Gửi bình luận
Thứ Hai, 25/8/2025
Những năm gần đây, nhiều bệnh viện ghi nhận không ít trường hợp người cao tuổi nhập viện trong tình trạng hạ đường huyết nghiêm trọng, có ca dẫn đến hôn mê hoặc tổn thương não không hồi phục. Tình trạng này ở người già nguy hiểm hơn so với người trẻ bởi cơ thể suy giảm khả năng thích nghi, đồng thời làm tăng nguy cơ đột quỵ, té ngã, thậm chí tử vong.
Hạ đường huyết được định nghĩa là khi nồng độ đường trong máu giảm dưới 70 mg/dL, khiến não và cơ thể không đủ năng lượng để hoạt động. Ở người cao tuổi, nguy cơ này thường cao hơn do chức năng gan thận suy giảm, dẫn đến khó dự trữ và huy động glucose khi cần; tình trạng ăn uống kém, bỏ bữa hoặc quên ăn; sử dụng thuốc điều trị tiểu đường như insulin, sulfonylurea không đúng cách; mắc rối loạn nội tiết như suy giáp, bệnh Addison; hoặc do chức năng thần kinh suy giảm khiến cơ thể không kịp phản ứng với hạ đường huyết.
Khác với người trẻ, hạ đường huyết ở người cao tuổi có thể diễn biến âm thầm và phức tạp hơn. Thiếu glucose kéo dài có thể gây tổn thương não, mất trí nhớ, sa sút trí tuệ. Người bệnh dễ chóng mặt, mất thăng bằng, nguy cơ té ngã và gãy xương cao. Tình trạng tụt đường huyết cũng có thể gây rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, thậm chí ngừng tim đột ngột. Đáng lo ngại là các triệu chứng ở người già thường dễ bị nhầm lẫn với bệnh lý thần kinh khác như sa sút trí tuệ hay đột quỵ nhẹ, khiến việc cấp cứu bị trì hoãn.
Người cao tuổi bị hạ đường huyết có thể xuất hiện các triệu chứng ban đầu như mệt mỏi, hoa mắt, đói cồn cào, vã mồ hôi, run tay, tim đập nhanh, thậm chí cáu gắt, lo lắng vô cớ. Khi bệnh tiến triển nặng, có thể xảy ra lú lẫn, mất định hướng, nói lắp, giảm tập trung, yếu cơ, dễ té ngã, và trong trường hợp nghiêm trọng là hôn mê hoặc co giật. Cần lưu ý rằng có những bệnh nhân cao tuổi ngất xỉu đột ngột mà không có dấu hiệu cảnh báo trước.
Một số loại thuốc cũng làm tăng nguy cơ hạ đường huyết, ngoài insulin và nhóm sulfonylurea còn có thuốc tim mạch như thuốc chẹn beta (Atenolol, Metoprolol) có thể che giấu triệu chứng, thuốc lợi tiểu Thiazide, thuốc trị sốt rét Quinine hoặc một số kháng sinh nhóm fluoroquinolone. Vì vậy, người bệnh cần thường xuyên theo dõi đường huyết và trao đổi với bác sĩ để được điều chỉnh phác đồ phù hợp.
Để phòng ngừa, người cao tuổi cần duy trì chế độ ăn uống đều đặn, không bỏ bữa, bổ sung đầy đủ tinh bột, protein và chất xơ. Đường huyết nên được theo dõi định kỳ, đặc biệt ở bệnh nhân tiểu đường. Việc sử dụng thuốc phải tuân thủ đúng hướng dẫn, không tự ý thay đổi liều. Người bệnh nên mang theo kẹo ngọt hoặc bánh quy để dùng khi cần thiết, hạn chế uống rượu và tránh tập luyện quá sức hoặc tập khi bụng đói. Gia đình cũng cần quan sát, nhắc nhở vì không phải lúc nào người cao tuổi cũng tự nhận biết được triệu chứng.
Hạ đường huyết ở người cao tuổi là tình trạng cực kỳ nguy hiểm, có thể gây biến chứng nặng nề nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời. Việc nâng cao hiểu biết, chủ động phòng tránh và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.