Cả nước 'thần tốc' về đích xóa nhà tạm, nhà dột nát

Mặt trận đồng hành giúp người nghèo an cư, lạc nghiệp

Tại xã Ngọc Hội (huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang), căn nhà gỗ mục nát từng là nơi sinh sống của bà Nguyễn Thị Thanh, một hộ nghèo có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn giờ đã được thay thế bằng một mái ấm khang trang rộng hơn 60m2. Ngôi nhà mới kiên cố giúp hai vợ chồng bà yên tâm trước mùa mưa bão sắp tới.

Trong căn nhà mới, bà Thanh xúc động chia sẻ, nếu không có sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự hỗ trợ tận tình của cán bộ Mặt trận và chính quyền địa phương, chắc vợ chồng tôi chẳng bao giờ dám mơ tới ngôi nhà kiên cố như thế này. Nhà chỉ có hai vợ chồng già yếu, không người giúp, vậy mà từ việc mua vật liệu, vận chuyển, dọn dẹp, đến xây dựng đều được Ban Công tác Mặt trận và bà con trong thôn chung tay hỗ trợ. Căn nhà không chỉ là nơi che mưa nắng mà còn là điểm tựa tinh thần giúp gia đình vững tin hơn trong cuộc sống, từng bước vượt qua nghèo khó.

Sự sẻ chia, tinh thần đoàn kết cộng đồng là nguồn nội lực lớn để một địa phương khó khăn như tỉnh Tuyên Quang đang dần cán đích mục tiêu đặt ra. Từ đầu năm 2025 đến nay, hàng nghìn ngôi nhà mới đã mọc lên trên những nền đất từng là những căn nhà tạm bợ, dột nát. Trong hành trình đầy ý nghĩa này, không thể không nhắc đến sự đóng góp thầm lặng của đội ngũ cán bộ Mặt trận các cấp, những người trực tiếp “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn người dân xây dựng, sửa chữa nhà cửa.

Ông Lê Ngọc Tân - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Tuyên Quang cho biết, triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, Mặt trận các cấp đã có nhiều cách làm sáng tạo linh hoạt để huy động tối đa các nguồn lực trong xã hội cùng giúp đỡ các hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở. Đối với những hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, cấp ủy, chính quyền các xã đã giao nhiệm vụ cho cán bộ các thôn, bản chịu trách nhiệm tuyên truyền, vận động, tìm phương án hỗ trợ cụ thể. Ngoài ra, Mặt trận và các tổ chức đoàn thể tích cực vào cuộc huy động cộng đồng cùng tham gia giúp đỡ trên tinh thần “ai có gì giúp nấy”. Với những hộ gia đình neo người, cán bộ thôn và Ban Công tác Mặt trận trực tiếp đứng ra làm “chủ thầu” lo liệu việc xây dựng, huy động người dân hỗ trợ dọn mặt bằng, vận chuyển vật liệu, dựng móng, đổ mái…

“Trong quý I/2025, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Tuyên Quang và đoàn thể chính trị - xã hội các cấp đã tham gia giúp đỡ hộ nghèo trên 50.000 ngày công, hỗ trợ vật liệu xi măng, cát, sỏi, gạch trị giá trên 10,5 tỷ đồng. Không chỉ giúp người dân an cư trong những ngôi nhà vững chãi, mỗi viên gạch, từng ngày công chứa đựng nghĩa tình đồng bào đã tiếp thêm niềm tin để người nghèo hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn” - ông Tân chia sẻ và cho biết, tỉnh Tuyên Quang đặt mục tiêu đến cuối tháng 6/2025 sẽ khởi công 100% nhà tạm, nhà dột nát và phấn đấu hoàn thành chương trình trước ngày 30/8.

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, thời điểm này nhiều địa phương trong cả nước đã cán đích sớm hoàn thành nhiệm vụ xóa nhà tạm, nhà dột nát. Tỉnh Hà Tĩnh là một điểm sáng khi chính thức về đích sớm 5 tháng, hoàn thành xây mới và sửa chữa 2.281 căn nhà với tổng kinh phí huy động hơn 246 tỷ đồng.

Nói về kinh nghiệm của địa phương, ông Trần Nhật Tân - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hà Tĩnh cho biết, trong quá trình thực hiện tỉnh đã sáng tạo, linh hoạt trong triển khai các mô hình phân công “đỡ đầu”, thành lập các “đội xây dựng không đồng”, “hỗ trợ theo địa bàn”, “phân công mỗi cán bộ công chức, viên chức trực tiếp phụ trách một nhà”. Cùng với đó là sự vào cuộc tích cực, đồng bộ của Ủy ban MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, lực lượng vũ trang, các hội viên, tình nguyện viên đã hỗ trợ hơn 115.500 ngày công, tương đương hơn 31 tỷ đồng giúp các hộ nghèo tiết giảm chi phí, đẩy nhanh tiến độ xây dựng.

