Cái chết đáng buồn của Iman năm 2019: Con tê giác Sumatra cuối cùng ở Malaysia

Tê giác Sumatra là một loài động vật cực kỳ nguy cấp, luôn trong tình trạng dễ dàng tuyệt chủng nếu các nhà bảo tồn không thực hiện các biện pháp khẩn cấp. Mặc dù người ta tin rằng chỉ còn lại ít hơn 80 loài hai sừng trên thế giới, nhưng cho đến gần đây vẫn có một số ít hy vọng dành cho loài tê giác ở Malaysia.

Hay đúng hơn, Malaysia có Faith, đó là cái tên của Iman được dịch sang tiếng Anh từ tiếng Ả Rập.

Iman từng là con tê giác Sumatra cuối cùng còn sót lại ở Malaysia; một danh hiệu quý giá nhưng đơn độc. Nhưng thật không may, khi Iman bị nuôi nhốt, tình hình sức khỏe của con tê giác 25 tuổi đã tệ đi nhanh chóng. Điều khiến số phận của Iman trở nên bi thảm là việc cô tê giác này đã chết vì cô đơn.m

Iman trở thành con tê giác cuối Sumatra cuối cùng còn sống ở Malaysia như thế nào?

Để hiểu Iman là ai, điều quan trọng là phải biết cô tê giác này đến từ đâu. Làm thế nào mà Iman trở thành con tê giác cuối cùng còn sống sót ở Malaysia? Sự thật đáng buồn là Iman và tổ tiên phong phú một thời của mình đã bị chế ngự quá mức vì cặp sừng trông rất đặc biệt của họ.

Sừng của tê giác Sumatra, được cấu tạo từ keratin, cùng loại vật liệu được tìm thấy trong móng tay người, từng là một món hàng nóng để buôn bán. Những năm 1990 đã chứng minh một thời kỳ tàn bạo đối với loài này, đáng chú ý với số lượng nhỏ hơn các loài tê giác khác.

Mất môi trường sống và việc mở rộng đất nông nghiệp đã khiến loài tê giác nhỏ này phải cạnh tranh với các thành viên lớn hơn khác trong loài về đất đai và không gian, một trận chiến mà loài Sumatra đang thua.

Vào tháng 5/2019, con tê giác Sumatra đực cuối cùng trong khu vực đã chết, chỉ còn lại Iman, người đang tự chiến đấu với sức khỏe của mình.

Cuộc sống và cái chết đáng buồn của Tam - người bạn đời duy nhất của Iman

Theo một số chuyên gia lạc quan, loài tê giác Sumatra có thể được cứu thoát khỏi nguy cơ tuyệt chủng ‘không thể tránh khỏi’ nếu chỉ 20 trong số 80 con tê giác còn lại được nhân giống thành công.

Điều này nghe có vẻ giống một cú sút xa, nhưng các loài động vật khác, như đại bàng hói và bò rừng Mỹ, đã chứng kiến ​​số lượng dân số của chúng giảm từ hàng triệu xuống chỉ còn hàng trăm con và sau đó bất ngờ hồi sinh.

Mặc dù có vẻ như có đủ loài tê giác Sumatra hiện đang sống trong tự nhiên hoặc bị nuôi nhốt để cố gắng hồi sinh quần thể loài, nhưng đó không phải là một trò chơi đơn giản.

Điển hình là Tam, một con tê giác Sumatra khỏe mạnh đang sống những ngày cuối cùng trong một khu bảo tồn của Malaysia. Năm 2012, nỗ lực lai tạo Tam với Punting, một con tê giác Sumatra cái bị bắt khi mới 12 tuổi, đã không thành công, mặc dù các chuyên gia khẳng định chúng đã ở “độ tuổi lý tưởng để sinh sản”.

Chỉ 5 năm ngắn ngủi sau, Puntung bị ung thư giai đoạn cuối, và những vết thương phải gánh chịu dưới bàn tay của một kẻ săn trộm đã khiến cô tê giác vô sinh. Sự giao phối giữa Tam và Puntung đã không thành công ngay từ đầu.

Các nhà bảo tồn đã nỗ lực cuối cùng để lai giống Tam với Iman, nhưng đến năm 2019, Tam đã quá già để sinh sản. Ít lâu sau, Tam chết, chỉ còn lại Iman.

Không còn tê giác Sumatra trên khắp Malaysia

Tê giác Sumatra rất độc đáo về nhiều mặt. Trong khi chắc chắn đây là loài nhỏ nhất trong số các loài tê giác, Sumatra vẫn đồng thời giữ danh hiệu động vật có vú trên cạn lớn nhất đang trên bờ vực tuyệt chủng.

Trong khi việc mất môi trường sống và săn trộm đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm dân số loài tê giác này, Sumatra hiện được cho là đang đứng trên bờ vực tuyệt chủng trong khoảng 9.000 năm, khi những thay đổi khí hậu nghiêm trọng khiến chỉ còn 700 con trong số chúng tồn tại.

Trên đường cong sừng của loài tê giác lông vũ châu Á chính là chìa khóa liên kết chúng ta không chỉ với tương lai mà còn với quá khứ, vì sinh vật này được cho là họ hàng gần nhất còn sót lại của loài tê giác lông cừu cổ đại đã bị tuyệt chủng khoảng 8.000 năm trước.

Giống như Puntung, Iman đã chết vì ung thư, nhưng khối u xơ và u nang phát triển dọc theo đường sinh sản của cô là dấu hiệu cho thấy cô đã không có bạn đời quá lâu. Cuối cùng, không phải biến đổi khí hậu, săn bắt trộm hay mất môi trường sống cuối cùng đã cướp đi mạng sống của Iman.

Đúng hơn, đó chính là do trạng thái cô lập của Iman đã vô tình dẫn đến cái chết. Hiện tại, sau sự ra đi của Iman, loài tê giác Sumatra đã chính thức tuyệt chủng trên toàn lãnh thổ Malaysia.