Cảnh báo nguy cơ mắc bệnh lao ở người trẻ

Điển hình, bệnh nhân 20 tuổi tới Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thăm khám trong tình trạng mệt mỏi, ăn uống kém, gầy sút cân nhanh, sốt về chiều, ra mồ hôi trộm về đêm, ho có đờm…

Theo lời kể của bệnh nhân, cách đây 1 tháng bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn kéo dài và nặng dần lên. Bệnh nhân và gia đình hoàn toàn khỏe mạnh, không có tiền sử bệnh.

Sau khi được tiến hành làm các xét nghiệm cận lâm sàng, chẩn đoán bệnh nhân bị lao phổi mới AFB dương tính, lao PCR dương tính... Qua gần 3 tuần điều trị tích cực theo phác đồ: Chống lao, kháng sinh, long đờm, khí dung, nâng đỡ thể trạng… bệnh nhân ổn định, hết sốt, không còn mệt mỏi, ăn uống ngon miệng, được ra viện, uống thuốc theo đơn.

TS.BS Vũ Viết Sáng - Chủ nhiệm khoa Bệnh lây đường hô hấp và hồi sức, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: “Lý do khiến nhiều người trẻ hiện nay mắc bệnh lao có thể do môi trường làm việc không đảm bảo, ví dụ như tập trung đông người trong một không gian hẹp, kín, nhiệt độ ẩm thấp là điều kiện thuận lợi làm vi khuẩn lao phát triển và lây lan mạnh. Cũng có nguyên nhân do lối sống, ăn uống, vận động không khoa học như ăn uống không đủ chất dinh dưỡng, thường xuyên thức khuya, làm việc quá sức, hút thuốc lá, uống rượu bia… làm sức khỏe giảm sút, sức đề kháng yếu khiến vi khuẩn lao dễ tấn công và gây bệnh. Cứ một người bị bệnh lao phổi ho khạc vi khuẩn ra môi trường có thể lây cho 5-10 người khác, nhất là trong các quần thể dân cư nhỏ như gia đình, lớp học, nhà máy…”.

Không chỉ người trẻ mà trẻ em cũng mắc bệnh lao phổi. Ước tính, mỗi năm nước ta có khoảng 13.000 trẻ em mắc lao các thể cần điều trị. Lao phổi là căn bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp do vi khuẩn gây ra cực kỳ nguy hiểm.

Vi khuẩn lao từ các hạt nước bọt li ti hoặc trong các hạt bụi nhỏ dễ dàng bị trẻ hít vào phổi, xuống tận phế nang và gây bệnh tại phổi. Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), từ phổi, vi khuẩn có thể qua máu, bạch huyết đến các tạng khác trong cơ thể và gây bệnh tại các cơ quan đó. Trẻ sơ sinh chưa có miễn dịch bảo vệ nên rất dễ mắc bệnh.

Phụ nữ mang thai, cho con bú, người bị suy giảm miễn dịch và đang dùng các thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ cao dễ mắc lao phổi hơn người khác.

Theo TS.BS Vũ Viết Sáng, lao phổi là căn bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng và khó kiểm soát. Trong gia đình có người mắc lao phổi rất dễ lây nhiễm cho người khác.

Tuy nhiên, bệnh lao phổi ở trẻ em cũng như người trẻ tuổi khó phát hiện và dễ nhầm lẫn sang bệnh khác. Chỉ tới khi có những dấu hiệu nặng, như ho ra máu, sốt, sụt cân kéo dài…, gia đình mới nghĩ đến khả năng con mắc lao và đưa đi khám. Bên cạnh đó, do lượng vi khuẩn lao trong nước bọt, đờm của trẻ thường thấp nên việc chẩn đoán lao cũng phức tạp hơn.

Việt Nam nằm trong 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất thế giới. Lao không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người mà còn ảnh hưởng tới kinh tế - xã hội. Hiện nay, bệnh lao vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các bệnh truyền nhiễm.

Vì vậy, việc phát hiện sớm, chủ động truy vết không những cứu sống người bệnh mà còn giảm nhanh nguồn lây lan cho cộng đồng, đẩy lùi dịch bệnh lao và giảm gánh nặng do tác hại của bệnh lao gây ra cho gia đình và xã hội.

Theo các bác sĩ, biện pháp dự phòng quan trọng nhất là cắt đứt nguồn lây, nghĩa là phải phát hiện sớm và chữa khỏi cho người mắc bệnh lao. Tuy nhiên, lao là bệnh có tính xã hội, những biện pháp dự phòng mang tính cộng đồng cũng rất quan trọng. Đặc biệt, trẻ sơ sinh phải được tiêm vaccine phòng bệnh lao.