...
Quá trình cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam được tiến hành từ năm 2014. Với 32,5 tỷ đồng, Vivaso giành 65% tổng giá trị doanh nghiệp và trở thành cổ đông chiến lược.
Những sai phạm trong quá trình cổ phần hóa tại Hãng phim truyện Việt Nam đã được Thanh tra Chính phủ kết luận theo Văn bản số 1589/TB-TTCP ngày 19/9/2018: Giá trị đất đai và quyền, ưu thế sử dụng đất đai được định giá bằng 0; chưa xác định được giá trị thương hiệu cụ thể của Hãng phim; quá trình thực hiện vi phạm Luật Đấu thầu, chỉ có một nhà đầu tư là cổ đông chiến lược (Vivaso) không có kinh nghiệm, năng lực liên quan đến sản xuất phim và văn hóa điện ảnh, không đáp ứng được đầy đủ những yêu cầu thực tiễn của một ngành nghề kinh doanh đặc thù trong lĩnh vực điện ảnh.
Khi đó, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ VHTTDL xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện ngay các quy trình, thủ tục theo quy định để cho nhà đầu tư chiến lược là Vivaso rút vốn trước thời hạn.
Những tồn tại trong việc cổ phần hóa khiến suốt nhiều năm qua, Hãng phim truyện không thể thực hiện các dự án phim, đồng nghĩa với việc các nghệ sĩ không có việc làm, thất nghiệp. Từ đó đến nay, người lao động của Hãng phim bị cắt toàn bộ lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế...
Ngày 17/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo giao Phó Thủ tướng Lê Minh Khái triệu tập cuộc họp với các bộ, ngành chức năng liên quan, căn cứ vào các quy định của pháp luật để xem xét, kiểm tra thông tin về việc trụ sở Hãng phim truyện Việt Nam hoang tàn, đổ nát, tìm các giải pháp phù hợp với tình hình mới và có phương án xử lý tồn tại trước ngày 23/3.