Đề nghị đánh giá công chức, viên chức theo KPI, không để tình trạng “sáng cắp ô đi, tối cắp ô về”

Chiều 14/5, Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Cán bộ, công chức sửa đổi. Đại biểu Quốc hội (ĐB) Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng, thời gian qua Chính phủ đã ban hành Nghị định hướng dẫn, thu hút người tài để tuyển dụng, làm việc cho Nhà nước nhưng việc tuyển dụng theo hình thức người tài đếm trên đầu ngón tay.

Ông Hòa nhấn mạnh, chế độ, chính sách ưu đãi vượt trội cho đối tượng này là hết sức cần thiết. Dù họ mới được tuyển vào nhưng có thể được hưởng lương gấp đôi, gấp 3 so với người đang làm việc, chưa kể các chế độ khác, và đó mới là thu hút nhân tài. Tuy nhiên, cần làm rõ thế nào là người tài. Dù hiện nay đã có định nghĩa, đánh giá nhưng vẫn cần có tiêu chí cụ thể, rành mạch để dễ áp dụng, không tuyển nhầm.

Về nội dung tuyển dụng công chức, theo ông Hoà, tư duy không còn biên chế suốt đời là điểm rất mới. Điều này đã nói nhiều lần nhưng chưa thực hiện được.

“Không thể chấp nhận được việc sáng cắp ô đi, tối cắp ô về, làm việc cầm chừng mà vẫn được đánh giá hoàn thành nhiệm vụ”, ông Hoà nói và cho rằng tới đây khi tuyển công chức, viên chức thì phải theo hợp đồng, đánh giá theo KPI để hạn chế việc không đạt chất lượng nhưng vẫn được làm việc mãi, định kỳ được nâng lương.

Về vị trí việc làm, ông Hoà ủng hộ quy định theo dự thảo luật và góp ý thêm nên ưu tiên thi tuyển theo vị trí việc làm thay vì xét tuyển. Xét tuyển có thể dẫn tới tình trạng nể nang còn thi tuyển thì không có chuyện đó, Mặt khác, các chức danh quản lý Nhà nước, quản lý cấp chuyên môn như cấp phòng, cấp sở cũng nên thi tuyển theo vị trí việc làm với tiêu chuẩn, tiêu chí rõ ràng.

Đối với đánh giá cán bộ, công chức viên chức, ông Hoà tâm đắc với ý kiến của Bộ trưởng Bộ Nội vụ đó là việc đánh giá công chức, viên chức sẽ thay đổi căn bản theo hướng định lượng dựa trên vị trí việc làm, chỉ số hiệu quả công việc KPI, thay cho đánh giá chung chung.

“Công chức làm việc gì, hoàn thành như thế nào, bao nhiêu sản phẩm, tất cả đều được lượng hoá. Trường hợp công chức bị xếp loại không hoàn thành nhiệm vụ, cơ quan quản lý có thể điều chuyển sang vị trí công việc thấp hơn hoặc cho thôi việc. Nếu 2 năm liền không hoàn thành nhiệm vụ có thể bị thôi việc”, ông Hoà nói.

Ông Hoà cũng cho rằng, việc đánh giá viên chức cũng phải thận trọng, khách quan như doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp ngoài Nhà nước đang thực hiện. Việc đánh giá theo KPI là cần thiết, quan trọng, không còn cảm tính, cả nể, không dám đánh giá thủ trưởng cơ quan.

Cho rằng đánh giá chỉ số KPI là định hướng đúng, song ĐB Lê Đào An Xuân (Đoàn Phú Yên) cho rằng để giải pháp này đi vào cuộc sống thì lựa chọn những cán bộ công chức năng lực, trình độ thực sự cần làm rõ tiêu chí về đạo đức công vụ với cá nhân, cán bộ công chức đánh giá, giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết nội dung.

Bởi theo bà Xuân, qua thực tiễn cho thấy việc đánh giá đạo đức công vụ vẫn mang tính chất định tính. Chỉ số đánh giá ngoài việc hiệu quả công việc từ vị trí việc làm, mà cần gắn với quá trình phát triển của công chức.

Trong khi đó, khu vực công khác với doanh nghiệp có nhiều vị trí việc làm, nhiều công việc mang tính dài hạn, có kết quả chỉ mang tính gián tiếp. Vì vậy nếu chỉ nhìn kết quả dựa trên KPI chấm điểm theo quý, theo năm thì khó khuyến khích người dám làm, dám chịu trách nhiệm.

“Không thể đo hiệu quả nếu không có điều kiện thực hiện. Những rào cản lớn khi đánh giá ở khu vực công là nhiều vị trí công chức phải chịu trách nhiệm nhưng lại không có quyền hạn và phụ thuộc vào các đơn vị khác. Muốn đánh giá hiệu quả, cần có hệ sinh thái hỗ trợ đi kèm đồng bộ, phân quyền rõ ràng, cơ chế phối hợp minh bạch”, bà Xuân nói.

ĐB Đặng Bích Ngọc (Đoàn Hoà Bình) cho hay, thực tế trong thời gian qua, việc đánh giá cán bộ, công chức vẫn được coi là khâu khó nhất để đánh giá đúng, trúng về chất lượng đội ngũ cán bộ. Mặc dù đã có rất nhiều quy định chung về nội dung này, song thực tế triển khai vẫn không được như mong đợi.

Bà Ngọc cho rằng: Vẫn còn tình trạng nể nang, ngại va chạm, tinh thần phê và tự phê của đội ngũ cán bộ, công chức đã phần nào ảnh hưởng đến kết quả đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức hiện nay. Nhiều cán bộ làm việc cầm chừng, chất lượng, hiệu quả công việc thấp, thiếu sự rèn luyện, nâng cao chất lượng trong việc giải quyết công vụ nhưng cuối năm tập thể, người đứng đầu vẫn không dám đánh giá không hoàn thành nhiệm vụ.

Bà Ngọc cũng nhìn nhận, dự thảo Luật lần này quy định việc đánh giá phải căn cứ vào kết quả, sản phẩm theo yêu cầu vị trí việc làm, đảm bảo công khai, công tâm, dân chủ, khách quan, xuyên suốt, liên tục, đa chiều thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc quản lý, đánh giá chất lượng cán bộ, công chức để làm cơ sở sàng lọc, đưa ra khỏi vị trí việc làm đối với những người không đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ công vụ để xóa bỏ tư duy “biên chế suốt đời” và nâng cao kỷ luật, kỷ cương hành chính.

“Tôi đề nghị để đánh giá được kết quả sản phẩm của một cán bộ, công chức được xuyên suốt, liên tục thì việc đánh giá phải được thực hiện liên tục theo quý, 6 tháng, 1 năm để tránh việc kiểm điểm trong 1 năm nhiều nhiệm vụ sẽ bị bỏ sót, lãng quên nhiệm vụ. Đề nghị bổ sung thêm cơ chế giám sát chéo, phản biện từ đồng nghiệp và người dân đảm bảo khách quan, toàn diện, hạn chế đánh giá cảm tính của người đứng đầu”, bà Ngọc nói.