Đau mắt đỏ tăng đột biến ở trẻ em

Vào mùa dịch

Thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương, chỉ trong 1 tháng trở lại đây, khoa Mắt của bệnh viện đã tiếp nhận gần 50 ca trẻ viêm kết mạc cấp. Trong có 10 - 20% trẻ gặp biến chứng nặng như có giả mạc cần bóc, bị trợt giác mạc (trầy xước giác mạc)…

Bệnh viện Mắt Trung ương cũng ghi nhận gần 2.600 ca đau mắt đỏ trong tháng 7 và tháng 8 ghi nhận hơn 2.400 ca bệnh. Tương tự, tại khoa Mắt (Bệnh viện Quân y 103) số bệnh nhân bị đau mắt đỏ đến khám cũng tăng cao trong thời gian gần đây.

Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) nhận định, thời gian gần đây mưa nắng thất thường, tại một số địa phương đã xuất hiện bệnh đau mắt đỏ như: Hà Nội, Quảng Ninh, Ninh Bình, Hải Dương, Yên Bái, Hà Tĩnh, Gia Lai... Cục Y tế dự phòng nêu rõ: Đau mắt đỏ (hay còn gọi là viêm kết mạc) là tình trạng nhiễm trùng mắt, thường gặp do vi khuẩn hoặc virus gây ra hoặc do phản ứng dị ứng với triệu chứng đặc trưng là đỏ mắt. Bệnh đau mắt đỏ rất dễ mắc, dễ lây lan trong cộng đồng và gây thành dịch.

Theo ông Trần Đắc Phu - nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), dịch đau mắt đỏ thường bùng phát vào tháng 8 đến tháng 10 hằng năm. Hiện nay thời tiết đang chuyển mùa, diễn biến phức tạp khiến khá nhiều địa phương xuất hiện bệnh đau mắt đỏ. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh đau mắt đỏ là do virus Adenovirus, hoặc do vi khuẩn như liên cầu, tụ cầu, phế cầu gây ra.

Bệnh thường khởi phát đột ngột, lúc đầu ở một mắt sau lan sang mắt bên kia. Thời tiết, khí hậu giai đoạn này ẩm rất dễ để virus, vi khuẩn phát triển gây nên dịch bệnh lây lan. Đây cũng là những thời điểm mà cơ thể con người, nhất là những người nhạy cảm với thời tiết dễ bị mệt mỏi, hệ thống miễn dịch yếu nên dễ bị nhiễm bệnh.

Nhiều gia đình cả nhà bị đau mắt đỏ do lây nhau. Chị Minh Hạnh (quận Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết, ban đầu tôi bị đau mắt đỏ, cũng không rõ nguồn lây từ đâu, nhưng sau chỉ 2-3 ngày, dù cố gắng ít tiếp xúc, cả gia đình 4 người đều đau mắt đỏ. Với người lớn thì nhỏ mắt, cố gắng chịu đựng, chủ động vệ sinh, nhưng với trẻ nhỏ thì các cháu dụi mắt liên tục khiến mắt càng đau nhức, quấy khóc hơn. Sau đó, cả nhà phải đi khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ .

Chị Mai Lan (quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, bệnh đau mắt đỏ bắt đầu từ bé trai 12 tuổi, sau đó lây cho người em 8 tuổi. Khám tại Bệnh viện Mắt Trung ương, các cháu được chẩn đoán viêm kết mạc cấp. Ban đầu cũng nghĩ bệnh đơn giản, nhưng điều trị khá dai dẳng.

Virus dễ lây lan và chưa có thuốc đặc trị

Về nguy cơ lây lan của bệnh đau mắt đỏ, BS Hoàng Cương (Bệnh viện Mắt trung ương) phân tích: Đau mắt đỏ có tốc độ lây lan rất nhanh do tiếp xúc với dịch tiết của người mắc bệnh khi họ nói chuyện hoặc hắt hơi, chạm tay vào những vật dụng hay đồ dùng cá nhân nhiễm mầm bệnh như: gối, khăn mặt, bàn chải, chìa khóa, tay nắm cửa, chậu rửa bát, nút bấm cầu thang, điện thoại, đồ chơi… sử dụng nguồn nước bị nhiễm bệnh (ao hồ, bể bơi)...