Đặc biệt, công tác “đỡ đầu” được Hà Tĩnh triển khai có hiệu quả. Ban Chỉ đạo tỉnh đã phân công đỡ đầu thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tại 10 địa phương cấp huyện với sự tham gia của 10 đơn vị chủ trì và 41 đơn vị phối hợp, bao gồm các sở, ban, ngành, đơn vị cấp tỉnh và một số doanh nghiệp trên địa bàn. Thông qua hoạt động “đỡ đầu”, đã huy động, đóng góp hơn 5,5 tỷ đồng hỗ trợ thêm cho 180 gia đình không có khả năng huy động nguồn lực khác ngoài hỗ trợ của Chương trình, nâng mức hỗ trợ cho các gia đình được đỡ đầu lên tối thiểu 100 triệu đồng/nhà.

“Cán đích” xóa nhà tạm, nhà dột nát trước ngày 31/8

Tuy nhiên, không phải không có khó khăn. Một trong những vướng mắc lớn nhất của các địa phương thời gian qua là vấn đề nguồn lực. Nhận định rõ điều này, ngày 8/6/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 84/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, ngành và địa phương dồn toàn lực xóa bỏ hoàn toàn nhà tạm, nhà dột nát trên toàn quốc trước ngày 31/8/2025.

Trong Công điện, Thủ tướng giao Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính và UBTƯ MTTQ Việt Nam, quyết định điều chỉnh kinh phí hỗ trợ từ nguồn kinh phí huy động tại Phong trào thi đua cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát và từ Chương trình phát động để hỗ trợ mức chênh lệch đối với nhà ở từ 2 Chương trình mục tiêu quốc gia khởi công trong năm 2025. Thời hạn hoàn thành trước ngày 20/6/2025.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính khẩn trương báo cáo Chính phủ phương án sử dụng nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2024 để báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định. Sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt, khẩn trương trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định phân bổ kinh phí hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho địa phương thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ.

Trong thời gian chờ cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án sử dụng nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2024, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chủ động sử dụng nguồn tài chính tạm thời nhàn rỗi của địa phương, hỗ trợ khởi công mới, sửa chữa nhà ở đối với người có công với cách mạng và thân nhân liệt sỹ theo hướng dẫn của Bộ Tài chính. Trường hợp địa phương khó khăn về nguồn vốn, Bộ Tài chính đề xuất hướng xử lý, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định và hoàn thành trước ngày 25/6/2025.

Với quyết tâm hoàn thành chương trình sớm hơn hai tháng so với kế hoạch ban đầu, Thủ tướng và Ban Chỉ đạo Trung ương yêu cầu các tỉnh, thành phố cần phải tập trung toàn lực, quyết liệt hơn nữa, thần tốc hơn nữa đối với công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn. Đặc biệt, Thủ tướng chỉ đạo đối với số nhà đã khởi công thì các địa phương cần đôn đốc và huy động mọi lực lượng hỗ trợ để hoàn thành ngay. Đối với số nhà còn lại chưa khởi công thì các địa phương có trách nhiệm chỉ đạo đồng loạt khởi công trước ngày 20/6/2025 để bảo đảm đáp ứng tiến độ chung.

Dự kiến đến ngày 30/6/2025, sẽ có khoảng 40 địa phương đạt được mục tiêu xóa nhà tạm nhà dột nát. Hiện nhiều địa phương đã hoàn thành được 95 - 97% khối lượng công việc, còn những địa phương thấp hơn cũng đã hoàn thành được trên 80% nhu cầu nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Đếm ngược từng ngày, hành trình xóa nhà tạm, nhà dột nát đang bước vào chặng nước rút cuối cùng. Chỉ còn hơn 2 tháng nữa để cả nước cùng nhau cán đích, hoàn thành một mục tiêu đầy tính nhân văn và chưa từng có tiền lệ. Dẫu trước mắt vẫn còn những khó khăn, nhưng dưới sự chỉ đạo sát sao từ Trung ương, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, sự sáng tạo, linh hoạt của địa phương và tấm lòng sẻ chia của cộng đồng, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát sẽ về đích đúng hạn. Mỗi mái nhà kiên cố dựng lên là một cuộc đời đổi khác, để người nghèo không bị bỏ lại phía sau trong hành trình phát triển bền vững của đất nước.