Được hình thành từ trước năm 1975, khu nghĩa trang Bình Hưng Hòa (quận Tân Phú, TP.HCM) hiện nay là nơi an nghỉ của khoảng 100.000 người quá cố. Tuy nhiên, do sự phát triển đô thị nhanh chóng, nghĩa trang này không còn phù hợp với việc chôn cất và mai táng người đã khuất nữa. Việc di dời đã được tiến hành từ nhiều năm qua nhưng vì nhiều lý do đến nay vẫn khá chậm trễ, kéo theo nhiều tiêu cực khác.
Khu nghĩa trang Bình Hưng Hòa hiện khá lộn xộn.
Nhiều hệ lụy
Theo người dân sinh sống ở đường Bình Long (quận Tân Phú), hiện nay quanh khu vực Bình Hưng Hòa đang rất ô nhiễm. Từ nguồn nước ngầm cho tới không khí, rác thải… đều ở trong tình trạng ô nhiễm. Thậm chí nhiều khu xóm quanh nghĩa trang còn xuất hiện tình trạng nhiều người chết vì bệnh ung thư với tỷ lệ tăng cao bất thường khiến mối lo ngại thêm lớn hơn.
Ngoài ra là cảnh quan, mỹ quan đô thị… cũng không phù hợp khi có một khu nghĩa trang quá lớn giữa lòng thành phố. Đặc biệt khoảng chục năm trở lại đây, sau khi nghĩa trang bắt đầu được di dời, nhiều người dân trong vùng đã biến khu vực này thành nơi… buôn bán, hết sức lộn xộn. Rất nhiều mặt hàng như gà vịt, heo bò, dê thỏ hay thú rừng… cũng được bày bán công khai, bát nháo tạo thành một cái chợ tự phát. Song song với đó là tình trạng giết mổ tràn lan khiến khu vực này như một ổ dịch bệnh lây nhiễm, có thể bùng phát bất cứ lúc nào. Ngoài ra, nhiều vùng ven của nghĩa trang Bình Hưng Hòa mọc lên hàng trăm căn nhà tạm bợ khiến an ninh trật tự nơi này trở lên hết sức phức tạp. Chính vì thế, việc di dời, cải tạo cảnh quan môi trường ở khu nghĩa trang Bình Hưng Hòa là hết sức cần thiết.
Khẩn trương di dời
Theo đại diện của chính quyền địa phương, công tác di dời khu vực nghĩa trang này đã tiến hành được vài năm nhưng chưa đáp ứng đúng tiến độ vì nhiều lý do khác nhau.
Do số lượng phần mộ rất lớn, quận Tân Phú đã chia công tác di dời làm 3 giai đoạn, trong đó giai đoạn 1 đã hết thời gian nhưng vẫn chưa hoàn thành theo kế hoạch. Ông Nguyễn Minh Nhựt- Phó Chủ tịch quận Tân Phú cho biết, nguyên nhân của việc này là tình trạng các phần mộ vô chủ quá nhiều, lên đến gần 5.000 phần mộ trong tổng số 75.000 phần mộ phải di dời đợt 1. Nguyên nhân là do đặc điểm lịch sử lâu đời, nhiều phần mộ ở Bình Hưng Hòa hiện nay không có thân nhân sinh sống ở thành phố. Thậm chí có nhiều thân nhân đã ra nước ngoài định cư hoặc cũng đã mất. Vì thế, việc di dời sẽ được thực hiện theo đúng quy định của nhà nước.
Cụ thể, đơn vị đảm nhiệm việc di dời này sẽ sử dụng các thiết bị ghi hình, quay phim chụp ảnh tiên tiến để ghi lại vị trí hiện hữu, cụ thể cũng như các đặc điểm chính của ngôi mộ cũng như tên tuổi người đã khuất, trước khi tiến hành di dời. Tất cả tro cốt sau khi di dời sẽ được bảo quản theo đúng quy định của pháp luật hiện hành. Nếu các thân nhân chậm trễ đến nhận sẽ bị buộc phải di dời để thực hiện công tác giải tỏa theo đúng kế hoạch sắp tới.
Cũng theo ông Nhựt, việc di dời các phần mộ ở khu nghĩa trang Bình Hưng Hòa là việc cần thiết, nên làm nhưng đây là vấn đề liên quan đến tâm linh, đời sống tinh thần của người dân khiến nhiều người cảm thấy rất khó khăn khi hợp tác. Mặc dù đã được vận động, tuyên truyền cũng như tạo mọi điều kiện bằng các hỗ trợ chi phí di dời, cải táng nhưng nhiều hộ vẫn chưa chấp nhận. Theo đó, với những ngôi mộ đất sẽ được hỗ trợ 3 triệu đồng/mộ, mộ xây thường là 4 triệu đồng/mộ. Riêng đối với các phần mộ xây kiên cố sẽ được hỗ trợ 8 triệu đồng/mộ. Đặc biệt, một số mộ có kiến trúc xây dựng cầu kỳ, kiên cố sẽ có chế độ di dời riêng cùng thỏa thuận với thân nhân.