Dự án cao tốc chậm tiến độ: Giải bài toán nguồn cung vật liệu

Chậm tiến độ vì thiếu cát

Theo Bộ Giao thông vận tải (GTVT), tổng nhu cầu đá các loại cho các dự án kể trên là khoảng 6,6 triệu m3, đất đắp khoảng 4,7 triệu m3, cát đắp nền khoảng 53,68 triệu m3. Đối với vật liệu đá, đất tại các mỏ đang khai thác cơ bản đảm bảo đủ trữ lượng, chất lượng đáp ứng tiến độ các dự án. Còn đối với vật liệu cát, theo số liệu khảo sát hiện tại, nguồn cát sông đảm bảo chất lượng cung cấp cho các dự án chủ yếu tại các tỉnh có sông Tiền và sông Hậu đi qua. Mặc dù trữ lượng cát theo khảo sát đủ đáp ứng cho các dự án, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT), Bộ GTVT cũng đã làm việc với các địa phương và có các văn bản hướng dẫn, nhưng việc triển khai các thủ tục nâng công suất mỏ, giao mỏ mới cho nhà thầu khai thác theo cơ chế đặc thù của các địa phương còn chậm, chưa đáp ứng tiến độ.

Tỉnh An Giang đã quyết định bố trí 1,1 triệu m3 cát cho dự án Cần Thơ - Cà Mau từ 4 mỏ đang khai thác, tuy nhiên, việc cung cấp cát của các chủ mỏ chậm; khối lượng chưa đáp ứng được tiến độ. Cùng với đó, đến nay các tỉnh An Giang, Vĩnh Long vẫn chưa xác định đủ nguồn cung ứng cát cho dự án. Công tác phối hợp giữa các địa phương trong việc triển khai các thủ tục giao mỏ cho nhà thầu khai thác cát phục vụ dự án thành phần 2 và 3 thuộc Dự án Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng còn chậm...

Tỉnh An Giang đã có chủ trương thống nhất hỗ trợ 2 khu mỏ cho các tỉnh Hậu Giang và TP Cần Thơ để khai thác phục vụ các dự án. Đó là khu mỏ cát trên sông Tiền (xã Bình Phước Xuân, huyện Chợ Mới) và mỏ Nhánh cù Lao Tây (ranh giới giữa An Giang và Đồng Tháp). Tuy nhiên, mỏ Nhánh Cù lao Tây không phải mỏ khoáng sản nằm trong quy hoạch nên địa phương chưa thể triển khai các thủ tục. Mặt khác, do 2 khu mỏ này có trữ lượng và khối lượng khai thác lớn (khoảng 7,5 triệu m3), khai thác trong khoảng thời gian ngắn nên vượt khả năng thẩm định hồ sơ về đánh giá tác động môi trường của các cơ quan địa phương.

Theo Bộ GTVT, toàn bộ các dự án vùng ĐBSCL đi qua khu vực địa chất yếu, việc xử lý lún nền đường mất nhiều thời gian, vì vậy, tiến độ các dự án phụ thuộc rất lớn vào tiến độ bàn giao mặt bằng và đặc biệt là nguồn vật liệu. Như tại dự án Cần Thơ - Cà Mau, ông Trần Văn Thi - Giám đốc Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận (Bộ GTVT) cho biết, tiến độ thi công hiện đạt khoảng 9%. Khó khăn lớn nhất của dự án cần phải giải quyết là nguồn vật liệu. Hiện, nhà thầu đang triển khai đào đắp thi công cầu trong bối cảnh rất khó khăn về vật liệu.

Giám sát chặt chẽ

Ông Phạm Thiện Nghĩa - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết, địa phương đã triển khai thành lập ban chỉ đạo, tổ điều phối để đánh giá tiến độ triển khai từng mỏ cát trên địa bàn. Tuy nhiên, từ trước đến nay, các địa phương khai thác cát thực hiện theo Luật Khoáng sản, nay có cơ chế giao mỏ trực tiếp cho nhà thầu khai thác nên có sự lúng túng.

“Chúng tôi cũng đã mời các bộ liên quan, Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận, các nhà thầu đến để thống nhất trách nhiệm và phương thức thực hiện. Vừa qua Bộ TNMT đã có văn bản hướng dẫn nhưng vẫn còn một số nội dung chưa có sự thống nhất. Do đó, rất cần sự vào cuộc của các bộ để sớm có phương án hiệu quả nhất” - ông Nghĩa nói.

Còn theo ông Nguyễn Thanh Bình - Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đi qua An Giang cần 9,3 triệu m3 cát. An Giang đảm bảo cung ứng nguồn cát nhưng hiện nay còn một số vướng mắc là do vừa qua tỉnh đã thu hồi 6 mỏ cát trữ lượng khoảng 4,5 triệu m3) theo kết luận của Thanh tra Chính phủ. Hiện An Giang đã có tờ trình gửi Bộ TNMT xem xét, hướng dẫn để địa phương cấp lại 6 mỏ cát này phục vụ cho các tuyến cao tốc trọng điểm.

“Vừa qua, xảy ra việc cung cấp cát cho các công trình ngoài tỉnh mà không có sự phối hợp giữa các địa phương, không có phối hợp với chủ đầu tư, vấn đề này cần rút kinh nghiệm. Cho nên, khi An Giang hỗ trợ cát cho các công trình, đề nghị ban quản lý dự án phải có thông tin rõ ràng để kiểm soát, để cát không bị tuồn ra bên ngoài. An Giang đã thành lập 5 trạm kiểm soát đầu ra của cát trên các tuyến đường đi ra ngoài tỉnh. Trên cơ sở đó, chúng tôi có thông tin nguồn cát phục vụ cho điểm nào, làm sao đảm bảo nguồn cát từ điểm cung đến điểm nhận phải chặt chẽ” - ông Bình nói.

Tại buổi làm việc với Bộ Giao thông vận tải và lãnh đạo các địa phương vùng ĐBSCL về việc triển khai các dự án giao thông trọng điểm, diễn ra tại TP Cần Thơ mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Bộ GTVT, các nhà thầu rà soát lại tiến độ cung cấp cát cho các dự án, gửi Bộ TNMT để điều phối, phân bổ nguồn vật liệu. Phó Thủ tướng yêu cầu tỉnh An Giang sớm có báo cáo đầy đủ cho Thủ tướng, Phó Thủ tướng về hoạt động quản lý, khai thác, sử dụng vật liệu san lấp trên địa bàn. Trong đó, xác định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý, vi phạm của doanh nghiệp để xử lý, tuy nhiên không làm cản trở việc đưa nguồn vật liệu san lấp phục vụ các dự án cao tốc.