Đồng bằng sông Cửu Long: Cảnh báo nhiều ca sốt xuất huyết nặng
Chiều tối 25/10 Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Cần Thơ phối hợp với Công ty TNHH Dược phẩm Takeda Việt Nam tổ chức Tọa đàm sức khỏe cộng đồng với chủ đề: Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) cảnh báo nhiều ca sốt xuất huyết nặng.
Tại buổi tọa đàm BS.CKII. Huỳnh Minh Trúc – Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Cần Thơ nhấn mạnh: “Số ca sốt xuất huyết Dengue (SXHD) nặng năm 2025 đang gia tăng không chỉ trẻ em mà còn ở người lớn, cho thấy vi-rút vẫn lưu hành mạnh mẽ trong cộng đồng. Trẻ em khi mắc sốt xuất huyết do thành mạch yếu nên dễ sốc hơn. Biến chứng nặng gây tử vong là sốc vào khoảng 20-25%, thường xảy ra vào ngày 4 và 5 của bệnh. Sốt xuất huyết Dengue ở người lớn có một số khác biệt với trẻ em, tuy ít diễn tiến đến biến chứng sốc hơn nhưng xảy ra sớm hơn và kéo dài hơn so với trẻ em, với các biểu hiện xuất huyết thường nhiều hơn, nhất là xuất huyết tiêu hóa nếu có thường rất nặng nề dễ dẫn đến tử vong’’.
Là chuyên gia điều trị, BS.CKII. Nguyễn Minh Tiến – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng TP HCM cảnh báo về sự chủ quan của người dân: “Nhiều cha mẹ cho rằng sốt là bệnh vặt của trẻ con, hoặc người lớn chỉ cần uống thuốc hạ sốt, rồi chờ sẽ tự khỏi. Nhưng nguy hiểm nhất là giai đoạn hạ sốt. Lúc người bệnh tưởng như đã khỏe lại là giai đoạn có nguy cơ sốc cao nhất, đe dọa tính mạng.
Trong thực tế điều trị, các bác sĩ thường gặp không ít ca bệnh đến viện muộn do chủ quan chỉ nghĩ là cảm cúm thông thường, tự điều trị tại nhà, đến khi có dấu hiệu cảnh báo như đau bụng, nôn nhiều, chảy máu, vật vã, lừ đừ mới nhập viện. Ở giai đoạn này, bệnh nhân đã có nguy cơ chuyển nặng bao gồm tiểu cầu giảm sâu, có nguy cơ xuất huyết nội tạng, suy đa cơ quan, mọi nỗ lực cấp cứu đều rất mong manh. Người dân cần hiểu rõ: SXHD có thể khiến một người khỏe mạnh rơi vào tình trạng nguy kịch trong chớp mắt”, BS Minh Tiến cho biết.
BS.CKII. Huỳnh Thị Kim Yến – Chi Hội trưởng Liên Chi Hội Truyền nhiễm các tỉnh miền Tây; nguyên Trưởng Bộ môn Truyền nhiễm, Giảng viên Trường Đại học Y Dược Cần Thơ khuyến cáo: “Nhiều người thường chủ quan rằng mỗi người chỉ nhiễm sốt xuất huyết 1 lần trong đời. Tuy nhiên, điều này là không chính xác, người bệnh vẫn có thể mắc sốt xuất huyết trở lại sau khi đã khỏi bệnh và việc tái nhiễm có thể xảy ra lần thứ hai, ba, thậm chí là lần thứ tư trong đời. Nguyên nhân của việc này là do vi-rút gây SXHD có đến 4 tuýp huyết thanh khác nhau (DENV-1, 2, 3 và 4).”
Đáng chú ý, do cơ chế "tăng cường phụ thuộc kháng thể", lần nhiễm sốt xuất huyết thứ hai có nguy cơ nhiễm SXHD có triệu chứng cao gấp 9 lần và nguy cơ nhiễm nặng lên đến gần 23 lần so với lần nhiễm đầu tiên.
Theo BS.CKII. Huỳnh Minh Trúc, việc kiểm soát dịch tại cộng đồng cần được thực hiện đồng bộ: “Chúng ta cần một chiến lược nhiều tầng: Gia đình và cộng đồng chủ động phòng muỗi, loại bỏ nơi sinh sản; đồng thời cùng y tế cơ sở theo dõi sát, phát hiện sớm ca bệnh để kịp thời xử trí. Khi đó, chúng ta mới có thể giảm số ca nặng, số tử vong, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đồng thời giảm áp lực cho hệ thống y tế”.