Theo bác sĩ Cương, viêm kết mạc hai mắt là dạng phổ biến nhất của viêm kết mạc do Adeno virus gây ra. Bệnh luôn kèm theo đỏ mắt và có thể có giả mạc. Các biểu hiện khác là sợ sáng, sưng phù kết mạc, xuất huyết nhẹ dưới kết mạc. Mắt còn lại cũng bị bệnh, thường sẽ xảy ra sau 4-5 ngày kể từ ngày khởi phát, biểu hiện nhẹ nhàng hơn so với mắt thứ nhất do cơ thể đã bắt đầu có miễn dịch chống lại virus. Đáng chú ý, cho đến nay chưa có vaccine phòng bệnh, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và những người bị đau mắt đỏ rồi vẫn có thể tái nhiễm.

Còn bác sĩ Lưu Quỳnh Anh - Phó Trưởng khoa Mắt (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, bệnh khởi phát 3-7 ngày sau khi tiếp xúc với nguồn lây, triệu chứng là xung huyết kết mạc (đỏ mắt), kích thích chảy nước mắt, mắt có nhiều ghèn rỉ. Ở trẻ nhỏ kèm viêm mũi, viêm họng, sốt.

Đặc biệt, ở trẻ em, bệnh nguy cơ xuất hiện giả mạc (là một lớp màng trắng, mỏng phủ lên trên kết mạc gây chảy máu, khiến bệnh lâu khỏi hoặc gây tổn thương giác mạc). Một số ít trường hợp có thể bội nhiễm gây biến chứng viêm loét, ảnh hưởng thị lực lâu dài. Đau mắt đỏ nếu điều trị đúng cách, kịp thời người bệnh có thể khỏi trong khoảng từ 10-14 ngày. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh thường tự ý mua thuốc điều trị không theo tư vấn, đơn kê của bác sĩ dẫn đến bệnh kéo dài không khỏi, tăng nặng, biến chứng viêm giác mạc.

Bệnh này về cơ bản thường không quá nghiêm trọng, nếu vệ sinh, chăm sóc và điều trị tốt. Tuy nhiên, nếu chủ quan không điều trị để bệnh kéo dài, tái phát và gây ra biến chứng nguy hiểm như loét giác mạc, mù lòa…

PGS.TS Lê Xuân Cung - Trưởng khoa Giác mạc (Bệnh viện Mắt Trung ương) cho hay, đau mắt đỏ khiến mi mắt sưng nề, mọng, mắt đỏ (do cương tụ mạch máu), đau nhức, nổi cộm, chảy nước mắt. Một số trường hợp viêm kết mạc có giả mạc (giả mạc là lớp màng dai trắng khi lật mi lên mới thấy) thường lâu khỏi hơn các trường hợp khác. Ngoài ra, một số người bệnh cũng có thể có thêm các triệu chứng như: mệt mỏi, sốt nhẹ, đau họng, ho, xuất hiện hạch ở tai.

Thông thường thị lực người bệnh không bị suy giảm nhưng nếu để bệnh nặng, mắt người bệnh có thể bị phù đỏ, có màng trong mắt, xuất huyết dưới kết mạc… thì hậu quả sẽ nghiêm trọng.

Để phòng tránh bệnh đau mắt đỏ và biến chứng nguy hiểm, các bác sĩ khuyến cáo, người dân cần đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh, không dùng chung chậu rửa mặt, khăn mặt với người bị đau mắt đỏ. Thường xuyên tra rửa mắt bằng dung dịch nhỏ mắt bằng muối NaCL 0,9% hàng ngày. Vệ sinh tay thường xuyên. Khi mắc bệnh, người bệnh cần cách ly với người lành, cẩn trọng đối với các loại chất thải, dịch tiết… Tuyệt đối không điều trị đau mắt đỏ theo những phương thức truyền miệng dân gian. Khi có biểu hiện mắt cộm, nhức, sợ ánh sáng, tiết dịch - mủ nhầy, bệnh nhân cần đến khám bác sĩ để được hướng dẫn các biện pháp điều trị và vệ sinh dịch tễ. Không tự ý điều trị khi chưa được thăm khám, tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa, tránh bệnh có diễn tiến lâu dài và khả năng gây biến chứng nguy hiểm.