Đổi gió ở Cửa Việt
Nếu đã “bội thực” với cảnh đông đúc ở những bãi biển nổi tiếng, du khách có thể tìm về Cửa Việt (huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị) để tận hưởng khung cảnh bình yên dường như còn nguyên sơ của biển cả với bãi tắm rộng, cát trắng mịn trải dài bên những hàng dương xanh...

Tháng 8, bãi biển Cửa Việt nắng chang chang. Cũng phải nhắc tới hệ lụy của thảm họa môi trường biển 4 tỉnh Bắc miền Trung vừa qua khiến du khách cũng không mặn mà ghé biển. Nhưng vẻ đẹp thanh bình của Cửa Việt vẫn thật quyến rũ, gió như hát từ những con sóng.
Đứng trên cầu Cửa Việt nhìn về hướng Tây, làng quê buông bóng dòng sông, núi giăng giăng xa mờ. Nhìn về phía Đông, biển dài rộng xanh ngắt. Ở Quảng Trị, bãi biển Cửa Việt không được mệnh danh là “Nữ hoàng” của bãi tắm như Cửa Tùng, nhưng nó mang vẻ đẹp riêng có và khá ấn tượng với bãi cát phẳng mịn trải dài. Vào thời điểm phủ kín những cơn gió phơn tây nam khô nóng như lúc này, được tắm trong làn nước êm ái, xanh biêng biếc ấy thì không gì dễ chịu bằng.
Thời điểm này, dường như sự vắng vẻ lại là một lợi thế của Cửa Việt cho một nhóm ham mê phượt như chúng tôi. Bởi trong không vắng lặng và chỉ có “ta với ta”, chúng tôi được thỏa thích trải nghiệm bẫy còng gió và săn bạch tuộc. Còng gió ở biển Cửa Việt chỉ to bằng ngón chân cái và có màu trắng đục. Đào một hố cát sát mép nước rồi đặt một chiếc lồng tre giống cái bu gà và thả vào đó mấy con cá nhỏ. Ban đêm còng gió sẽ chui xuống tìm thức ăn rồi không ra được nữa. Người dân ở đây có kinh nghiệm chỉ được bắt còng gió sát mép nước vì chúng toàn ăn những thứ tự nhiên của biển nên rất sạch. Còn loại còng gió từ bờ cát có rau muống biển mọc là không ăn được nữa vì độc do chúng ăn những thứ trên bờ. Món còng gió thì phải nhờ chính tay người dân Cửa Việt chế biến. Đơn giản chỉ là rang với nước mắm cốt cho ngấm vào thịt còng gió, đến khi khô lại là ăn được. Món còng gió rang nước mắm vô cùng lạ miệng. Còng gió rang cả mai nhưng vỏ mỏng và giòn tan, nhai cả con để tận hưởng vị ngọt mằn mặn thơm lừng. Càng nhai vị ngọt càng ngon cho đến khi còng gió tan trong miệng.
Còn bạch tuộc phải săn vào ban đêm, chúng có xúc tu bò được nên phải dùng túi lưới đựng. Sau khi săn được kha khá, cả nhóm lên bờ rút ruột bạch tuộc rồi rửa bằng nước biển, đặt trên than hồng, chế biến thêm cả món bạch tuộc hấp chấm mắm gừng. Thịt bạch tuộc giòn, thơm ngọt ăn với gừng thái chỉ hoặc hạt tiêu tươi, thưởng thưc một lần rồi nhớ mãi.

