Đặt nền móng phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi

Ngay sau khi triển khai, Chương trình MTQG 1719 đã đạt nhiều kết quả ấn tượng, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân vùng khó khăn. Báo cáo của Bộ Dân tộc và Tôn giáo cho thấy, thu nhập bình quân của đồng bào DTTS đã tăng lên mức 43,4 triệu đồng/năm, gấp 3,1 lần so năm 2020 và dự kiến lên tới 45,9 triệu đồng vào năm 2025, vượt mục tiêu tăng trên 2 lần đề ra ban đầu.

Trong đó, tỉnh Cao Bằng, với tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương hơn 5.000 tỷ đồng cho giai đoạn 2022 - 2025, đã giải ngân đạt 75,6% kế hoạch và giảm nghèo trong đồng bào DTTS đạt trên 4,6%. Tỉnh Sơn La cũng ghi nhận tỷ lệ giải ngân cao nhất nước với hơn 64% kế hoạch vốn, kéo theo sự tiến bộ rõ nét về giảm nghèo, phát triển hạ tầng, giáo dục và y tế, giảm tỷ lệ hộ nghèo đặc biệt khó khăn tới 4,47%.

Nhiều dự án sản xuất, phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp và hỗ trợ chuyển đổi nghề đã được triển khai với sự tham gia của hàng trăm doanh nghiệp và hợp tác xã, góp phần thúc đẩy kinh tế cộng đồng phát triển bền vững. Cùng với đó, gần 43.000 căn nhà ở kiên cố được xây dựng, vượt 230% kế hoạch, nhanh chóng xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Song bên cạnh đó, nhiều khó khăn vẫn còn tồn tại như nguy cơ tái nghèo, dịch vụ công chưa phát triển đồng đều, tâm lý trông chờ ỷ lại vẫn hiện diện ở một số nơi. Việc ban hành chính sách còn chậm trễ, đội ngũ cán bộ ở cơ sở còn thiếu, năng lực hạn chế cũng đặt ra thách thức đòi hỏi giải pháp linh hoạt và quyết liệt hơn trong giai đoạn tới.

Một trong những điểm sáng nổi bật trong triển khai Chương trình MTQG 1719 là sự phát huy mạnh mẽ vai trò của MTTQ Việt Nam các cấp. Với vị trí là cầu nối quan trọng giữa chính quyền và người dân, Mặt trận đã trực tiếp tham gia giám sát, phản biện xã hội, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân. MTTQ đã tổ chức nhiều hoạt động kiểm tra, giám sát định kỳ cũng như đột xuất các dự án, chính sách tại vùng DTTS, qua đó phát hiện, kiến nghị xử lý kịp thời các vướng mắc, bất cập.

Đồng thời, Mặt trận phối hợp với các cấp, ngành tổ chức hội nghị, tọa đàm để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân nhằm đề xuất giải pháp phù hợp và sát thực tế. Vai trò của Mặt trận còn thể hiện rõ trong việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Chương trình, góp phần nâng cao nhận thức, sự đồng thuận và chủ động tham gia của người dân trong phát triển kinh tế - xã hội. Các hoạt động văn hóa, xây dựng đời sống văn hóa tại cộng đồng dân tộc thiểu số cũng được MTTQ tích cực triển khai, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Theo Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung, nguyên tắc giao quyền toàn diện cho địa phương, thu gọn đầu mối quản lý, phân công nhiệm vụ rõ ràng nhằm nâng cao hiệu quả triển khai Chương trình. Nội dung chương trình giai đoạn mới tập trung vào 5 trụ cột chính: xây dựng hoàn thiện hạ tầng thiết yếu, phát triển sản xuất - sinh kế bền vững, cung cấp dịch vụ công y tế và giáo dục chất lượng, cải thiện bình đẳng giới và phòng chống tảo hôn, tập trung phát triển nhân lực ưu tiên cho nhóm DTTS rất ít người và vùng biên giới khó khăn.

Cùng với các cấp ngành, vai trò giám sát, phản biện xã hội và vận động đồng thuận của MTTQ các cấp vẫn sẽ là yếu tố then chốt để Chương trình ngày càng đi vào chiều sâu, phát huy hiệu quả, góp phần xây dựng vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển bền vững, toàn diện hơn trong những năm tới.