Đề xuất giảm mức đóng Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp

Đề xuất giảm tỷ lệ đóng BHXH còn 24%

Theo 13 hiệp hội doanh nghiệp, hiện nay tỷ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc đối với người lao động là 10,5% (gồm bảo hiểm xã hội (BHXH) 8%, bảo hiểm y tế (BHYT) 1,5%, bảo hiểm thất nghiệp 1%, người sử dụng lao động đóng 21,5% (17,5% BHXH, 3% BHYT và 1% bảo hiểm thất nghiệp). Như vậy, tổng tỷ lệ đóng của cả người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động là 32%. Các hiệp hội doanh nghiệp cho rằng, tỷ lệ đóng BHXH này là rất cao.

Hơn nữa, so với khu vực và thế giới, tỷ lệ đóng BHXH của người sử dụng lao động ở Việt Nam đang cao hơn rất nhiều nước. Cụ thể, Malaysia đóng 16,5%, Ấn Độ 15,25%, Indonesia 10,26%, Campuchia 6,1%, Thái Lan 5%, Myanma 2%, Bangladesh 0%...., hầu hết các nước này đều đóng BHXH trên nền đóng giống Việt Nam. Trên cơ sở đó, 13 Hiệp hội doanh nghiệp đề nghị đưa tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc của NLĐ và người sử dụng lao động về mức đóng của năm 2009. Tức là NLĐ đóng 5%, người sử dụng lao động đóng 15%, tổng là 20%.

Đối với tỷ lệ đóng bảo hiểm thất nghiệp, các hiệp hội cũng cho rằng, hiện quỹ này đã kết dư quá nhiều. Trong khi mục đích của Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp nhằm đảm bảo an sinh xã hội cho NLĐ, khi quỹ đã kết dư quá nhiều thì cần giảm mức đóng để điều chỉnh quỹ về mức cân bằng.

Vì vậy, các doanh nghiệp đề xuất giảm tỷ lệ đóng vào quỹ của cả NLĐ, và người sử dụng lao động còn 0,5%, đồng thời có lộ trình giảm tiếp cho phù hợp với điều kiện thực tế.

Về BHYT, đề xuất giảm mức đóng còn 1% đối với NLĐ và còn 2% đối với người sử dụng lao động. Với mức đề xuất giảm như trên, tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc của NLĐ sẽ là 6,5%; người sử dụng lao động là 17,5%. Như vậy tổng tỷ lệ đóng của người sử dụng lao động và NLĐ là 24%.

Cần xem xét tỷ lệ trừ khi không đủ năm về hưu

Cùng với việc giảm tỷ lệ đóng BHXH, 13 hiệp hội doanh nghiệp có ý kiến về tuổi nghỉ hưu và mức hưởng lương hưu. Cụ thể, tại Điều 64 dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) quy định mức lương hưu hàng tháng. Tính đến năm 2035 thì nam đủ 62 tuổi và nữ đủ 60 tuổi mới đủ tuổi nghỉ hưu. Ngoài ra, dự thảo Luật quy định NLĐ được nghỉ hưu sớm tối đa 5 tuổi thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu khi bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%. Và đối với đối tượng đủ điều kiện nghỉ hưu thì cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi bị trừ 2%.

13 hiệp hội doanh nghiệp nhận thấy những quy định này không phù hợp với thực tiễn NLĐ Việt Nam. Nguyên nhân hiện có rất nhiều NLĐ tham gia BHXH sớm thì đến 50 - 55 tuổi sức khỏe đã giảm sút, không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu công việc, thậm chí khó tìm được việc làm và có thời gian đóng BHXH 20 năm, thậm chí 30 năm; như vậy cả về thời gian và số tiền đóng cho BHXH là đủ lớn. Nếu NLĐ chờ đợi đến đủ tuổi nghỉ hưu thì sẽ gặp khó khăn trong việc đảm bảo chi tiêu cuộc sống. Và, việc NLĐ lớn tuổi về hưu sớm cũng để trao cơ hội việc làm cho lao động trẻ có nhiều cơ hội việc làm hơn.

Ngoài ra, 13 hiệp hội doanh nghiệp cho rằng, đối tượng có số thời gian đóng BHXH thấp hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, mỗi năm không đóng BHXH sẽ bị trừ 2% là không hợp lý. Bởi mức trừ này quá cao so với mức hưởng trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu đối với đối tượng có thời gian đóng cao hơn số năm tương ứng tỷ lệ 75% (cứ mỗi năm đóng BHXH thì chỉ được tính bằng 0,5 tháng của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH).

Và, nếu NLĐ đủ điều kiện nghỉ hưu sớm (đóng BHXH từ đủ 30 năm) thì mỗi năm nghỉ hưu sớm bị trừ tương ứng 2% là không hợp lý, bởi vì: Việc trừ này không đảm bảo nguyên tắc có đóng có hưởng, đóng nhiều hưởng nhiều; Tỷ lệ trừ 2% là quá cao, trong khi chính sách BHXH đang cố gắng khuyến khích, động viên NLĐ ở lại với quỹ BHXH. Do đó, cần xem xét lại tỷ lệ trừ 2%, đặc biệt có cơ chế thưởng cho những NLĐ tham gia BHXH từ đủ 30 năm trở lên.

13 hiệp hội doanh nghiệp cho rằng, việc tăng tuổi nghỉ hưu làm tăng tỷ lệ rút BHXH một lần, giảm số người hưởng BHXH 75%. Do đó đề xuất, trong trường hợp NLĐ mong muốn thì khi đủ tuổi nghỉ hưu sớm (tối đa 5 tuổi thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu) theo quy định và có thời gian đóng BHXH trên 20 năm thì được quyền về hưu. Mỗi năm về hưu sớm sẽ bị trừ 1 tháng lương hoặc cao nhất bị trừ không quá 1% tương ứng với 1 năm như Luật BHXH năm 2006 quy định.