Từ góc độ điều trị, BS.CKII. Nguyễn Minh Tiến kêu gọi ‘’hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu SXHD và bệnh diễn tiến nhanh, nguy hiểm khó lường. Người dân phải học cách nhận diện sớm các dấu hiệu nghi ngờ bệnh sốt xuất huyết như đau đầu nặng, đau sau hốc mắt, đau cơ, đau khớp, phát ban, sốt cao > 39oC từ 2-7 ngày và các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm như vật vã, mệt lả, đau bụng nhiều, nôn ói liên tục… Chỉ cần thấy dấu hiệu này, tuyệt đối không chần chừ ở nhà mà phải đến cơ sở y tế ngay để được xét nghiệm chẩn đoán và điều trị kịp thời”.
BS.CKII. Huỳnh Thị Kim Yến nhấn mạnh tính tích hợp trong phòng ngừa: diệt lăng quăng, loại bỏ vật chứa nước, mặc quần áo dài tay, bôi kem chống muỗi, ngủ màn cả ban ngày lẫn đêm. Tiêm chủng cũng là một biện pháp người dân có thể áp dụng để chủ động phòng bệnh.
Thông tin từ Bộ Y tế, nhiều năm liền miền Nam là tâm dịch của cả nước. Khu vực ghi nhận số ca mắc SXHD cao nhất cả nước, chiếm 41% tổng số 141 ngàn ca trong năm 2024. Tính đến ngày 13/7/2025 miền Nam ghi nhận 34.284 ca SXHD và tăng gần 2,5 lần so với cùng kỳ năm 2024.
Trong đó tại TP Cần Thơ từ đầu năm đến 22/10 ghi nhận 3.472 ca mắc SXHD. Đồng Tháp, Vĩnh Long ghi nhận số ca mắc tăng hơn 80-130% số với năm trước, nhiều tuần vượt ngưỡng cảnh báo dịch. Tại Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ bệnh viện tuyến cuối khoa nhi ở ĐBSCL trong 6 tháng năm 2025 điều trị nội trú 554 ca SXH, tăng 51%, trong đó XSHD nặng tăng 34% số với cùng kỳ. Thêm vào đó, tại các địa phương, số ca bệnh tăng nhanh theo từng tháng. Tích luỹ đến ngày 22/10/2025, thống kê từ phường An Bình (TP Cần Thơ) ghi nhận 126 ca mắc SXH, phường Tân An (TP Cần Thơ): 188 ca, phường Bình Thuỷ (TP Cần Thơ): 198 ca.
Cũng theo thống kê từ Bộ Y tế, tính từ đầu năm đến ngày 14/9/2025, toàn tỉnh Vĩnh Long ghi nhận 4.198 ca mắc SXHD, trong đó có 82 ca nặng. Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Vĩnh Long ghi nhận đến giữa tháng 9 có 4.198 ca mắc, trong đó 82 ca nặng; tăng 135% so với cùng kỳ năm 2024. Trong 26 khu vực y tế, có đến 23 khu vực ghi nhận số ca tăng so với năm trước. Số ca mắc cao gồm: khu vực Bình Đại 441 ca, khu vực Bến Tre (TP Bến Tre cũ) 392 ca, khu vực Vĩnh Long (TP Vĩnh Long cũ) 392 ca.
Còn tại Đồng Tháp, số ca mắc SXHD tính đến ngày 5/10/2025 (tuần 40) là 5.251 ca, tăng 105,7% so với cùng kỳ 2024. Qua đó, toàn tỉnh ghi nhận số ca mắc bắt đầu tăng mạnh từ khoảng tuần 20, đạt đỉnh vào tuần 36-39 và hiện vẫn ở mức cao. Các địa phương có nguy cơ bùng phát dịch bệnh gồm: Gia Thuận, Tân Đông, Tân Thuận Bình Mỹ Hiệp, Sa Đéc, Mỹ Thọ, Thường Phước, Phú Hựu, P. Cao Lãnh.
Đáng chú ý, tỉnh cuối cùng của đất nước là Cà Mau thời gian qua ghi nhận số ca xuất xuất huyết tăng tới gần 200% so với cùng kỳ năm 2024, với hơn 1,600 ca. Trong một tháng trở lại đây, bệnh SXHD có xu hướng tăng mạnh với số ca mắc liên tục ghi nhận mỗi ngày, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch. Phường Hiệp Thành hiện là một điểm nóng về bệnh SXHD của tỉnh Cà Mau. Chỉ trong thời gian ngắn, ghi nhận gần 30 ca mắc SXHD, trong đó có 1 trường hợp tử vong.
