Cải cách thuế thuốc lá của Việt Nam được ghi nhận tại Liên Hợp Quốc
Những lợi ích đáng kể về sức khỏe và kinh tế từ chính sách cải cách thuế thuốc lá của Việt Nam vừa được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận tại Hội nghị Cấp cao lần thứ tư của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về phòng ngừa và kiểm soát các bệnh không lây nhiễm.
Theo mô hình TaXSim của WHO, việc bổ sung thuế tiêu thụ đặc biệt (thuế tuyệt đối) cùng với lộ trình tăng thuế thuốc lá hằng năm từ 2027 đến 2031, như Quốc hội Việt Nam thông qua tháng 6/2025, sẽ giúp 2,1 triệu người bỏ hoặc không hút thuốc vào năm 2031; ngăn ngừa 700.000 ca tử vong sớm; đồng thời mang lại thêm 24.000 tỷ đồng (tương đương 910 triệu USD) ngân sách hằng năm. Cải cách này còn góp phần hạn chế khả năng tiếp cận thuốc lá giá rẻ, đặc biệt trong giới trẻ.
Tại sự kiện bên lề của Đại hội đồng, Tổng Giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, nhấn mạnh: “Các loại thuế y tế là giải pháp đôi bên cùng có lợi cho cả người dân và nền kinh tế. Chúng giúp phòng bệnh và cứu sống người dân bằng cách giảm tiêu thụ sản phẩm có hại, đồng thời tạo ra nguồn thu để tái đầu tư vào y tế và phát triển.”
Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, khẳng định quyết định cải cách thuế thuốc lá của Việt Nam là “bước đi tiên phong, quyết đoán và sáng suốt” nhằm giảm tỷ lệ hút thuốc vốn còn cao, đặc biệt ở nam giới. Bà nhấn mạnh, quyết định này cùng với lệnh cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng sẽ tạo nên một “di sản bền vững cho các thế hệ tương lai, với những cá nhân khỏe mạnh hơn, gia đình vững mạnh hơn và cộng đồng an toàn hơn”.
Yếu tố làm nên thành công của chính sách cải cách được đánh giá cao là sự lãnh đạo mạnh mẽ của Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cùng sự phối hợp của nhiều đơn vị như Cục Quản lý Chính sách Thuế, Phí và Lệ phí (Bộ Tài chính), Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Viện Chiến lược và Chính sách Y tế cùng các đối tác quốc tế.
WHO coi cải cách thuế thuốc lá, song song với việc tăng thuế đối với đồ uống có cồn và áp thuế đồ uống có đường trong năm nay, là những quyết định mang tính cải cách mạnh mẽ, góp phần cứu sống nhiều người, giảm chi phí y tế và củng cố nền kinh tế.
