Chuyến thăm lịch sử của Giáo hoàng Francis

Người dân Cuba chào đón Giáo hoàng Francis trên đường phố Havana.
(Nguồn: AFP).

Chỉ ít phút sau khi đến sân bay Jose Marti bằng một chuyến bay của Hãng Alitalia mang cờ của Vatican và Cuba, Giáo hoàng Francis đã ngay lập tức đi vào vấn đề chính trong chuyến công du kéo dài 9 ngày của ông: Thúc đẩy thỏa thuận lịch sử giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro hồi tháng 12 năm ngoái, mà ông là người hậu thuẫn.

Trong buổi lễ đón tiếp trọng thể, Giáo hoàng Francis nói rằng tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia, sau nhiều năm căng thẳng, đã khiến ông tràn đầy hy vọng.

Chủ tịch Raul Castro cảm ơn Giáo hoàng vì sự giúp đỡ trong việc khuyến khích tái thiết lập quan hệ ngoại giao với Mỹ sau hơn nửa thế kỷ thù địch. Trong bài phát biểu chào đón Giáo hoàng, ông Raul Castro đã lên án lệnh cấm vận thương mại của Mỹ nhằm vào Cuba cũng như việc chiếm đóng căn cứ hải quân Guantanamo trên mũi phía Đông của quốc đảo xứ Caribe.

Francis là vị Giáo hoàng thứ ba trong lịch sử từng đến thăm Cuba, sau Giáo hoàng John Paul II hồi năm 1998 và Giáo hoàng Benedict XVI hồi năm 2012. Trong chuyến thăm lần này, Giáo hoàng Francis đã kêu gọi Cuba tiếp tục cởi mở hơn với thế giới”, như từng được nhắc đến trong bài phát biểu của Giáo hoàng John Paul II.

Cựu Chủ tịch Fidel Castro, người từng nói rằng chính Đức Giáo hoàng là người đã tạo cảm hứng cho ông gia nhập Nhà thờ Công giáo, đã hoan nghênh chuyến thăm của Giáo hoàng Francis vì đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi mối quan hệ hữu hảo giữa Mỹ và Cuba, trong khi kêu gọi đóng cửa căn cứ quân sự Mỹ trên vịnh Guantanamo.

Sau điểm dừng chân Cuba, Giáo hoàng sẽ bắt đầu chuyến thăm Mỹ vào thứ ba tuần sau, trong nỗ lực hậu thuẫn thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ và Cuba.

“Trong nhiều tháng qua, chúng ta đã chứng kiến một sự kiện khiến chúng ta tràn đầy hy vọng” - Giáo hoàng Francis nói - “Tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước diễn ra sau nhiều năm bất đồng”.

Giáo hoàng Francis cũng mô tả sự phục hồi quan hệ giữa Mỹ và Cuba như “một ví dụ điển hình về tái hòa giải đối với cả thế giới”. “Thế giới luôn cần chứng kiến nhiều hơn sự tái hòa giải như vậy trong bối cảnh hiện nay”- ông nói.

Trước chuyến thăm, Vatican từng nói họ hy vọng chuyến thăm của Giáo hoàng sẽ giúp mang lại kết thúc cho lệnh cấm vận kéo dài 53 năm của Mỹ và dẫn tới nhiều tự do và nhân quyền trên quốc đảo. Bộ trưởng Ngoại giao Vatican, Hồng y Pietro Parolin, nói rằng Vatican hy vọng cho “sự nở rộ của những khía cạnh căn bản cho cuộc sống của con người và nhân dân”.

Giáo hoàng Francis cũng ca ngợi “tinh thần” của người dân Cuba khi phải đối mặt với nghịch cảnh. “Điều này làm cho tôi rất vui và giúp tôi suy nghĩ về đức tin của mình vào Chúa, về tinh thần mà bạn đối mặt với những khó khăn từng ngày” - Giáo hoàng nói trong một thông điệp được phát trên truyền hình nhà nước Cuba.

Tiến trình bình thường hóa quan hệ Mỹ-Cuba hiện vẫn diễn ra tốt đẹp và có nhiều tiến triển trông thấy. Cuối tuần trước, Tổng thống Obama và Chủ tịch Raul Castro đã có cuộc điện đàm để thảo luận về bước tiếp theo trong thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa hai nước.

Cũng trong tuần trước, LHQ đã tuyên bố rằng ông Raul Castro sẽ đến New York để tham dự kỳ họp của Đại hội đồng LHQ, đánh dấu lần đầu tiên lãnh đạo Cuba đến Mỹ trong suốt hơn nửa thế kỷ qua.

Giới chức Mỹ và Cuba cũng không ngần ngại khi công bố thông tin về việc ông Obama có thể có chuyến thăm chính thức đến Havana trong năm sau, nếu như có tiến triển trong các cuộc đàm phán bình thường hóa quan hệ.

Hôm thứ sáu tuần trước, Mỹ công bố nới lỏng các hạn chế về kinh doanh và du lịch với Cuba, động thái mới nhất của Tổng thống Barack Obama cải thiện quan hệ với quốc gia này.

Hiện nay, Bộ Thương mại và Bộ Tài chính Mỹ cũng cho biết họ đang xem xét về việc gỡ bỏ các lệnh cấm vận đối với Cuba, chiếu theo gói thỏa thuận thứ ba sau khi ông Obama đạt thỏa thuận bình thường hóa quan hệ với Chủ tịch Raul Castro.