Tại Kết luận thanh tra mới đây của Thanh tra Chính phủ về công tác quản lý tài chính, tài sản công, thực hiện các dự án đầu tư; tổ chức hợp tác nghiên cứu, đào tạo, liên kết đào tạo và cấp bằng thạc sĩ, tiến sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm) giai đoạn 2015-2019, nhiều “góc khuất” trong quản lý dự án tại đơn vị này được công khai, với những sai phạm gây “choáng váng” công luận.
Theo đó, Thanh tra Chính phủ phát hiện Viện Hàn lâm phê duyệt điều chỉnh dự án “Đầu tư xây dựng công trình Viện Phát triển vùng Trung Bộ” không đúng tên dự án được duyệt; phê duyệt quyết toán, tên hạng mục không đúng thực tế công trình xây dựng; công trình xây dựng không đúng thiết kế cơ sở được phê duyệt, hiệu quả dự án không đúng mục tiêu đề ra. Cơ quan này cũng chưa chấp hành kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước nộp ngân sách nhà nước số tiền gần 456 triệu đồng.
Việc phê duyệt dự án Cơ sở nghiên cứu và đào tạo Viện Phát triển bền vững vùng Tây Nguyên không phù hợp thực tế, thừa so với tiêu chuẩn, định mức 5.099 m2.
Phê duyệt chủ đầu tư dự án Học viện Khoa học xã hội trước khi có chủ trương đầu tư, không đúng quy định của Chính phủ; hợp đồng rà phá bom mìn không có cơ sở pháp lý, đưa một số chi phí vào hợp đồng không đúng quy định của Bộ Xây dựng, phải giảm trừ 303 triệu đồng.
Ban Quản lý dự án chuyên ngành của Viện Hàn lâm ký hợp đồng xây dựng không đúng quy định về tiền bảo lãnh thực hiện hợp đồng, vượt chi phí dự phòng, kiến nghị giảm trừ thanh toán 738 triệu đồng. Thành phần ban quản lý dự án không đáp ứng yêu cầu; không xây dựng quy chế hoạt động theo quy định của Chính phủ (dự án Cơ sở nghiên cứu khối các Viện nghiên cứu quốc tế).
Viện Khảo cổ học thành lập Trung tâm nghiên cứu khảo cổ dưới nước không đúng thẩm quyền theo quy định của Chính phủ; sử dụng tên gọi của dự án tùy tiện, không thống nhất; chưa báo cáo quyết toán chi phí đầu tư theo quy định của Bộ Tài chính.
Bảo tàng Dân tộc học thành lập Ban quản lý các dự án không đủ năng lực quản trị dự án; không đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu. Quản lý dự án còn nhiều yếu kém, dẫn đến trong quá trình thực hiện phải thay đổi model, xuất xứ so với hợp đồng. Thành lập tổ giám sát dự án đầu tư không đúng quy định của Luật Đấu thầu.
"Các dự án của Viện Khoa học xã hội vùng Trung Bộ và Tây Nguyên, lập và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhiều lần trong năm không đúng quy định của Luật Đấu thầu; năng lực Ban quản lý dự án không đảm bảo quy định. Viện Khoa học xã hội vùng Trung Bộ chưa lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành các công trình sửa chữa, cải tạo" - kết luận thanh tra chỉ rõ.
Trong khi đó, Trung tâm Ứng dụng công nghệ thông tin thực hiện quy trình đấu thầu còn có khuyết điểm (không lập biên bản kiểm tra vật liệu xây dựng, không thực hiện thí nghiệm vật liệu; nhật ký công trình ghi sơ sài; bố trí cán bộ kỹ thuật không đúng chuyên ngành), mua phần mềm kế toán chưa tiết kiệm ngân sách. Xây dựng các phần mềm phục vụ công tác quản lý, điều hành Viện Hàn lâm không đồng bộ, chưa hoàn chỉnh, chưa đảm bảo an toàn, an ninh cho hệ thống điều hành tác nghiệp của Viện Hàn lâm (dự án nâng cao năng lực quản lý, điều hành)…
Theo cơ quan thanh tra, trách nhiệm trong việc phê duyệt đầu tư các dự án; quản lý, thực hiện các dự án thuộc lãnh đạo Viện Hàn lâm được giao phụ trách và các chủ đầu tư, ban quản lý dự án được giao thực hiện dự án trong thời kỳ 2015-2019.
Từ đó, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam qua các thời kỳ trong giai đoạn 2015-2019; xử lý các tổ chức, cá nhân có sai phạm theo quy định.