Cần giải pháp căn cơ

Hà Nội đang bị quá tải về số lượng và lưu lượng phương tiện giao thông.

Theo đề xuất của Sở GTVT Hà Nội, Đề án thí điểm trông giữ ô tô theo ngày chẵn, lẻ - nghĩa là ngày chẵn được đỗ xe ở lề đường số nhà chẵn, ngày lẻ bên lề đường số nhà lẻ sẽ được triển khai tại các tuyến phố Dã Tượng (quận Hoàn Kiếm), Nguyễn Gia Thiều, Cửa Đông (quận Hoàn Kiếm), Trần Xuân Soạn, Lê Đại Hành (quận Hai Bà Trưng) sau đó sẽ nhân rộng ra các tuyến phố khác đủ điều kiện.

Việc tổ chức thí điểm chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn một triển khai trong tháng 11-2016 và giai đoạn 2 dự kiến triển khai vào quý I/2017.

Trong thuyết trình Đề án với UBND TP Hà Nội, Sở GTVT cho biết, các tuyến phố nêu trên có mặt cắt rộng trên 11m, nếu dành 1,8m cho một làn ô tô đỗ thì lòng đường mỗi bên vẫn còn trên 4,5m, đủ cho phương tiện, trong đó có ô tô, xe máy lưu thông hỗn hợp.

Tuy nhiên, trong quá trình lập phương án đã phát sinh một số vấn đề như: Diện tích, vị trí đỗ xe theo ngày chẵn, lẻ tại mỗi bên lòng đường ở mỗi tuyến phố khác nhau, việc nộp phí sử dụng lòng đường hiện thu theo m2/tháng, trong khi mỗi bên lòng đường chỉ sử dụng 1/2 tháng...

Thôi thì khoan bàn đến việc khai thác những điểm đỗ, việc thu phí. Vấn đề ở chỗ, vấn nạn ùn tắc giao thông không phải chỉ vì lòng đường các tuyến phố nội đô Hà Nội nhỏ, hẹp mà nó bao gồm nhiều nguyên nhân hợp thành, trong đó có việc dân cư Thủ đô trong thời gian qua phát triển quá “nóng”, cùng với đó là kém ý thức khi tham gia giao thông của nhiều người dân, sự hoạt động chưa thực hiệu quả của lực lượng CSGT, TTGT...

Về nguyên tắc cơ bản trong Luật Giao thông đường bộ và các văn bản dưới luật quy định thì lòng đường được thiết kế là dành cho các phương tiện giao thông lưu thông thuận tiện, dễ dàng, chứ không phải dùng cho mục đích làm giao thông tĩnh (điểm đỗ và trông giữ xe ô tô).

Tuy nhiên, do đặc thù của Hà Nội đa số là các phố cổ rất khó quy hoạch các điểm giao thông tĩnh nên cũng có thể linh hoạt sử dụng lòng đường, hè phố... để làm nơi đỗ xe, trông giữ xe ô tô.

Song có thể nói, trong những năm qua, việc “linh hoạt” kiểu như trên, không ít chỗ đã hơi lạm dụng. Có nhiều tuyến phố mặt cắt khá chật hẹp nhưng lại được cơ quan chức năng vẽ vạch kẻ cho phép dừng, đỗ, trông giữ xe ô tô cả 2 bên lề đường khiến lòng đường quá hẹp dẫn đến ùn tắc và TNGT.

Nguyên nhân căn bản và trước tiên của vấn nạn ùn tắc giao thông chính là Hà Nội đang bị quá tải về số lượng và lưu lượng phương tiện giao thông. Theo quy chuẩn tỷ lệ m2 giao thông dành cho đầu phương tiện thì hiện Thủ đô đang vượt ngưỡng cho phép khá nhiều.

Mật độ xe tham gia giao thông có thể không đông sao, khi mà trong những năm qua, Hà Nội liên tiếp quy hoạch hàng loạt các khu chung cư trong các quận nội thành, dẫn đến việc tăng cơ học về dân số. Thống kê cho thấy mỗi năm quy mô dân số của Hà Nội tăng 200.000 người, bằng số dân của cả một huyện.

Chẳng thế mà tại kỳ họp cuối năm 2015, HĐND TP Hà Nội đã phải thống nhất thành lập thêm tới 71 thôn, tổ dân phố đều ở những khu chung cư, khu đô thị mới.

Theo Quyết định số 1259/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, dự báo phát triển dân số trên địa bàn thành phố đến năm 2020 là 7,3 đến 7,9 triệu người. Thế nhưng, chỉ tính đến năm 2015, dân số của Hà Nội đã là hơn 7,3 triệu người. Vậy thử hỏi làm sao không quá tải, không xảy ra ùn tắc và TNGT?

Đó là còn chưa kể đến việc do mật độ dân số quá đông, công tác tuyên truyền về ATGT còn hạn chế nên có một bộ phận không nhỏ người dân ý thức kém khi tham gia giao thông (phóng nhanh, vượt ẩu, giành đường, lấn làn... sai quy định) dẫn đến ùn tắc và TNGT.

Với việc ý thức chấp hành Luật Giao thông đường bộ của người dân còn kém, lực lượng chức năng lại chưa thực sự kiên quyết xử lý vi phạm thì việc 1,8m đường vừa được bố trí dành cho giao thông chỉ cần 1 chiếc ô ngang nhiên vượt ẩu là đảo lộn tất cả, vấn nạn ùn tắc và TNGT vẫn không thể giải quyết được.