Du khách trải nghiệm câu cá trên biển.
Câu cá và câu tôm hùm cũng là một thú tiêu khiển thú vị. Hướng dẫn viên giàu kinh nghiệm của chúng tôi định vị các rạn đá là nơi tập trung nhiều cá để du khách có thể câu được những con cá tươi rói từ đại dương. Và chiến lợi phẩm này sẽ được phục vụ ngay trên bãi biển. Các dịch vụ đều phục vụ khách với giá cả phải chăng. Ngoài ra, ở Cửa Việt đi môtô nước và canô phao chuối là trò chơi hấp dẫn dành cho người mê tốc độ và thích cảm giác mạnh, chỉ cần nghe qua hướng dẫn, người chơi có thể vít ga và phóng thoải mái trên mặt biển bao la như một tay đua chuyên nghiệp. Chắc chắn liều mình lướt như bay trên mặt biển sẽ là cảm giác thích thú khó quên.
Buổi chiều ở Cửa Việt thật ấn tượng với khung cảnh nhộn nhịp của một bến cá khổng lồ. Những mẻ cá phơi được các chị, các mẹ chuyển nghiêng theo hướng nắng. Mùi vị biển, mùi cá mặn mòi thấm vào từng cơn gió. Những ghe, tàu đánh cá ngoài khơi khoảng 40 hải lý bắt đầu cập cảng cá cửa Việt. Cửa Việt đang giữa mùa cá nục (từ tháng 4 đến tháng 8 âm lịch). Người lao động được tổ chức thành từng nhóm bốc dỡ cá trên thuyền, lên xe hoặc nhập vào các vựa cá.
Ngoài ghe, tàu đánh bắt xa bờ. Ngư dân trong các ngôi làng hai bên bờ cửa Việt cũng cho thuyền ra sông thả lờ (dụng cụ đánh cá) bắt cá, tôm mưu sinh. Trước đây, mỗi đêm thả lờ, một gia đình thuyền chài cũng kiếm được chừng 500.000 đồng/đêm. Nhưng nay cá tôm rớt giá, thu nhập của họ cũng giảm đi một nửa. Kiếm được con tôm, con cá đã là may mắn, nhưng để bán được cũng không phải chuyện đơn giản. Một ngư dân ở Cửa Việt tâm tư: Sau thảm họa môi trường vừa qua, họ vẫn cố gắng đi biển cho đỡ nhớ nghề, phần vì ngồi nhà cũng chẳng kiếm được việc làm.

Tôm Hùm Cửa Việt.
Đời sống của ngư dân Cửa Việt đang gặp khó, nhưng du lịch Cửa Việt vẫn thay da đổi thịt. Vùng đất mưa bom bão đạn ngày nào nay mọc lên san sát nhà cửa kiên cố, trong đó có rất nhiều nhà cao tầng, làm cho bức tranh kiến trúc vùng cửa biển có những chấm phá, mang dáng dấp của một thành phố biển sôi động trong tương lai không xa. Cửa Việt hội đủ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để phát triển. Có thể thấy, Quảng Trị là điểm đến đầu tiên của Việt Nam trên tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây. Người dân 17 tỉnh vùng Đông - Bắc Thái Lan muốn về vùng biển phía Nam (ở Thái Lan) nghỉ mát, tắm biển thì phải đi hơn 1.000km, trong khi đó nếu về biển Cửa Việt theo đường xuyên Á thì chỉ gần 300km. Đến nay thị trấn Cửa Việt đã được quy hoạch, thêm vào đó là một khu dịch vụ du lịch rộng khoảng 100ha đã được đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khá hoàn chỉnh, sẵn sàng đón nhận sự hợp tác và đầu tư của các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Tuyến đường ven biển Cửa Tùng - Cửa Việt đã được đầu tư hoàn chỉnh và đưa vào sử dụng. Đây là tuyến đường đẹp nhất tỉnh Quảng Trị chạy dọc ven biển, hai bên có những hàng dương xanh ngắt, thuận lợi phát triển du lịch sinh thái.
...Nhìn Cửa Việt hôm nay chợt nhớ chuyện xưa, vào cuối thế kỷ 11, khi mở rộng lãnh thổ Đại Việt đến cửa Việt Yên, hiểu được tầm quan trọng của vùng cửa biển này, lập tức nhà Lý đổi tên cửa Việt Yên thành Cửa Việt. Kể từ đó, nhà Lý đã sử dụng cửa biển này phục vụ đắc lực cho quá trình giao thương. Đến thế kỷ 16-17, tàu thuyền trong và ngoài nước ra vào cảng Cửa Việt tấp nập. Ôn lại lịch sử để thấy Cửa Việt luôn có một vị trí đặc biệt và cần dành nhiều ưu đãi hơn nữa cho vùng đất chiến lược này.