Đất nước đầu tiên trên thế giới lên kế hoạch cấm thuốc lá trên toàn quốc

Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern nhấn mạnh kế hoạch này sẽ tập trung ngăn chặn giới trẻ bắt đầu thói quen hút thuốc lá. Quốc gia này sẽ nâng tuổi hợp pháp để mua thuốc lá theo lộ trình mỗi năm tăng một tuổi.

Theo đó bắt đầu từ năm 2027, những người sinh sau năm 2008 sẽ không được mua thuốc lá.

Luật cấm trẻ em dưới 14 tuổi mua và sử dụng thuốc lá sẽ được ban hành và sẽ nâng dần độ tuổi theo từng năm cho tới khi toàn bộ khoảng 5 triệu dân của nước này không hút thuốc lá.

Tại sao lại là trẻ em dưới 14 tuổi?

Các cơ quan y tế New Zealand cho biết những người hút thuốc thường có thói quen này khi còn trẻ, với 4/5 người New Zealand hút thuốc bắt đầu từ 18 tuổi và 96% ở độ tuổi 25.

Bằng cách ngăn một thế hệ không hút thuốc, họ hy vọng sẽ tránh được khoảng 5.000 ca tử vong có thể phòng ngừa được mỗi năm.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Ayesha Verrall của New Zealand: “Đây là một ngày lịch sử cho sức khỏe người dân của chúng ta. Thuốc lá vẫn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến những cái chết vốn có thể tránh được ở New Zealand, và gây ra 1/4 số ca ung thư”.

Bà Verrall khẳng định kế hoạch này sẽ giúp y tế công tiết kiệm đến 4,7 tỷ USD.

Bà Verrall còn nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn đảm bảo rằng những người trẻ tuổi không bao giờ bắt đầu thói quen hút thuốc, vì vậy chúng tôi sẽ coi việc bán hoặc cung cấp các sản phẩm thuốc lá hút cho các nhóm thanh niên là vi phạm pháp luật. Những người từ 14 tuổi khi luật có hiệu lực sẽ không bao giờ có thể mua thuốc lá một cách hợp pháp”.

Những thay đổi vì tương lai

Luật mới cũng sẽ giảm mạnh số cửa hàng có giấy phép bán thuốc lá từ năm 2024. Và từ năm 2025 trở đi, chỉ những sản phẩm thuốc lá chứa hàm lượng chất nicotin cực thấp mới có thể được phép bán cho khách hàng.

Cùng với lệnh cấm trên, Chính phủ New Zealand sẽ đưa ra một loạt các biện pháp khác để giảm thiểu việc hút thuốc lá, bao gồm cắt giảm mạnh số lượng cửa hàng bán thuốc lá và tăng cường tài trợ cho các dịch vụ cai nghiện thuốc lá.

Tuy nhiên, New Zealand sẽ không hạn chế bán thuốc lá điện tử vape. Theo Thủ tướng Ardern, đây là một cách an toàn giúp người hút thuốc có thể bỏ thuốc dễ dàng hơn. Đối với quốc gia này, các biện pháp loại bỏ thuốc lá mạnh mẽ hơn là điều cần thiết, thay vì tiếp tục chính sách tăng giá bán không hiệu quả.

Hút thuốc lá hiện đã được thay thế rộng rãi bằng thuốc lá điện tử vape trong giới trẻ New Zealand, và cũng đang thu hút nhiều thanh niên chưa bao giờ hút thuốc.

Theo khảo sát 19.000 học sinh trung học năm nay, gần 20% trong số đó sử dụng vape hàng ngày hoặc vài lần trong ngày, đa số với liều lượng nicotine cao. Con số cao hơn nhiều so với 3% những người trong độ tuổi 15-17 hút thuốc hàng ngày vào năm 2018, hoặc 13% hút thuốc một thập kỷ trước đó.

New Zealand có phải là quốc gia chống thuốc lá mạnh mẽ nhất thế giới?

Các chính sách cấm thuốc lá mới của New Zealand đã được các chuyên gia y tế công cộng hoan nghênh nhiệt liệt.

Tiến sĩ Natalie Walker, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nghiện tại Đại học Auckland cho biết: “New Zealand một lần nữa dẫn đầu thế giới với kế hoạch thực hiện không khói thuốc tiên tiến vào năm 2025 - đó thực sự là một người thay đổi cuộc chơi”.

Tuy nhiên New Zealand không phải là quốc gia đầu tiên ngăn chặn thuốc lá. Bhutan mới chính là quốc gia đầu tiên đã cấm hoàn toàn việc bán thuốc lá vào năm 2010, mặc dù sau đó quốc gia này đã dỡ bỏ lệnh cấm tạm thời vào năm 2020 để ngăn chặn nhập khẩu thuốc lá trái phép từ thị trường chợ đen Ấn Độ trong thời gian đóng cửa biên giới do đại dịch Covid-19.