Chờ TPP: Dệt may chịu nhiều áp lực
TPP (Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương) kỳ vọng sẽ đem lại nhiều thuận lợi cho kinh tế Việt Nam, nhất là lĩnh vực dệt may- được đánh giá là ngành hưởng lợi nhiều nhất. Tuy nhiên, hiện các doanh nghiệp dệt may trong nước lại đang phải nhìn các đơn hàng chạy sang Campuchia, Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ... do có nhiều chính sách ưu đãi.
TPP cũng như các FTA khác được kỳ vọng sẽ mang lại lợi thế lớn cho nhiều lĩnh vực xuất khẩu của Việt Nam, trong đó có ngành dệt may. Tuy nhiên, khi TPP chưa chính thức được phê chuẩn thì những nguy cơ đang hiện hữu ngày một rõ nét, trong đó có việc để tuột mất dần các đơn hàng về tay những “đối thủ” khác. Các doanh nghiệp ngành dệt may hiện đang chịu áp lực lớn.
Ngành dệt may khó có thể hoàn thành mục tiêu xuất khẩu trong năm 2016.
Số đơn hàng “rơi rụng” dần
Lãnh đạo nhiều DN xuất nhập khẩu dệt may cho biết, Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà Việt Nam đang nỗ lực tham gia, được đánh giá là sẽ tạo ra những đột phá lớn cho nhiều lĩnh vực của Việt Nam, đặc biệt đối với ngành dệt may, vì đây là ngành sẽ được hưởng lợi nhiều nhất.
Tuy nhiên, ở thời điểm này, trong lúc chúng ta đang chờ TPP có hiệu lực, thì ngành dệt may đã phải đối mặt với nhiều khó khăn, trong đó có vấn đề các đơn hàng dần chạy sang các nước Campuchia, Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ. Điều này khiến cho ngành dệt may khó có thể hoàn thành mục tiêu xuất khẩu trong năm 2016.
Sở dĩ có tình trạng chúng ta bị tuột khỏi tay đơn hàng là do các đối thủ nói trên tập trung đầu tư vào dệt may bằng cách đưa ra nhiều chính sách ưu đãi cho ngành này.
Đơn cử như, Trung Quốc đã thực hiện các khoản trợ cấp thông qua hình thức tài trợ hoặc cung cấp dịch vụ miễn phí, giảm giá từ chính quyền trung ương và địa phương...
Ấn Độ giảm thuế nhập khẩu một số loại xơ, sợi nguyên liệu, miễn thuế nhập khẩu một số loại vải phục vụ hàng may mặc xuất khẩu. Pakistan thậm chí còn áp dụng mức thuế 0% (không cần nộp thuế, hoàn thuế tiêu thụ/GTGT) đối với nguyên phụ liệu dệt may trong 2 năm tới...
Trong khi đó, Campuchia cũng được ưu đãi thuế nhập khẩu hàng dệt may vào Mỹ 0%, trong khi Việt Nam phải chịu thuế khoảng 17-18%. Bên cạnh đó, Campuchia còn được nhiều nước cho hưởng chính sách ưu đãi thuế quan (MFN), nhất là tại thị trường châu Âu.
Ngoài ra, doanh nghiệp Campuchia chủ yếu làm những đơn hàng không cao cấp đòi hỏi sản lượng lớn. Đó cũng là lý do vì sao Campuchia nhanh chóng vượt kim ngạch xuất khẩu Việt Nam tại EU.
Theo nhận định của giới chuyên gia ngành dệt may, mặc dù những quốc gia nói trên không tham gia TPP, song, việc nhận ra những lợi ích lớn của Việt Nam khi TPP có hiệu lực đối với ngành dệt may đã khiến họ đưa ra những cơ chế, chính sách có lợi cho ngành dệt may nước nhà nhằm tranh thủ hút các hợp đồng dệt may trong thời gian Việt Nam đang chờ đợi TPP.
Trái ngọt TPP còn ở xa
Và như vậy, theo bà Nguyễn Thị Thanh Huyền-Tổng Giám đốc Công ty May 10, TPP thì chưa thấy đâu nhưng chúng ta đang phải cạnh tranh gay gắt với các nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Campuchia…khi những quốc gia này bắt đầu đưa ra nhiều chính sách ưu đãi để tạo lợi thế lớn cho ngành dệt may nước nhà. “Và thực tế là, từ đầu năm đến nay, các DN bị giảm đơn hàng một cách rõ rệt”- bà Huyền cho hay.
Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas)-ông Vũ Đức Giang cho biết rõ hơn: Tại các thị trường truyền thống như EU, Nhật Bản, lượng hàng xuất khẩu đã giảm đi trông thấy. Tình trạng thiếu đơn hàng ngày càng trở nên trầm trọng hơn, theo ông Giang, từ tháng 8-2016 đến nay, việc thiếu hụt đơn hàng trở thành áp lực rất lớn cho các DN dệt may Việt Nam.
Theo nhận định của lãnh đạo Bộ Công thương, khi TPP có hiệu lực, các DN dệt may sẽ tránh được tình trạng mất đơn hàng như đang diễn ra thời gian qua. Khi đó, thuế suất của sản phẩm dệt may về 0% (thay vì mức thuế suất 17-18% như hiện nay), chắc chắn các đối tác sẽ lựa chọn Việt Nam.
Tuy nhiên, với những diễn biến thực tế hiện nay đối với ngành dệt may nước nhà, có thể thấy rõ ràng, trong khi chờ đợi TPP có hiệu lực thì các DN ngành dệt may đang phải chịu quá nhiều bất lợi và mất mát.
Dường như, trái ngọt từ TPP vẫn còn ở xa quá, còn thực tế những khó khăn mà ngành dệt may đang phải đối diện lại hiện hữu quá rõ ràng. Trước thực trạng mất hàng loạt các đơn hàng về tay đối tác khác hiện nay, cộng đồng các DN ngành dệt may đang rất mong mỏi, nhà quản lý cần có những chính sách hợp lý để cứu nguy cho ngành này.
Vì thực tế, khi chứng kiến sự tụt giảm của lượng đơn hàng, ngành dệt may đã “mường tượng” ra con số kim ngạch xuất khẩu của năm 2016 sẽ sụt giảm xuống chỉ còn 29 tỷ USD thay vì mức 31 tỷ USD như mục tiêu ban đầu.
