Doanh nghiệp cộng tác với cơ sở đào tạo: Nâng chất lượng nguồn nhân lực công nghiệp hỗ trợ
Thực tế cho thấy, nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp còn thiếu kỹ năng thực hành, yếu ngoại ngữ, chưa quen với dây chuyền sản xuất hiện đại. Nhiều doanh nghiệp phải đào tạo lại trước khi sử dụng. Đây chính là khoảng cách giữa đào tạo và nhu cầu thực tế cần tháo gỡ.
Khó tìm nhân lực chất lượng cao
Đề cập tới tình trạng thiếu nguồn nhân lực, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp (DN) công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội (HANSIBA) Nguyễn Vân cho biết, Hà Nội hiện có lực lượng DN công nghiệp chủ lực ngày càng lớn mạnh, với 103 DN có sản phẩm được công nhận. Đây là lực lượng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng GDP, xuất khẩu và dẫn dắt sự phát triển công nghiệp Thủ đô.
Một trong những yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của các DN này chính là nguồn nhân lực chất lượng cao. Đội ngũ lao động có trình độ chuyên môn, khả năng sáng tạo và làm chủ công nghệ hiện đại là nền tảng giúp DN nâng cao năng suất, mở rộng thị trường và xây dựng thương hiệu.
Thực tế cho thấy, nhiều DN đang gặp khó khăn trong tuyển dụng nhân sự phù hợp. Như chia sẻ của Công ty cổ phần Giải pháp Tự động hóa (ETEK) - đơn vị tiêu biểu trong lĩnh vực tự động hóa, thời gian tuyển dụng một kỹ sư chất lượng có thể kéo dài tới 3 - 4 tháng. Nguyên nhân là do nhu cầu nhân lực tăng cao, trong khi áp lực cạnh tranh đến từ các DN nước ngoài và thị trường phía nam.
Tương tự, Công ty cổ phần sản xuất công nghệ cao Việt Hàn (chuyên sản xuất dây cáp mạng, dây điện dân dụng và dây chống cháy) cũng đặt trọng tâm vào nhân lực chất lượng cao để duy trì tốc độ tăng trưởng và khẳng định thương hiệu. Tuy nhiên, việc tìm kiếm nhân sự phù hợp vẫn là thách thức lớn. Với khối DN vừa và nhỏ, khó khăn càng rõ nét hơn khi khoảng cách giữa chương trình đào tạo và nhu cầu thực tế còn lớn, trong khi sức hút nhân sự giỏi thường nghiêng về các tập đoàn lớn.
Do đó, các DN sản xuất sản phẩm công nghiệp chủ lực mong muốn có được nguồn nhân lực chuyên sâu, sẵn sàng tham gia ngay vào dây chuyền sản xuất, làm chủ công nghệ mới và thích ứng nhanh với những thay đổi của thị trường lao động trong thời đại số. Cùng với đó, DN muốn được phối hợp trực tiếp với các cơ sở đào tạo trong việc xây dựng chương trình học và tham gia vào quá trình giảng dạy.
“Hiện công ty chúng tôi sử dụng rất nhiều nhân sự về cơ khí chế tạo, công nhân làm khuôn mẫu điện và tự động hóa. Do đó, DN mong muốn tiếp cận các trường đào tạo các ngành nghề này và sẵn sàng nhận sinh viên có chuyên môn vào làm việc” - ông Lê Đức Phương - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Khóa Việt Tiệp cho biết.
Làm sao để liên kết đạt hiệu quả?
Trong bối cảnh đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành yếu tố then chốt quyết định sự phát triển bền vững của DN.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp vẫn thiếu kỹ năng thực hành, hạn chế ngoại ngữ, chưa quen với dây chuyền sản xuất hiện đại, buộc DN phải đào tạo lại trước khi sử dụng. Đây chính là khoảng cách giữa đào tạo và nhu cầu thực tiễn, đòi hỏi phải có sự gắn kết chặt chẽ hơn giữa nhà trường, DN và cộng đồng.
Để việc liên kết giữa 3 nhà đạt hiệu quả, theo ông Nguyễn Vân, DN cần phối hợp trực tiếp với cơ sở đào tạo trong xây dựng chương trình học, thậm chí tham gia giảng dạy. Cách làm này không chỉ thu hẹp khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn mà còn hình thành các chương trình đào tạo “theo đơn đặt hàng”, bảo đảm cung cấp đúng những năng lực mà DN cần.
“Quan trọng hơn, cần thiết lập cơ chế hợp tác bền vững giữa 3 bên: Nhà nước giữ vai trò kiến tạo chính sách; nhà trường đảm nhận đào tạo; DN tham gia sử dụng và đồng hành trong đào tạo nhân lực. Đây sẽ là nền tảng hình thành hệ sinh thái nhân lực chất lượng cao, phục vụ phát triển các ngành công nghiệp chủ lực, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của Thủ đô trong hội nhập quốc tế” - ông Vân nói.
Ở góc độ giáo dục đào tạo, PGS.TS Nguyễn Đức Thắng - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Đông Á cho biết, nhà trường tiếp cận đào tạo theo hướng DN cần gì thì cố gắng sát nhất, sẵn sàng đầu tư máy móc, trang thiết bị, phòng lab để đào tạo. Hiện nhu cầu của sinh viên về các ngành công nghệ cao và kỹ thuật rất lớn. Nhà trường có 15.000 sinh viên thì có tới 10.000 em thuộc khối kỹ thuật, công nghệ. Hiện đã có 2 DN xây dựng phòng thực hành thí nghiệm tại trường, thực hiện chuyển giao công nghệ, đào tạo cho giảng viên và sinh viên, sau đó được ưu tiên tuyển dụng nguồn nhân lực đã qua đào tạo.
Tương tự, thời gian qua Trường cao đẳng Công nghệ Cao Hà Nội đã tích cực phối hợp với DN, giúp các chương trình đào tạo sát với thực tế, đem lại hiệu quả cao. Nhiều ngành, nghề của trường có sinh viên được tuyển dụng trước khi ra trường, thậm chí, có những chương trình đào tạo theo đơn đặt hàng, sinh viên được DN trả lương trong quá trình học tập và làm việc cho DN sau khi ra trường, với thu nhập cao, ổn định và có cơ hội thăng tiến.
