Bồng bềnh Y Tý

Ngôi nhà ẩn hiện trong biển mây ở Y Tý. ảnh: Trần Thương.

Nơi đây cũng nổi tiếng là vùng đất mây vờn đẹp nhất Việt Nam cùng những ruộng bậc thang ánh sắc vàng vào mỗi mùa thu, đẹp và vô cùng quyến rũ. Đặc biệt, rừng già Y Tý vô cùng độc đáo. Với diện tích 8.000 ha, rừng già Ý Tý có thảm động, thực vật phong phú, đa dạng với nhiều loài gỗ, thảo dược quý hiếm như lá kim, nhục huyết, bách xanh, thông tre, cây vù hương...đang được người Hà Nhì bảo vệ nghiêm ngặt. Đây là khu rừng nguyên sinh chứa đựng nhiều nét kỳ bí và là nơi lý tưởng để du khách đến khám phá.

Do địa hình núi cao, khu rừng già Ý Tý được thiên nhiên ưu đãi ban tặng khí hậu mát lành và cảnh sắc nên thơ. Cùng với những cây cổ thụ xum xuê tỏa bóng, cây thảo quả, thì khu vườn cũng sở hữu rất nhiều loài hoa phong lan đẹp rực rỡ. Thú vị hơn khi mùa xuân về, hoa đỗ quyên khoe sắc đỏ thắm rừng già Ý Tý. Ở đây không chỉ có hoa đỗ quyên đỏ mà còn có rất nhiều đỗ quyên hoa trắng mọc xen kẽ, tạo nên những mảng màu vô cùng bắt mắt.

Giữ được cảnh sắc trong khu rừng đó cũng phải kể đến công lao của bà con người Hà Nhì. Cứ vào dịp đầu xuân, các bản, làng lân cận lại vào rừng để cùng tổ chức “lễ cúng thần rừng”. Người Hà Nhì ý thức được rừng là tài sản quý, chở che bao bọc cho cuộc sống của bà con nên phải bảo vệ rừng, hạn chế khai phá đất rừng làm nương rẫy.

Ngoài rừng già thì Y Tý cũng nổi tiếng với những mùa săn mây. Điểm săn mây thú vị nhất chính là một mảnh đất trống nằm phía cuối con đường dẫn đến bản Choản Thèn. Vào mùa săn mây, thung lũng luôn nằm gọn trong những biển mây bồng bềnh, trắng xóa. Khi mây tràn xuống, những mái nhà trình tường của người Hà Nhì lúc ẩn, lúc hiện trong biển mây vô cùng kỳ ảo. Mùa săn mây Y Tý thường từ tháng 12 đến tháng 3 hàng năm.

Ngoài phong cảnh đẹp, Y Tý còn là mảnh đất giàu bản sắc văn hóa của các dân tộc địa phương. Đây là nơi dân tộc Hà Nhì sinh sống đông nhất trên rẻo cao Bát Xát. Những ngôi nhà trình tường chính là những điểm nhấn vô cùng độc đáo. Nhà hình chữ nhật, tường đắp bằng đất, rất bền, chắc, mái nhọn hình kim tự tháp, mùa đông ấm áp, mùa hè mát mẻ, thậm chí có những ngôi nhà lâu đời đến cả trăm năm.

Với những tiềm năng sẵn có, huyện Bát Xát đang xây dựng đề án phát triển du lịch nhằm tạo hình ảnh mới về du lịch nơi đây. Trước mắt, huyện tập trung phát triển các điểm du lịch cộng đồng ở các xã Y Tý, Dền Sáng, Nậm Pung, Mường Hum, Bản Xèo. Hỗ trợ các gia đình làm mô hình homestay, xây dựng đội ngũ hướng dẫn viên tại thôn, bản. Xây dựng khu bảo tồn làng Hà Nhì, khu bảo tồn thiên nhiên Bát Xát. Phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng gắn với nghề truyền thống theo chu trình khép kín…