Đề xuất nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội hàng tháng

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) đang hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 20/2021 của Chính phủ quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội.

Theo nội dung Dự thảo, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất hai phương án nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội.

Phương án 1: Nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội hàng tháng từ 360.000 đồng lên 500.000 đồng, mức này tương đương 33% chuẩn nghèo khu vực nông thôn giai đoạn 2021-2025.

Với phương án này thì số kinh phí thực hiện mỗi năm sẽ khoảng 37.000 tỷ đồng, tăng hơn so với mức quy định hiện tại là gần 10.000 tỷ đồng. Dự kiến nếu phương án này được thực hiện từ ngày 1/7/2024, thì năm 2024 ngân sách nhà nước cần bố trí thêm khoảng 4.700 tỷ đồng.

Dự kiến nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2024, năm 2024 ngân sách nhà nước bố trí thêm khoảng 4.700 tỷ đồng so với năm 2023.

Phương án 2: Bộ LĐ-TB&XH đề xuất nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội hàng tháng từ 360.000 đồng lên 750.000 đồng, tương đương 50% chuẩn nghèo khu vực nông thôn giai đoạn 2021-2025.

Với mức chuẩn trợ giúp xã hội là 750.000 đồng, thì tổng kinh phí thực hiện mỗi năm khoảng 54.000 tỷ đồng, ngân sách nhà nước bố trí tăng thêm khoảng 26.000 tỷ đồng/năm. Dự kiến nếu thực hiện từ ngày 1/7/2024, năm 2024 ngân sách nhà nước bố trí thêm khoảng 13.000 tỷ đồng.

Bộ LĐTB&XH đang nghiên cứu để trình Chính phủ tăng mức chuẩn trợ giúp xã hội theo phương án một. Tức là tăng mức trợ cấp xã hội từ 360.000 đồng/người/tháng lên 500.000 đồng/người/tháng.

Ngoài ra, Bộ LĐTB&XH đề xuất bổ sung thêm ba nhóm đối tượng được trợ giúp xã hội là: Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, không có người nuôi dưỡng; trẻ em dưới 3 tuổi; người cao tuổi từ 75 đến 80 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Hiện, cả nước có khoảng 3,3 triệu người đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng tại cộng đồng, với mức trợ cấp 360.000 đồng/người/tháng.

Với mức trợ cấp như hiện nay, ngân sách Nhà nước đã bố trí hơn 27.000 tỷ đồng để thực hiện chính sách trợ giúp xã hội và cấp thẻ bảo hiểm y tế cho đối tượng bảo trợ xã hội.

Bên cạnh đó, nhiều địa phương đã nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội và mở rộng thêm đối tượng thụ hưởng trợ giúp xã hội. Đến nay, có 14 tỉnh, thành phố đã nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội cao hơn mức chuẩn quy định tại Nghị định số 20/2021/NĐ-CP.

Mức chuẩn thấp nhất là 380.000 đồng ở Hà Giang, mức chuẩn cao nhất là 500.000 đồng ở Hải Phòng; 32 tỉnh, thành phố mở rộng đối tượng bảo trợ xã hội theo đặc thù của địa phương.

Công tác chi trả trợ cấp xã hội hàng tháng cho đối tượng bảo trợ xã hội tiếp tục được triển khai thông qua cơ quan Bưu điện tại 61/63 tỉnh, thành phố. Việc nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội, mở rộng đối tượng thụ hưởng chính sách đã từng bước đáp ứng được nhu cầu trợ giúp xã hội của một bộ phận dân cư có hoàn cảnh khó khăn.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, Nghị định số 20/2021/NĐ-CP quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội, Bộ LĐ-TB&XH cho biết đã có nhiều vấn đề bất cập, vướng mắc nảy sinh.

Cụ thể, chế độ trợ cấp xã hội hàng tháng còn thấp, mới chỉ hỗ trợ được một phần nhu cầu thiết yếu của người dân; chưa tương đồng với chính sách bảo hiểm xã hội, lương hưu, giảm nghèo và trợ cấp đối với người có công với cách mạng.

Mức trợ cấp xã hội hiện chỉ bằng khoảng 17% thu nhập bình quân, 24% chuẩn nghèo nông thôn giai đoạn 2021-2025. Giai đoạn 10 năm 2013-2023, tiền lương cơ sở đã được điều chỉnh tăng 6 lần, tuy nhiên mức chuẩn trợ cấp xã hội chỉ được được điều chỉnh tăng 2 lần. Từ tháng 7/2023, mức lương cơ sở tiếp tục tăng lên 1,8 triệu đồng.